ایران در برجام چه می‌خواهد؟

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا، آنچه از اظهارات مقامات دولتی برمی‌آید، این است که برای ایران در درجه اول فعال شدن سیستم بانکی و فروش اهمیت بالایی دارد و حق مسلم ماست که بر اساس توافق به عمل آمده، همه راه‌های اقتصادی باز باشند. مقامات اروپایی نیز در اظهارات خود اشاره می‌کنند که ایران و اروپا در چارچوب برجام می‌توانند، با هم کار کنند. اما باید دید با شرایط جدید چطور می‌شود کنار آمد؟

جمهوری اسلامی ایران بر اساس تأکیدات مقام معظم رهبری و سیاست کلان خود در مواجهه با اروپا و آمریکا مایل نیست به جز برجام درباره مساله دیگری گفتگو کند؛ اما اروپایی‌ها بر موضوعاتی چون مسائل منطقه‌ای و توان موشکی ایران اصرار می‌کنند تا در نهایت با گرفتن امتیازی تازه آن را در مقابل آمریکا به کار گیرند.

حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان یک روز پس از اظهارات ضد ایرانی پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا، در حاشیه دیدار با پزشکان در ضیافت افطاری گفت: «همه کشورهای دنیا خواهان استقلال در تصمیم‌ هستند و شاید آمریکایی‌ها بتوانند با فشار در بعضی جاها کاری به پیش ببرند، اما منطق نمی‌پذیرد که آنها بخواهند برای دنیا تصمیم بگیرند.» واقع گرایی به موازات صیانت از منافع ملی محور اصلی سیاست دولت است. اروپاییان نیز در تدوین سیاست تازه خود گریزی از توجه جدی به این سیاست و خواست ایران ندارند.

با توجه به اینکه دولت‌های اروپایی نمی‌توانند شرکت های بزرگ این قاره را به همکاری با ایران وادارند و منافع کلان این شرکت‌ها نیز تاب عدم همکاری با آمریکا را ندارد، اخبار و اظهارات چند روز اخیر نشان داده که اروپایی‌ها آمادگی دارند از طریق ارائه مشوق‌هایی دست کم شرکت‌های کوچک و متوسط خود را برای همکاری با ایران تشویق کنند و از آنها در برابر آمریکا حمایت کنند؛ اما اگر آمریکا بخواهد فشار وارد آورد عکس‌العمل احتمالی اروپا همچنان نامشخص است. اما آنچه مشخص است نتیجه از دو حالت خارج نیست: تمکین از آمریکا و به فراموشی سپردن رویای جهان چندقطبی؛ و یا سربرآوردن شکافی تاریخی و جدی در جهان سرمایه‌داری حول محور ایران و برجام.