نقش سازمان های مردم نهاد در مدیریت بحران

به گزارش خبرگزاری برنا خراسان جنوبی، ایران یکی از ده کشور حادثه خیز در دنیا است،از ۴۱ نوع حادثه ۲۱مورد آن در ایران اتفاق می افتد و ۶درصد تلفات جهانی در ایران بر اثر بلایای طبیعی رخ می دهد.

در بحران و حوادث طبیعی، گاه عمق فاجعه آنقدر وسیع و مخرب است که دولت به تنهایی نمی تواند به همه امور در کوتاه ترین زمان ممکن و تنها با تصیمیم گیری یک طرفه رسیدگی کند که در چنین شرایطی حضور نهادهای برخاسته از دل مردم به شدت احساس می شود همچنین مباحث اجتماعی امروز به یکی از مهم ترین دغدغه های همه جوامع از جمله ایران تبدیل شده است و‌مورد تاکید مقامات عالی نظام نیز قرار دارد.

شاید بتوان مهم ترین نقش سازمان های مردم نهاد را افزایش مشارکت اجتماعی،پیشرفت و توسعه جامعه است.

باتوجه به تجربه جهانی در مدیریت بحران باید بدنبال مدیریت بحران اجتماع محور بود،درگیر ساختن نیروهای بومی محلی در برنامه ریزی،سیاتگذاری، هماهنگی، کنترل و سازماندهی مپیریت بحران با هدایت دولت و الویت پرداخت بسیاری از کمک های بلاعوض به سازمان های اجتماع محور که همان سازمان های مردم نهاد هستند از راه های موفقیت یک دولت است.

سازمان های مردم نهاد به مثابه تشکل های یاری رسان، به واسطه برخورداری از مولفه هایی چون تخصص، چابکی و سازمان یافتگی میتوانند در مواقع بحران، دوشادوش دولت در مسیر خدمت رسانی به جامعه گام بردارند پس می توان گفت باتوجه به اهمیت مشارکت مردم در مدیریت بحران، سازمان های مردم نهاد یکی از تاثیرگزارترین اقشارجامعه در کنار نیروهای عملیاتی و اجرایی دولتی به حوزه پیشگیری از قبل از بحران، آسیب دیدگان کمک کند.

در مدیریت بحران سه نهاد اصلی دولت،بخش خصوصی،جامعه مدنی نقش اساسی را دارند در بحران های اخیر جامعه مدنی(سازمان های مردم نهاد) ثابت کردند که بدون هیچ گونه نگاه سیاسی،تشریفات،خودنمایی میتوانند همچون بخش های دیگر جامعه در سراسر کشور به مردم و سازندگی ایران عزیز تلاش کنند.

باتوجه به تاکیدات مقام مظعم رهبری و رویکرد جوان محور رئیس جمهور به حوزه جوانان سمن های حوزه جوانان میتوانند موجی از همراهی، رونق، تولید و مشارکت را در کشور فراهم کنند.  

وقوع سیل با روزهای آغازین سال نو همراه شد و مشغولیت های مردم و حتی اهالی رسانه باعث شد آن طور که باید و شاید از همان ابتدا خبر این فاجعه از گستردگی لازم برخوردار نباشد اما به مرور زمان و سرایت سیل به دیگر استان های کشور خصوصا شیراز،لرستان،خوزستان عمق فاجعه بیشتر احساس شد،در مواقع بحران همه می خواهند کمک کنند اما وقتی بحث از مدیریت بحران است، باید بتوانیم کمک های حاصل از محبت و جوشش مردمی را ساماندهی کنیم که از هدر رفتن آنها جلوگیری شود.

همه میخواهند کمک کنند اما مدیریت ها باید یک کاسه شود،شکل و جهت پیدا کند و تخصصی شود.از این رو بهتر است در مواقع بحران کمک های مردمی مدیریت شود و این کمک ها بسمت نهادهای مردمی هدایت شود.بهتر است تا جای ممکن اشخاص راسا به جمع آوری کمک نپردازند و‌نخبگان مردم را به سمت مشارکت اجتماعی در سمن ها هدایت کنند

سازمان های غیر دولتی خصوصا سمن های حوزه جوانان در حادثه اخیر سیل به نسبت سال گذشته توانستند عملکرد بهتر و هماهنگی بصورت کشوری را از خود ارایه دهند و باسرعت دقت و صحت بیشتری به کمک رسانی پرداختند.این نشان می دهد که این سازمان ها طی سال گذشته کارآمدتر شده و توانسته اند به جایگاه بهتری دست یابند.با این وجود جامعه همچنان به تقویت هرچه بیشتر سمن ها نیاز دارد؛چرا که سمن ها بازوان پرتوان مردمی هستند که می توانند در شرایط دشوار به یاری دولت و‌نهادهای رسمی آمده و از شدت آلام اجتماعی بکاهد

باتوجه به حادثه اخیر که کل کشور را تحت تاثیر قرار داد سازمان های مردم نهاد توانستند در این بحران برای اقشاری چون کودکان،زنان و سالخوردگان برنامه های سرگرمی، آموزشی و توانبخشی داشته باشند.این سازمان ها در حوزه بهداشت نیز با ارایه خدماتی چون کمک های اولیه بهداشتی،سلامتی و ساخت سرویس های بهداشتی، توانستند یاری رسان بخش دولتی باشند.

حمایت های روانی و اجتماعی از آسیب دیدگان نیز یکی از مهم ترین موضوعاتی بود که سمن ها در مدیریت بحران خصوصا سیل اخیر به آن توجه داشتند.

مرضیه شهریاری،دانشجو ارشد مخاطرات محیطی