سطح ذخیره سازی نفت جهان در سال ٢٠١٦ کاهش یافت

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، سطح ذخیره‌سازی نفت در جهان از زمان کاهش قیمت‌ها در نیمه دوم سال ٢٠١٤ به سرعت افزایش یافته است. علت پایه‌ای افت قیمت‌ها در سال‌های اخیر عرضه مازاد نفت بوده است. قیمت‌های پایین نفت و رژیم پیش‌بهین(Contango) عمیق در بازارهای مالی، انگیزه کافی برای ذخیره‌سازی نفت را در سال‌های اخیر فراهم کرده است.

برآورد می‌شود که از ابتدای نیمه دوم سال ٢٠١٤ تا کنون ٤٠٠ میلیون بشکه نفت به ذخیره‌سازی تجاری درسازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) و ٢٤٠ میلیون بشکه به ذخایر تجاری در کشورهای غیر OECD افزوده شده باشد. به علاوه ذخیره‌سازی در نفتکش‌ها شناور روی آب نیز در همین مدت ٥٠ میلیون بشکه رشد داشته است.

اما در سال جاری روند رشد سطح ذخیره‌سازی‌ها تا حدود زیادی کند شده است و میزان افزایش سطح ذخیره‌سازی‌ها در سال جاری تا پایان سه ماهه سوم برابر با ٦٧ میلیون بشکه بود که بسیار کمتر از ٢٤٨ میلیون بشکه مربوط به سال قبل است. این روند کاهش در سطح ذخیره‌سازی‌ها همراه با کاهش تفاوت با آخرین متوسط پنج ساله نیز بوده است.

در حال حاضر مجموع ذخیره‌سازی مازاد، برابر با ٣٠٤ میلیون بشکه است که کمتر از ٣٥٠ میلیون بشکه گزارش شده در پایان سال قبل است.

در میان مولفه‌های تأثیرگذار، گام و دوره انباشت ذخیره‌سازی‌ها دچار تغییر شده است. ذخیره‌سازی‌های نفت در ٩ ماه ابتدایی سال جاری رشد بسیار ضعیفی داشته که بسیار متفاوت از میزان رشد ذخیره‌سازی در ٩ ماه ابتدایی سال قبل بوده است. اما ذخیره‌سازی‌های فرآورده‌های نفتی در کشورهای OECD رشد پایدار ٧٠ میلیون بشکه‌ای را از ابتدای سال تجربه کرده است که کاملاً مشابه روند افزایش سطح ذخیره‌سازی فرآورده‌های نفتی به میزان ٩٠ میلیون بشکه در سال قبل بوده است.

مهمترین عامل کاهش رشد ذخیره‌سازی در سال جاری، افت رشد عرضه نفت‌خام در مقایسه با سال قبل است. از ماه ژانویه تا سپتامبر، تولید نفت‌خام تنها ٠,٣ میلیون بشکه در روز افزایش یافته است، این در حالی است که در مدت مشابه پارسال، بازار نفت افزایش تولید ٣ میلیون بشکه در روز را شاهد بوده است. مهمترین عامل رشد سطح ذخیره‌سازی‌های فرآورده‌های نفتی نیز افزایش تولید فرآورده‌های میان‌تقطیر با وجود کاهش تقاضای برای این محصولات بوده است.

بر اساس گزارش نشریه ماهانه مدیریت کل امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت، میزان رشد ذخیره‌سازی نفت در کشورهای غیر OECD نیز امسال کاهش داشته است. ذخیره‌سازی نفت چین در سال جاری تنها ٦٠ میلیون بشکه افزایش داشته است، این در حالی است که در سال گذشته ذخیره‌سازی نفت در این کشور ٩٠ میلیون بشکه رشد داشته است. این پدیده امکان دارد به این علت بروز کرده باشد که چین قصد دارد مخازن ذخیره‌سازی‌های استراتژیک فاز دوم خود را در فرصت کوتاه‌تری پرکند و بنابراین تصمیم به کند کردن خریدهای خود گرفته است. افزایش اخیر قیمت نفت در مقایسه با سطح تثبیت شده در اوایل سال میلادی نیز از انگیزه‌های چین برای افزایش واردات جهت ذخیره‌سازی کاسته است.

کاهش روند رشد ذخیره‌سازی در جهان از طریق تفاوت میان میزان عرضه و تقاضای جهانی نفت (تراز جهانی نفت) که نشان‌دهنده تغییرات غیرمستقیم سطح ذخیره‌سازی نیز قابل تایید است. متوسط تراز جهانی نفت در فصول سپری شده از سال ٢٠١٦ در حدود یک میلیون و ١٠٠ هزار  بشکه در روز است که تقریباً نصف مازاد عرضه نفت در سال گذشته در مدت مشابه است.

بررسی تأثیر تراز عرضه و تقاضا بازار نفت بر سطح ذخیره‌سازی‌ها با توجه به برآورد ٣٢ میلیون و ٧٠٠ هزار بشکه در روز تقاضا برای نفت اوپک در سال ٢٠١٧ بسیار مهم است. تعدیل عرضه تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک می‌تواند بر روند تخلیه ذخیره‌سازی‌ها شتاب دهد تا مازاد ذخیره‌سازی کاهش یافته و بازار نفت دوباره به توازن مناسبی برسد.