رسالت اجتماعی و نقش محوری دانشگاه‌ها در تحقق اقتصاد دانش بنیان

به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، به نقل از  مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، اجلاس روسای دانشگاه‌های برتر و بزرگ کشور، صبح روز گذشته با حضور معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری جمعی از مسؤلان استانی، رؤسای دانشگاه‌های بزرگ و برترکشور در شهر رامسر برگزار شد.

روسای دانشگاه‌های برتر و بزرگ کشور در کنار معاون علمی و فناوری رییس جمهوری و معاون نوآوری و تجاری سازی در خصوص موضوعاتی کلیدی چون توسعه فناوری، نقش کاربردی محوری پژوهش دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی، لازمه‌ها و راه‌کارهای ارتباط دانشگاه ها با صنعت، ضرورت چگونگی شکل‌گیری دانشگاه کارآفرین و ارتباط بین‌المللی و دوطرفه دانشگاهیان به بحث و تبادل نظر پرداختند.

دکتر سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رییس جمهوری، ضمن اشاره به نقش محوری دانشگاه های کشور در شکل‌گیری اقتصاد دانش بنیان به عنوان یک نهاد اجتماعی اثرگذار، بر ضرورت توجه و شناخت مسؤلیت خطیر اجتماعی دانشگاه‌ها تاکید کرد و افزود : دانشگاه‌ها با تولید نیروی انسانی کارآفرین ، خلاق و نوآور ضمن آن‌که سهم عمده‌ای از درآمدهای خود را از محل شرکت‌های دانش بنیان ایجاد شده توسط این افراد، استارت‌آپ ها یا انعقاد قراردادهای ارتباط با صنعت تامین می‌کنند، در تامین هزینه‌ها به دولت تکیه ندارند و همچنین سهم مهمی در تحقق اقتصاد دانش بنیان خواهند داشت.

توجه به رسالت اجتماعی و نقش محوری دانشگاه‌ها

ستاری با بیان این‌که فرهنگ ارزش گذاری به خلاقیت  ونوآوری نیروی انسانی در ازای منابع زیرزمینی رسالتی است که دانشگاه ها موظف به ترویج آن هستند، اظهار کرد: کشورهایی که نیروی انسانی و خلاقیت و نوآوری جوانان خود را مورد اهمیت قرار نمی دهند در پیشرفت و توسعه توفیق نخواهد یافت و چنین کشوری علاوه بر این‌که صنعت نخواهد داشت، دانشگاه کارآفرین نیز نخواهد داشت،

وی افزود: ما در کشوری زندگی می کنیم که سالیان متمادی درآمد خود را از خام‌فروشی تامین می‌کرده و به نیروی انسانی، به عنوان یک ثروت بها نمی‌داده است. بر همین اساس همین تفکر، صنعت واقعی در آن شکل نگرفته است و پژوهش نیز در فضای واقعی نبوده و کمکی به حل مشکلات جامعه نداشته است. لذا دانشگاه‌ها باید با تکیه بر توانمندی دانشجویان و فارغ‌التحیلان خود، این سیستم فکری نادرست را از پایه اصلاح کنند.

جدی تر شدن نگاه ها به سوی اقتصاد دانش‌بنیان

رییس ستاد توسعه علم، فرهنگ و اقتصاد دانش‌بنیان، مشارکت همه عناصر جامعه را لازمه ترویج و تثبیت اقتصاد دانش‌بنیان دانست و گفت: اکنون توجه به اقتصاد دانش‌بنیان از سوی جامعه جدی‌تر شده، چراکه نقش مشارکت مردم در چرخه اقتصاد، با کاهش تکیه بودجه کشور بر منابع زیرزمینی کاهش یافته است و دولت و مردم یکدیگر را نه به عنوان رقیب، بلکه شریک اقتصاد کشور می‌دانند.

رییس بنیاد ملی نخبگان، رسوخ بودجه دولتی در همه عرصه‌ها از جمله دانشگاه‌ها را خاستگاه شکل‌گیری فرهنگی دانست که در ارزش‌گذاری خلاقیت انسان را ناتوان است و با بیان این که آموزش،پرورش و پژوهش تامین شده از محل درآمدهای دولتی، نمی‌تواند زمینه‌ساز پیشرفت یا حل‌کننده کوچک‌ترین مشکلات جامعه باشد، افزود: مسیر نادرست طی شده در آموزش عالی، پژوهش و صنعت باید با تغییر جهت به سوی اقتصاد دانش‌بنیان اصلاح شود و باید بپذیریم آموزش، پرورش، پژوهش و صنعتی که بر مبنای پول دولتی و بدون مشارکت و نیاز نیروی انسانی تعریف شود، هرگز در توسعه و پیشرفت موفق نخواهد بود.

شکل‌گیری فضای پویا و رقابتی بر مبنای مشارکت اجتماعی

رییس بنیاد ملی نخبگان با تاکید بر ضرورت افزایش مشارکت‌ دانشگاه‌ها، با توجه به نقش کلیدی آن‌ها در شناسایی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های نیروی انسانی، اصلاح آیین‌نامه‌های بنیاد ملی نخبگان در همین راستا دانست و گفت: با توجه به ظرفیت‌ها و نقش اثرگذار دانشگاه‌ها در توجه به ظرفیت‌های بالقوه از جمله استعدادهای برتر و نخبگان، دانشگاه‌ها، در ارزیابی و انتخاب برای معرفی استعدادهای برتر و نخبگان خود، نقش ‌آفرینی می‌کنند.

ستاری، وجود فضای رقابت را لازمه‌ی اصلی پیشرفت و توسعه دانست و با بیان این‌که تکیه به درآمد دولتی، رقابت را از بین می‌برد، افزود: اعتقاد داریم بدون وجود فضای پویا و رقابتی، اقتصاد دانش‌بنیان نیز وجود نخواهد داشت. لذا اصلاحات صورت گرفته در آیین‌نامه‌های بنیاد ملی نخبگان که در آن استعداد برتر تا یک سال حمایت می‌شود و پس از آن، دوباره در چرخه ارزیابی قرار می‌گیرد، در راستای تحقق بخشیدن به این فضای رقابتی بوده است.

نائب‌رییس هیات امنای صندوق نوآوری و شکوفایی همچنین با بیان این که تفکر نادرست خریدنی بودن دانش، فناوری و نوآوری نیروی انسانی، بخشی از طرز تفکری است که از فروش بدون زحمت منابع زیرزمینی نشأت گرفته و باید اصلاح شود، مشارکت همه از جمله دانشگاه‌ها برای ایجاد زیست‌بوم مناسب رشد خلاقیت و نوآوری و کارآفرینی را راه‌کار به دست آوردن این موارد دانست و افزود: طرح پایگاه جذب نخبگان خارج از کشور و  یا پذیرش ریسک استعدادهای برتر در راستای کمک به ایجاد این زیست‌بوم برای نیروی انسانی جوان و کارآمد کشورمان صورت گرفته است .

تلاش برای تحقق بخشی به زیست‌بوم نوآوری و کارآفرینی

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری با اشاره به استقبال چشم‌گیر نخبگان خارج از کشور از طرح پایگاه جذب گفت: استقبال از این طرح بسیار خوب بوده است و تعداد قابل توجهی از افراد نخبه‌ای که خارج از کشور فعالیت دارند در این طرح ثبت‌نام کرده‌اند. زیرا این طرح دارای فرآیند ÷یچیده‌ای نبوده و بستری ایجاد کرده تا نخبگان خارج از کشور، در یک فضای تعاملی  و به صورت رفت و برگشتی، توانمندی خود را در اختیار کشورشان قرار دهند.

رییس هیات امنای صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور، با اشاره به به‌کارگیری همه ظرفیت‌ها صندوق و حمایت‌های معاونت علمی از اساتید و ÷پوهشگران فععال در حوزه مرز دانشی، به تلاش برای ارائه تسهیلات گرنت در راستای حفظ و بهبود جایگاه برتر علمی کشور اشاره کرد  و گفت: در حوزه گرنت‌ دارای محدودیت‌هایی هستیم که  تلاش میکنیم  با رفع آن‌ها بتوانیم تسهیلات مناسب‌تری در حوزه گرنت ارائه کنیم. اما در حوزه تسهیلاتی چون اعطای وام محدودیتی وجود ندارد و صندوق نوآوری و شکوفایی به طور کامل آماده است تا در سطح گسترده به تجاری‌سازی محصولات دانش بنیان حمایت کند.

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری همچنین شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی را بستری برای بهره‌مندی از تمامی ظرفیت آزمایشگاهی کشور دانست و ضمن تاکید بر بهره‌مندی دانشگاه‌‌ها از ظرفیت این شبکه اظهار کرد: مهم‌ترین هدف شبکه آزمایشگاهی ارائه بهترین و کیفی‌ترین خدمات آزمایشگاهی به اساتید و دانشجویان از راه شناسایی ظرفیت‌های آزمایشگاهی است که بدون استفاده هستند. اخیرا تسهیلاتی فراهم شده  تا استادان و نخبگان خدمات آزمایشگاهی را به شکل گرنت دریافت کنند و آمادگی دارمی سهمیه‌ای در اختیار دانشگاه قرار دهیم تا دانشگاه زمینه بهره‌مندی استادان منتخب خود را از امکانات این شبکه فراهم کند.

همکاری‌های علمی و فناوری با کشور روسیه، توجه به نقش اساسی دانشگاه به عنوان یک رکن در عرصه آموزش، ضرورت توجه و همراهی دانشگاه‌های بزرگ برای نقش‌آفرینی دانشگاه ها در اقتصاد دانش‌بنیان، حل مشکلات دانشگاه‌ها در قالب شکل‌گیری کمیته مشترک معاونت علمی و دانشگاه و توجه به تجاری‌سازی به عنوان یک رسالت اساسی دانشگاه از دیگر مواردی بود که  در اجلاس سه ساعته روسای دانشگاه‌های برتر و بزرگ کشور به آن‌ها پرداخته شد.