ما از چاه‌ها و شیرهای نفت تقریبا جدا شدیم/ شرایط ما عادی و آسوده نیست/ در این سال‌ها شاهد شفافیت بیشتر در ارقام هستیم

«سیدحجت مهدوی سعیدی» مشاور سازمان برنامه و بودجه کشور، در گفت‌وگو با خبرنگار برنا پیرامون بودجه سال 99 توضیحاتی ارائه کرد که به شرح زیر است:

رقم بودجه سال جاری چه عددی است؟

رقم بودجه در سال جاری بالغ بر ۴۸۴ هزار میلیارد تومان است که در قیاس با سال قبل، ۸ درصد افزایش نشان می دهد که از منابع درآمد، واگذاری دارایی و سرمایه‌ای و واگذاری دارایی مالی تمهید و تدارک شده است. درآمدهای ما نیز عمدتا از مالیات تحصیل می‌شود که بالغ بر ۱۷۵ هزار میلیارد تومان است و حقوق گمرگی که بالغ بر ۲۰ هزار میلیارد تومان و سایر منابع که بالغ بر ۶۶ هزار میلیارد تومان است.

در مورد اصلاح بودجه تاکنون چه اقدامی صورت گرفته است؟

می دانید که ساختار بودجه در یک‌ بازه و فرایند زمانی و با ساز و کار خاص صورت می گیرد و دفعتا شکل نمی‌گیرد. برنامه اصلاح و سامان نظامات بودجه‌ریزی در چهار محور و براساس، پیش بینی، منابع، برآورد مصارف و اجرای سیاست تحقق اهداف پیش می‌رود. این موضوع در دوره دوم‌ دولت اعتدال شتاب مناسبی را گرفته است و با گام‌های سنجیده تر جلو می رود.

در بودجه سال ۹۹ دولت برای کاهش فقر و تعدیل قدرت خرید مردم چه برنامه‌ای در دست اقدام  دارید؟

ما در شرایط حساس و شکننده تحریم هستیم. شرایط ما شرایط عادی و آسوده مانند سال‌های قبل نیست. رئیس جمهور هم در صحن مجلس بودجه سال ۹۹ را بودجه مقاومت نامید. این یعنی چی؟ این یعنی باید قدری با تسامح، آمادگی و همراهی به عملیات بودجه بنگریم. سیستم بودجه به شکل بروکراتیک چه در بخش تدوین بودجه‌بندی عمومی و چه در بخش تدوین بودجه‌ریزی برای بانک‌ها و شرکت‌های دولتی و موسسات انتفاعی متناظر با عینیات جمعی و جاری جامعه پیش می‌رود و فرمول متافیزیکی ندارد.

فعلا باید با وجود تحریم‌های ناجوانمردانه، این‌ پارامتر ظالمانه اجتناب ناپذیر استکبار را جلوی چشم داشته باشیم اما با همه اینها، دولت و سازمان برنامه با اتخاذ مدیریت بحران اهتمام دارند، خلاقیت و همه نوآوری‌های خود را بکار گیرند تا به نحو شبانه روز چالش‌ها و آسیب‌های پیش رو مدیریت کنند تا تورم و نرخ‌های سرسام‌آور کمی مهار و قدرت خرید مردم نرمال شود. همچنین بازرسی و نهادهای ناظر بر قیمت‌ها، باید به مراتب تقویت شود.

دولت اعتدال در کنار پرداختن به چنین ضرورت‌هایی هم اکنون تمام قد می‌کوشد تا از طریق سازمان برنامه و بودجه و وزارتخانه‌های ذیربط، از زیر ساخت‌های توسعه، گشودن راه‌ها، افزایش ناوگان و سایر برنامه‌های عمرانی و عمومی و همینطور افزایش حقوق، دستمزد شاغلین و بازنشستگان، بخشش مالیات‌های لازم، پرداخت یارانه‌ها، خدمات معیشتی و  تسهیلات زندگی عقب نیفتد. همچنین با توجه به کاهش هولناک فروش نفت ریز و درشت حوائج زندگی در دستور کار متولیان امر قرار گیرد و با تخیصصات مناسب اعتباری به کاهش فقر بپردازد.

 بنده بر این باورم‌ در این‌ میان باید به تقویت مبانی جامعه مدنی بپردازیم تا جامعه مدنی به عنوان عنصری معین، دولت و ملت را از این شرایط سخت عبور دهد. امیدوارم دوران عسرت به طول نیانجامد و جامعه مدنی چون سایر کشورهای پیشرفته به کمک‌ شرایط موجود بیاید.

آیا در راستای قراری که سازمان درباره شفافیت با ملت نهاده بود، اقدامی صورت گرفته است؟

می‌توان‌ گفت از جمله مزایای قابل توجه بودجه در سال پیش رو که البته بالقوه و با نگاه دوساله دیده شده است، بواقع همان بروز شفافیت وعده داده شده که باید از دست اندرکاران آن در سازمان، تشکر کرد. در این سال‌ها، خاصه در امسال تخصیصات و حجم اعتبارات در نظر گرفته برای دستگاه‌های اجرایی از اولویت‌های کار سازمان برنامه و بودجه بوده است که جدیدا با چاپ ۱۹ کتاب در سازمان برنامه در دست مجلس و در اختیار همگان قرار گرفته است. این اقدام شفاف برای شفاف‌سازی ابهامات در مجموع دستاورد کمی نبوده و نیست.

در چند سال اخیر در پازل اعداد و ارقام ما شاهد وضوح و شفافیت بیشتری هستیم اینکه سایه‌ها کمتر و معلوم شود که هر دستگاه چقدر می‌گیرد و چه می‌کند؟ همچنین در  این مکانیزم تعبیه شده که در متن قانون و برنامه و اجرا غموض محو شود، البته این داستان به نحوی زمانبندی شده و همچنان تا نقطه نهایی ادامه دارد.

 در حوزه فرهنگ چه تصمیماتی صورت گرفته است؟

روشن‌است فرهنگ اهم و اعم از هر چیز دیگری است. تحقیقا در سپهر مظلومیت فرهنگ باید به شکل جدی و ریشه‌ای امر فرهنگی، دنبال شود. همه زیر بناها و ژرف ساخت‌ها و استراتژی‌ها با رویکرد فرهنگی باید شکل بگیرد تا منجر به نتیجه مطلوب شود. اتفاقا حوزه فرهنگ به دقت، رصد و اصلاح بیشتر نیاز دارد، پس باید بررسی شود مبالغی که گرفته شده با چه جداول و طرح‌هایی اخذ می‌شود و چگونه با چه نظارتی خرج و با چه بلوغ و برون دادی به معرض داوری مردم در می‌آید؟

ما از چاه‌ها و شیرهای نفت تقریبا جدا شدیم! از این پس باید بیشتر  توازن دخل و خرج مراعات شود. در راستای فرهنگ، معافیت مالیاتی نیز گام و تحرک دیگری است که‌ در این باب این روزها موافقین و منتقدین سخن می‌گویند و مناقشاتی درباره آن شکل گرفته است. البته نفس این‌ کار به غایت ستودنی است، هر چند که باید به حواشی و ملزومات آن نیز عطف توجه کرد و بی‌گدار به آب نزد! در ساحت امر فرهنگ باید به این نکته نیز توجه شود که خاصه در شرایط انقباضی، همه بارها نباید بر پیکر دولت‌ها بار شود. باید بخش خصوصی نیز به کمک بنیادها خاصه و به سمت بنیاد فرهنگ بیاید چنانکه تاکنون هرجا که آمده و هر کجا این‌ ید یضا نمودار شده است ما به شکل محسوس شاهد دمیدن روح و توان‌ تازه‌ای بر پیکر فرهنگ نحیف خود در حوزه اجرا، بوده‌ایم.

توضیحی درباره معافیت مالیاتی اهالی فرهنگ و هنر بدهید؟

باید به نیکی فلسفه و دلالت های واقعی اصل معافیت های مالیاتی را به لحاظ حقوقی، عقلانی و کارشناسی دریافت. مصداقا فلسفه مالیات آنجا خود را نشان‌ می دهد که یا اساسا بضاعت و توانی برای پرداخت وجود ندارد و یا اینکه قشری از اقشار کشور برای بروز خدمات عمومی و ضروری بهتر و بیشتر عجالتا به جوامعی و جوانبی از امداد و تسهیلات نیاز دارند که باید در این معافیت ها دیده شود.