گزارش سیاسی هفته؛
انگلیس از در عمان برای کاهش تنش با ایران وارد شد/ آیا انگلیس، ایران را با دوران قاجار مقایسه می‌کند؟
در پی سفر بن علوی به تهران و مذاکره با مقامات ایرانی، گمانه‌زنی‌ها بیانگر این است که میانجیگری این کشور در راستای کاهش تنش های ایران و انگلیس در جریان توقیف نفتکش‌ها، به نفع همه طرف‌ها در منطقه است به‌ویژه اینکه ایران و عمان نمی‌خواهند انگلیس به منطقه بازگردد.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا؛ در روزهای اخیر، سفر «یوسف بن علوی»، وزیر امور خارجه عمان، به تهران موجی از گمانه‌زنی‌ها را درباره این سفر به همراه داشت؛ از میانجیگری گرفته تا ارسال پیام‌های دیپلماتیک. بن علوی پیش از سفر به تهران گفته بود: «این سفر در چارچوب روابط دوجانبه و مشورت‌های مستمر دو کشور و با هدف گفت‌وگو و تبادل نظر درباره تحولات اخیر منطقه، روابط دوجانبه و مسائل بین‌المللی صورت گرفته است.»
هرچند گمانه‌زنی‌های بسیاری در زمینه میانجیگری مطرح شد اما آنچه محتمل‌تر به نظر می‌رسید میانجیگری بین ایران و انگلیس باتوجه به تنش‌های اخیر در تنگه هرمز و توقیف نفتکش‌ها از سوی دو طرف در تنگه هرمز و تنگه جبل‌الطارق بود که باعث ایجاد تنش‌هایی در خلیج فارس شد. اقدام انگلیس در توقیف غیرقانونی نفتکش ایرانی در جبل‌الطارق به بهانه مقصد احتمالی آن یعنی سوریه، مورد اعتراض ایران قرار گرفت که ایران نیز طبق حقوق بین‌الملل به دلیل رعایت نکردن قوانین دریانوردی از سوی نفتکش انگلیسی، اقدام به توقیف کشتی انگلیس کرد.
این اقدام ایران برای انگلیسی‌ها بسیار سنگین و تحقیرکننده بود چراکه به گفته «سیدجلال ساداتیان»، سفیر سابق ایران در انگلیس، انگلیسی‌ها همچنان تصور می‌کنند با ایران دوره قاجار روبرو هستند این در حالی است که ایران امروز با ایران مدنظر آنها فرسنگ‌ها متفاوت است.»
انگلیسی‌ها که سالیان سال در منطقه خلیج فارس و خاورمیانه به استثمار پرداخته‌اند برای آنها سخت و سنگین است که این اقدام در مورد آنها صورت گیرد. آنها در پی این اقدام، بحث ائتلاف اروپایی‌ها برای امنیت خلیج فارس را به فاصله مدتی پس از پیشنهاد ائتلاف نظامی آمریکا در خلیج فارس مطرح کردند اقدامی که به نوعی در راستای سیاست های ضد ایرانی انگلیس تعبیر شد.
پیشنهاد انگلیس برای ائتلاف نظامی در خلیج فارس هر چند مورد استقبال جدی اروپایی ها قرار نگرفت اما به معنای تلاشی از سوی لندن برای تشکیل یک ائتلاف ضدایرانی بود.
در ادامه نیز سفیر انگلیس در ایران با تلاش های گسترده دستگاه دیپلماسی ایران و توییت های محمد جواد ظریف دیگر نتوانست به این تنش ادامه دهد و در توییتی نوشت: «آرام کردن سطح تنش‌ها همچنان در اولویت نخست سفارت و بریتانیا باقی می‌ماند.»
اما «دومینیک راب»، وزیر امور خارجه جدید انگلیس که گویا با ایران آشنایی ندارد و تاکنون در خواب بوده، تلاش کرد بر طبل توخالی تنش با ایران بکوبد و در اظهاراتی گفت: «نمی‌شود کشتی‌های خارجی را به طور غیرقانونی توقیف کرد!» این در حالی بود که مقامات ایران اقدام اخیر انگلیس در توقیف نفتکش ایرانی در جبل‌الطارق را غیرقانونی و مصداق دزدی دریایی دانسته‌اند و وزارت امورخارجه کشورمان نیز در واکنش به این اقدام، سفیر انگلیس در تهران را فراخواند.
بنابراین با سفر یوسف بن علوی به تهران این گمانه‌زنی قوت گرفت که انگلیس برای کاهش تنش‌ها به عمان روی آورده است هر چند بن علوی بحث میانجیگری را مطرح نکرد و آن را یک دیدار دوستانه تلقی کرد. بن علوی در همین راستا گفته بود: «برای امنیت دریانوردی در تنگه هرمز با ایران هماهنگ هستیم. ما هیچ میانجیگری انجام ندادیم و آنچه در این زمینه برای‌مان حائز اهمیت است، ثبات دریانوردی در تنگه هرمز است، از این رو با همه طرف‌ها ارتباط داریم. ارتباط عمان با همه طرف‌ها بیشتر به نقش میانجیگری این کشور با توجه به روابط خوب آن با ایران و سایر کشورها قوت می‌بخشد.»
در همین رابطه «پیرمحمد ملازهی»، کارشناس مسائل منطقه، در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی برنا درباره سفر بن علوی به ایران و تاثیرگذاری او گفت: «بن علوی از شخصیت‌های مهم عرب است که نگاه مثبتی به ایران دارد. کشور عمان نیز در دنیای عرب یکی از کشورهای نزدیک به ایران است و تاکنون در هیچ دسته‌بندی که بر علیه ایران بوده شرکت نکرده است. این کشور همیشه در تلاش بوده که مناسبات خود را با ایران حفظ کند.»
او افزود: «در مسائل گذشته نیز این آقای بن علوی بود که به موضوعات مختلف وارد شد و مشکلات را حل می‌کرد. هم اکنون نیز با توجه به تنش‌هایی که در منطقه تنگه هرمز شاهد آن هستیم، به نظر می‌رسد که این تفکر در مسئولین عمان به وجود آمده که به نوعی بین ایران و انگلیس میانجیگری کنند.»
این کارشناس منطقه‌ای با بیان اینکه اگر امنیت منطقه بهم بخورد، عمان نیز به یک نوعی درگیر مشکلاتی خواهد شد، اظهار کرد: «مناسبات عمان با انگلیس بسیار نزدیک است و انگلیس در کشور عمان پایگاه نظامی دارد. فرمانده ارتش عمان ضمن توافق‌های صورت گرفته‌ای که بین انگلیس و عمان وجود دارد، یک انگلیسی است. در این فضا ارزیابی عمانی‌ها این است که اگر بتوانند نقش مثبتی را در کاهش تنش‌ها انجام دهند خود نیر درگیر مسائل حاشیه‌ای نمی‌شوند.»
پیرمحمد ملازهی تشریح کرد: «با توجه به این موضوع که ایران و عمان هر دو در حفظ و امنیت تنگه هرمز نظر مثبت دارند و با یکدیگر همکاری می‌کنند؛ به نظر می‌رسد عمانی ها در موقعیتی نیستند که کمک آنها موثر نباشد. واقعیت این است که عمان به لحاظ امنیتی وابسته به منطقه اما این را باید گفت این کشور خارج از منطقه تنگه هرمز است.»
وی ادامه داد: «تنگه هرمز برای کشورهای دیگر به خصوص کشورهای نفت خیز مثل امارات، کویت و همچنین عربستان اهمیت بیشتری دارد اما برای عمان اینگونه نیست چراکه این کشور به دریای عمان و هند دسترسی دارد. در هر حال این واقعیت وجود دارد که این کشور دوست دارد تنش‌ها بین ایران و انگلیس به حدی نرسد که انگلیسی‌ها در منطقه حضور پیدا کنند و به همین بهانه نیروی دریای خود را مجدد در منطقه منصوب کنند.»
او در پایان عنوان کرد: «از شواهد می‌توان دریافت که در پشت پرده رایزنی‌هایی وجود دارد تا به یک نوعی انگلیس‌ها و ایرانی‌ها مواضع خود را تعدیل کنند تا این دو کشتی آزاد شوند و همچنان حاکمیت ملی ایران بر تنگه هرمز باقی بماند؛ چراکه اگر انگلیس‌ها و آمریکایی‌ها ائتلاف ایجاد کنند و در تنگه هرمز به صورت گسترده حضور داشته باشند و رفت و آمدها کنترل شود در این صورت خطر جنگ به شدت بالا می رود.»
نظر شما
اخبار برگزیده
پرونده ویژه
تبلیغات متنی