آینده از آن ملتی است که گذشته‌ی خود را می شناسد/لزوم تلاش برای ماندگاری سنت‌ها و ارزش‌های فرهنگی

به گزارش خبرنگار برنا از آبادان، به مناسبت روز جهانی موزه نشست تخصصی با عنوان"حفاظت از میراث صنعتی و نقش آن در تاب آوری سنت ها و ارزش های فرهنگی منطقه"در موزه ی نفت بنزین خانه آبادان برگزار شد.

در این نشست علمی و پژوهشی نجلا درخشانی؛ کارشناسی ارشد مرمت و احیای بناها و بافت های تاریخی و سجاد پاکگهر؛ کارشناسی ارشد مرمت و حفاظت آثار فرهنگی تاریخی، به ارایه مطالب تخصصی برای علاقمندان به میراث فرهنگی شهرستان های آبادان و خرمشهر، پرداختند.

کارشناسی ارشد مرمت و احیای بناها و بافت های تاریخی در این نشست با بیان اینکه حفاظت از میراث فرهنگی در واقع حفاظت از فرهنگ، هویت، اصالت و ارزش های فرهنگی هر منطقه است، اظهار کرد: حفاظت به معنی همه‌ فرآیند مراقبتی یک مکان است که ارزش میراثی آن را به کالبد باز می گرداند و اقدامی است که از زوال اثر جلوگیری می‌کند. حفاظت تنها مرمت کردن و تعمیر کالبد مکان نیست بلکه باید شامل برنامه‌ای به منظور ایجاد امنیت،‌ سالم سازی محیط پیرامونی، توانمند سازی اجتماعی، معرفی ارزش های فرهنگی نهفته در اثر و پیشبرد اهداف گردشگری باشد.

درخشانی گفت: حفاظت از آثار تاریخی و ارزشمند در قرن ۲۱ و در دنیای مدرن شامل دو بخش می باشد: بخش اول؛ حفاظت ارزشی که از دو بخش ارزش درونی و ارزش بیرونی تشکیل شده و شامل موجودیت و هستی اثر و بستر قرارگیری اثر است. بخش دوم نیز حفاظت کالبدی و کارکردی است که شامل بستر اثر و حفاظت از معیارهای فیزیکی اثر می باشد.

او با برشمردن انواع روش حفاظت از آثار تاریخی و ارزشمند، افزود: این روش ها شامل؛ مطالعه، بررسی و پژوهش به منظور شناخت آثار، معرفی و شناسایی آثار به جامعه بومی، پژوهشگران و سرمایه گذاران، مرمت و استحکام‌بخشی آثار، احیا و باز زنده سازی آثار، ثبت آثار در فهرست ملی و توانمندسازی فرهنگی و اجتماعی می شود.

این کارشناس آثار تاریخی توضیح داد: انواع میراث فرهنگی؛ میراث ملموس شامل میراث منقول و نامنقول مانند: ‌نسخ خطی، اسناد و مدارک، اشیایی واجد ارزش تاریخی، فرهنگی، هنری یا باستانشناسی، آثار معماری و شهرسازی است. همچنین میراث طبیعی شامل محیط زیست و عناصر زمین شناسی می شود.

درخشانی اضافه کرد: میراث ناملموس نیز شامل زبان، باورها، اعتقادات، آداب و رسوم، سنت ها، آیین ها، دانش ها می باشد.

او با بیان اینکه میراث صنعتی هویت دوران معاصر یک شهر می باشد ادامه داد: آثار به جای مانده از فرآیند صنعتی شدن، تمامی ابعاد میراث فرهنگی اعم از میراث منقول، غیر منقول و میراث ناملموس(معنوی) را در بر می گیرد.

درخشانی آثار صنعتی ثبت شده ی آبادان در فهرست آثار ملی کشور را برشمرد و بیان کرد: اولین پمپ بنزین آبادان و ایران(موزه بنزین خانه)،  آموزشگاه کارآموزان(Artisan school) (موزه)، نیروگاه شماره‌ یک پالایشگاه آبادان، جرثقیل اکوان و گوگرد و اسکله‌های یک تا یازده روبروی پالایشگاه آبادان را شامل می شود.

کارشناسی ارشد مرمت و احیای بناها و بافت های تاریخی در خصوص عوامل موثر در تاب‌آوری(Durability) سنت‌ها و ارزش‌های فرهنگی توضیح داد: یکی از این عوامل، توانمندسازی فرهنگی اجتماعی است. عمده‌ترین و حساس‌ترین نظام موجود در بافت ارزشمند تاریخی، نظام  انسانی می باشد که بیشترین تاثیر را بر نظام کالبدی میراث معماری دارد، بنابراین یکی از ارکان اصلی تاب‌آوری میراث فرهنگی ترمیم ساختار اصیل اجتماعی در هر منطقه می‌باشد. هر شهروند باید به سطحی برسد که حفاظت از آثار تاریخی و ارزش های فرهنگی شهر خود را جز حقوق شهروندی اش دانسته و همواره در نگهداری و حفاظت آن تلاش نماید.

او با بیان اینکه حفظ پویایی و یکپارچگی یکی دیگر از عوامل موثر در تاب آوری سنت ها و ارزش های فرهنگی است، اضافه کرد: گذر زمان ســبب کاهش پویایی در ارزش ها و سنت ها و در نهایت فراموشی آنها می شود. لذا باید با اجرای مداوم این سنت ها و اداب و آیین ها در اماکنی مانند موزه ها که میراث بانان فرهنگی هر شهر می باشند، به پویا ماندن این ارزش ها کمک نمود.

درخشانی با بیان اینکه"حس تعلق خاطر" نیز یکی دیگر از عوامل موثر در تاب آوری سنت و ارزش های فرهنگی است، گفت: یکی از تاثیرگذارترین مسایل در مورد انسان با محیط کار یا زندگی اش و کمک به حفاظت از آن، حس تعلق به مکان در او می‌باشد. می توان گفت؛ مهمترین عامل در افرایش حس تعلق خاطر به آثار ارزشمند تاریخی - صنعتی و همچنین ارزش های نهفته در آنها(میراث معنوی) توجه به نیازها و خواسته‌های جامعه‌ی بومی در امر حفاظت می‌باشد. همچنین شناخت ارزش‌های خویشتن‌ یابانه در رسیدن به بالاترین سطح خودباوری امری مهم در حفاظت از ارزش های فرهنگی منطقه قلمداد می شود.

کارشناسی ارشد مرمت و احیای بناها و بافت های تاریخی در جمع بندی مطالب خود در پایان افزود: همواره آینده از آن ملتی است که گذشته‌ی خود را می شناسد و از آن حفاظت می کند، همچنین از آن بهره گرفته و  درس می‌آموزد و در ماندگاری سنت‌ها و ارزش‌های فرهنگی برای انتقال به آینده، تلاش می‌کند.