چرا انگشت داخل بینی‌مان می‌کنیم؟

به گزارش خبرگزاری برنا، جام جم آنلاین نوشت: خیلی از آدم‌ها عادت دارند‌ انگشت داخل بینی‌‌شان کنند، اما تعداد کمی به انجام این کار اعتراف می‌کنند! اگر همان موقع که انگشت داخل بینی‌تان کرده‌اید کسی شما را ببیند، بدون شک خجالت می‌کشید و از کارتان پشیمان می‌شوید، اما اگر خودتان هم کسی را سر بزنگاه حین انجام این کار غافلگیر کنید، حتما او را به خاطر رفتار ناپسندی که مرتکب شده سرزنش خواهید کرد.

منظور از انگشت کردن داخل بینی فروبردن انگشت به درون حفره بینی و خاراندن یا خارج کردن ترشحات آن است، اما آیا انگشت کردن داخل بینی واقعا این قدر زشت و زننده است؟ چند درصد مردم عادت به این کار دارند و اصلا چرا؟

بررسی علمی این پدیده ناپسند

از انگشت کردن داخل بینی در علم پزشکی با اصطلاح رینوتیلکسومانیا (Rhinotillexomania) یاد می شود. بررسی علمی این پدیده برای نخستین بار در سال ۱۹۹۵ از سوی دو محقق آمریکایی مورد مطالعه قرار گرفت. آنها یک پرسشنامه تنظیم کردند که به ۱۰۰۰ نفر از ساکنان بخشی از ایالت ویسکانسین در ایالات متحده ارسال شد. دریافت کنندگان پرسشنامه همه بزرگسال بودند. از این تعداد فقط ۲۵۴ نفر به پرسشنامه پاسخ دادند و ۹۱ درصد آنها به انجام این کار اعتراف کردند. 1.2 درصد نیز گفتند که حداقل هر یک ساعت یکبار انگشت داخل بینی شان می کنند. دو نفر از پاسخ دهندگان ذکر کردند که این عادت روی زندگی روزمره آنها تأثیر گذاشته است و در کمال تعجب دو نفر دیگر هم اعلام کردند که این قدر زیاد انگشت داخل بینی شان کرده اند که تیغه بینی آنها، یعنی جداره نازکی که دو حفره چپ و راست بینی را از هم جدا می کند، آسیب دیده است! از آنجا که فقط پاسخ های یک چهارم کسانی که پرسشنامه را دریافت کرده بودند در دست بود، نتایج به دست آمده چندان قابل استناد در نظر گرفته نشد. این احتمال وجود دارد که بیشتر پاسخ های دریافتی از سوی کسانی باشد که به انجام این کار مصر بودند و در مقابل کسانی که چنین عادتی نداشتند پرسشنامه را پر نکرده باشند. با این حال واضح است که انگشت کردن داخل بینی با این که یک تابوی فرهنگی است موضوع رایجی میان مردم است.

پنج سال بعد، پژوهشگران موسسه ملی سلامت اعصاب و روان در بنگلور هند تصمیم گرفتند تا این موضوع را با دقت بیشتری مورد مطالعه قرار دهند. آنها استدلال کردند که عادت های رفتاری شایع بیشتر در کودکان و نوجوانان بروز می کند تا در جمعیت های سالخورده تر. از این رو، مطالعات حاضر روی جمعیت های جوان تر انجام شد. به علاوه، پژوهشگران احتمال می دادند که بیشتر پاسخ ها در مطالعات قبلی جانبدارانه بوده است، به همین علت پرسشنامه ها را در کلاس های مدارس توزیع کردند تا نتایج به دست آمده بیشتر به واقعیت نزدیک باشد. آنها چهار مدرسه را در بنگلور انتخاب کردند. در یکی از این مدارس دانش آموزانی مشغول به تحصیل بودند که خانواده های آنها به لحاظ اجتماعی و اقتصادی در سطح پایینی قرار داشتند. دو مدرسه دیگر محل تحصیل فرزندان خانواده های متوسط بود و مدرسه چهارم به طبقات مرفه اختصاص داشت. پژوهشگران در نهایت توانستند از ۲۰۰ نفر از نوجوانان پرسش شونده نمونه تهیه کنند. تقریبا همه آنها گزارش کردند که به طور میانگین روزی چهار بار انگشت داخل بینی شان می کنند. چیزی که قابل توجه است الگوی مشاهده شده در این اطلاعات است. 7.6 درصد از دانش آموزان اعلام کردند که بیشتر از ۲۰ بار در روز انگشت داخل بینی شان می کنند و تقریبا ۲۰ درصد دیگر اظهار کردند که این عادت برای آنها به یک مشکل جدی تبدیل شده است. بیشتر آنها این کار را برای رفع خارش یا تمیز کردن بینی انجام می دادند، اما ۲۴ نفر یعنی 12 درصد اعتراف کردند که این کار را انجام می دهند چون احساس خوشایندی به آنها دست می دهد. جالب تر این که فقط انگشتان دست نیست که داخل بینی می شود. ۱۳ نفر از دانش آموزان گفتند که از موچین استفاده می کنند و 9 نفر دیگر از مداد. در کمال تاسف حتی چند نفری هم اعتراف کردند که محتویات خارج شده از بینی خود را می خورند! مطالعات نشان داد که این رفتار در همه طبقات اجتماعی به چشم می خورد و مختص قشر خاصی نیست، اما میزان بروز آن در پسرها و دخترها متفاوت است. پسرها بیشتر از دخترها به انجام این رفتار زشت عادت دارند و حتی عادات بد دیگر مثل جویدن ناخن (اونیکوفاژیا) یا کندن موی سر (تریکوتیلومانیا) نیز در آنها رایج تر است.

مشکلات ناشی از این کار

انگشت کردن داخل بینی می تواند باعث بروز مشکلات جدی شود. اگر کسانی که بینی آنها جراحی شده به این رفتار ادامه دهند، محل جراحی بهبود نخواهد یافت. در یک مورد، پزشکان با مرد بیست و نه ساله ای مواجه شدند که نه تنها عادت داشت انگشت داخل بینی اش کند، بلکه به عادت کندن موی بینی نیز مبتلا بود. موقعی که به دفعات این کار را تکرار می کرد، بینی او متورم می شد و بعد برای این که شدت تورم را کم کند از دارویی استفاده می کرد که عوارض جانبی آن باعث شده بود بینی او به بنفش تغییر رنگ دهد. رنگ بنفش بینی باعث شد که موهای آن دید کمتری داشته باشد و همین به او احساس آرامش می داد. پزشکان معالج توانستند بیماری او را که نوعی اختلال خود زشت انگاری تشخیص داده شده بود با تجویز دارو درمان کنند.

عوارض جانبی انگشت کردن داخل بینی

می دانیم که جویدن ناخن یا کندن موی بینی ازجمله نمونه های شناخته شده اختلال وسواس فکری یا عملی به شمار می رود، اما انگشت کردن داخل بینی از این قضیه مستثناست و باعث بروز مشکلات آسیب شناختی می شود. گروهی از پژوهشگران هلندی سال ۲۰۰۶ دریافتند که عفونت های باکتریایی به کمک انگشت کردن داخل بینی در قسمت های مختلف بدن پخش می شود. بررسی مراجعه کنندگان به یک کلینیک گوش، حلق و بینی نشانی داد بیشتر کسانی که عادت داشتند انگشت داخل بینی شان کنند ناقل باکتری استافیلوکوکوس اورئوس بودند.

علت این رفتار چیست؟

با توجه به خطراتی که ذکر شد هنوز علت بروز این رفتار مشخص نیست. عده ای از کارشناسان معتقدند که تمیز کردن بینی باعث ایجاد احساس رضایت می شود و از طرفی این عضو بدن همیشه در دسترس ماست. شاید هم انگشت کردن داخل بینی یکی از نشانه های تنبلی باشد، چون استفاده از انگشتان دست در تمیز کردن بینی مسلما راحت تر از جستجوی جعبه دستمال کاغذی است. این موضوع آن قدر جذابیت دارد که پژوهشگران دیگری نیز در حال حاضر درصدد توضیح علت و پیامدهای آن هستند. آنچه گفته شد شاید ابتدای امر باعث خنده تان شده باشد، اما توصیه می شود که عمیق تر به آن فکر کنید.