ایران به توانایی‌های خود در فعالیت‌های هسته‌ای متکی است/ تلاش آمریکا برای از بین بردن برجام تا ماه اکتبر

«مرتضی مکی»، تحلیلگر مسائل آمریکا، در پاسخ به این سوال که لغو معافیت‌های هسته‌ای ایران از سوی آمریکا چه پیامدهایی را برای ایران به دنبال دارد؟ به خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا گفت: موضوع معافیت‌های هسته‌ای همکاری‌های برجامی یکی از بندهای مهم برجام بود که دولت های اروپایی همواره نسبت به مسئله آب سنگین اراک ابراز نگرانی می کردند که ایران با تولید پلوتونیوم می‌تواند ظرفیت هایی را برای خود برای تولید بمب اتم با استفاده از آب سنگین اراک، ایجاد کند.

او افزود: در مقابل ایران نیز همواره تاکید کرده به دنبال بمب اتم نیست اما برای اینکه بار دیگر اثبات کند همچنان به‌دنبال استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای است، پیشنهاد دولت‌های اروپایی را برای طراحی تجهیزات راکتور آب سنگین اراک پذیرفت و در این چارچوب برای خنک کردن رآکتور از پلوتونیوم استفاده نمی‌شود ضمن اینکه پلوتونیوم‌های تولید شده در اراک به خارج از ایران، انتقال پیدا می‌کند.

مرتضی مکی ادامه داد: چینی‌ها و انگلیسی‌ها پس از اینکه آمریکا از برجام خارج شد این مسئولیت را برعهده گرفتند که در بازطراحی رآکتور آب سنگین اراک با ایران همکاری داشته باشند. از این رو این بند مهمی از برجام بود. آمریکایی‌ها پس از خروج از برجام، معافیت‌هایی را برای ایران برای شرکت‌های مختلف اعمال کردند. یکی از این معافیت‌ها، بحث همکاری هسته‌ای با ایران بود که به هر حال یکی از نگرانی‌های مشترک اروپایی‌ها و آمریکایی، بحث راکتور آب سنگین اراک بود به یک نوعی در این زمینه این موضوع را باز گذاشتند تا اروپایی‌ها و چینی‌ها بتوانند با ایران در این زمینه همکاری داشته باشند.

این تحلیلگر مسائل آمریکا عنوان کرد: اما در حال حاضر و در ادامه همان فشارهای حداکثری که ترامپ به دنبال آن است و طی دو سال گذشته نیز نتوانست به برنامه ها و اهداف خود با خروج از برجام دست پیدا کند و با توجه به نزدیک شدن به ماه اکتبر و موعد لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران، آمریکایی‌ها از هر اهرم فشار سیاسی، تبلیغاتی و اقتصادی استفاده می‌کنند که بدن برجام به کما رفته و نیمه جان را به سمت سقوط ببرند تا ماه اکتبر، جلوی لغو تحریم تسلیحاتی ایران را بگیرند.

او با اشاره به واکنش چین، روسیه و اروپا  نسبت به این اقدام آمریکا، افزود: جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از این اقدام آمریکا در لغو معافیت هسته ای ایران ابراز تأسف عمیق کرد. چینی ها و روس ها اعلام کردند که این اقدام آمریکا هم نقض قوانین قطعنامه 2231 و هم نقض قوانین پیمان منع عدم اشاعه هسته ای یا NPT می تواند، باشد.

مکی درباره واکنش جمهوری اسلامی ایران نسبت به اقدام آمریکا تشریح کرد: ایران به توانایی‌های خود متکی است همانگونه که توانست راکتور هسته ای اراک، نطنز و فردو را بسازد و به غنی سازی بپردازد. ایران در طراحی نیروگاه هسته ای اراک، بدون کمک هیچ کشوری توانست به راکتور آب سنگین دست پیدا کند. ایران تکنولوژی را هم برای سازوکار قدیمی نیروگاه هسته ای و بازطراحی مجدد آن در اختیار دارد.

 این تحلیلگر مسائل آمریکا اضافه کرد: واکنش ایران یقینا نسبت به این اقدام آمریکا این گونه خواهد بود که برنامه های هسته ای خود را متوقف نخواهد کرد و همانگونه که قبلا اعلام کرد، زمانی که اروپایی ها به تعهدات خودشان عمل کنند ایران هم به تعهدات خود طبق برجام عمل می کند. وقتی که تاکنون اروپایی ها به تعهدات خود عمل نکرده ایران نیز در مقابل انجام تعهدات را به تعلیق درآورده است.

 او در پایان گفت: به گفته کمالوندی شاید این معافیت های هسته ای، مسیر پیشرفت و توسعه نیروگاه اراک را کُند کند اما هیچ گاه آن را متوقف نخواهد کرد. آمریکایی‌ها هم به هر حال در تلاش اند تا ماه اکتبر هر طور که شده برجام را از بین ببرند. به نظر می رسد ایران هم با صبوری در حال تلاش است تا آن زمان برجام به ویژه بند آخر آن را که نظارت های آژانس است را حفظ کند و به نظر نمی‌رسد، به واکنشی عملی فراتر از اینکه به فعالیت های خود در اراک ادامه دهد در قبال برجام اقدام کند.2/5