مسئولین، رسانه‌ها را به شکل ابزار تبلیغاتی می‌بینند/ رسانه‌ها در ایران یا جوان مرگ و یادچار لکنت می‌شوند

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا، در این نشست حسن فروزان فرد، رئیس کمیسیون حمایت قضائی و مبارزه با فساد اتاق بازرگانی تهران، در خصوص نقش فضای مجازی در افشاگری فساد گفت: امروز فضای مجازی فاصله بین گذشته و امروز است و یک نوع دسترسی به اطلاعات با هزینه پایین و با سرعت بالا است. معتقدم که فضای مجازی به دامن زدن ادراک و برداشت از فساد کمک کرده  و سرعت فضای مجازی بالاتر از رشد فساد است.

او با بین اینکه" فضای مجازی فرصت قرار گرفتن در جریان اطلاعات را مهیا می‌کند و دستاورد بشری مهمی است" افزود: فضای مجازی در ایجاد نارضایتی عمومی و نمایان کردن ساز و کارهای معیوب و بهبود آن تلاش می کند؛ اولی باعث بهم ریختگی و دومی باعث اصلاحات می شود. اگر قرار باشد تغییر اتفاق بیافتد تا یک نارضایتی عمومی شکل نگیرد، آن تغییر صورت نمی گیرد.

فروزان‌فر در رابطه با فساد سیستماتیک در کشور تصریح کرد: در حال حاضر فساد ساختاری نداریم اما در ساختار، فساد داریم و بخش هایی از ساختار فاسد شده است مانند ویروسی که وارد بدن می شود و به همه جا سرکشی می‌کند، بخش‌هایی که ضعیف‌تر است زودتر درگیر می‌شوند. این ساختار قابل بهبود و ترمیم  است اما به دلیل موضوعاتی که در اطراف سیاست و اقتصاد وجود دارد، این بخش‌ها ضعیف هستند و فساد به راحتی در آنها وارد شده است. لذا ساختار ما دچار فساد شده است که متناسب با قدرت و ضعف ساختار خود را نشان می‌دهد.

در ادامه این نشست سعید تقی پور، مدیر مسئول روزنامه جهان اقتصاد، در خصوص شجاعت در افشاگری گفت: ماموریت رسانه شجاعت است. اما در رابطه با اینکه چرا این اتفاق نمی‌افتد به 40سال قبل بر می‌گردد. اگر 57 را مبدا قرار دهیم شرایط روز به روز پیچیده‌تر شده است و این قضیه به رسانه‌ها منتقل شده و به آنها آسیب رسانده است. علت اینکه بسیاری از مسئولین می‌گویند امروز در پیچیده‌ترین شرایط هستیم این است که کارهایی که باید می کردیم را نکردیم.

او ادامه داد: صیانت از مسئولین و سرمایه‌داران جز نظام ارزشی ما نبوده است و از طرفی آئین دادرسی اجازه نمی‌دهد راجع به متهم کمترین چیزی بنویسیم. در واقع نظام حقوقی ما به جانب خلاف کار است که بر همین اساس وقتی وزیر نفت می‌خواهد از فسادها بگوید با هجوم و حمله اطرافیان مواجه می‌شود.

این فعال رسانه‌ای با تاکید بر اینکه "فساد دیگر در نگرش است" خاطرنشان کرد: رسانه‌ها در ایران یا جوان مرگ می شوند و یادچار لکنت می‌شوند. وقتی می‌گویند ننویسید که مردم فکر نکنند فساد وجود دارد بنابراین مفسدین از صیانت بهره‌مند می‌شوند و به این ترتیب کمک می‌کنیم که مفسدان رشد کنند.

تقی‌پور اضافه کرد: در هر فسادی که برملا می‌شود دو نفر  از سرشاخه‌های اصلی را می‌گیرند که مردم احساس کنند با فساد مبارزه شده است، به این ترتیب مابقی در حاشیه امن قرار می‌گیرند.

او در بخش دیگری از صحبت‌های خود در رابطه با نقش فضای مجازی در افشای فساد گفت: در واقع تکنولوژی به محتوا غلبه کرده است و به نظر می‌رسد با توسعه فضای مجازی می‌توان فسادها را برملا کرد.

تقی‌پور با بیان به اینکه "تا شرایط بحرانی می‌شود سریع فضای مجازی را قطع می‌کنند" عنوان کرد: تکنولوژی معطل ما نمی‎ماند و این تکنولوژی منحصر به ایران نیست. در واقع به جای اینکه رسانه‌ها را شناسنامه‌دار کنند و سواد رسانه‌ای را افزایش دهند حالت تدافعی نسبت به فضای مجازی دارند.

این فعال رسانه‌ای با اشاره به اتفاقاتی نظیر بنزین، ایدز در لردگان و قرص داخل کیک‌ها تبیین کرد: بسیاری از افراد نسبت به آنچه که منتشر می‌کنند شناخت و سواد کافی ندارند و این قضیه، به نقطه ضعف ما تبدیل شده است.

در بخش دیگر این نشست فروزان فر در پاسخ به اینکه چرا در کشور فساد ریشه دوانده است و کسی جرات به جراحی آن را ندارد، خاطر نشان کرد: از نظر تاریخی به دلیل وجود حکومت های دیکتاتوری در کشور، درگیر فساد ادارای شده‌ایم که ریشه در تاریخ ما دارد و در هر دوره این فساد آنقدر زیاد بوده که یک نفر به دادخواهی بلند شده است. لذا فساد اداری موضوعی تاریخی است و حتی قسمتی از انقلاب به خاطر فساد بوده است.

 فروزان‌فر افزود: قبل از انقلاب ٥ برنامه توسعه اقتصادی داریم که اصول برنامه ریزی در آنها در نظر گرفته شده است و اوج بلوغ کارآفرینی ایرانی در دهه ٤٠ اتفاق می‌افتد که با دسترسی چند برابری به رانت نفتی این برنامه‌ها متوقف شد. از سال 52 به بعد نفت نقش قوی در فساد اقتصادی داشته است.  دسترسی به رانت نفتی و سرازیر کردن آن به اقتصاد، آن را فاسدتر کرده که به موازات آن تبعیض‌ها و حاشیه‌نشینی افزایش یافته است.

فروزان‌فر ادامه داد: وقتی همه تصمیم بگیرند که درآمدهای حاصل از نفت را در یک صندوق جداگانه و خارج از کشور بگذارند و این سودهای زودهنگام را کنار بگذارند در مسیر بهبود شرایط قرار می‌گیریم.

رئیس کمیسیون حمایت قضائی و مبارزه با فساد اتاق بازرگانی تهران با اشاره به اینکه" اگر از فضای مجازی برای اطلاع‌رسانی استفاده کنیم جامعه به آرامش می‌رسد" افزود: وقتی دولت یارانه می‌دهد در واقع می‌گوید، از طریق یارانه مردم را در این نفع بزرگ حاصل از درآمدهای نفتی شریک می‌کنم. در واقع  ما نفت را از دست بیگانگان درآوردیم و سیاست‌هایی نظیر گنجاندن درآمد حاصل از فروش نفت نشان دادیم که  تصمیم‌های اشتباهی گرفتیم. البته حکومت‌ها برای پایداری خود سعی می‌کنند مردم را راضی نگه دارند.

در ادامه نشست شفافیت و فسادستیزی در فضای مجازی، تقی پور در پاسخ به اینکه آلوده شدن رسانه‌ها حقیقت دارد یا خیر، تصریح کرد: با ورود نفت احتیاج به سرمایه اجتماعی از بین رفت و انگیزه‌های تولید ثروت را از بین بردیم. در واقع از ١٧شاخص موثر در توسعه شاخصه انسانی، 14 شاخص در زمان جنگ توسعه یافت. لذا در زمان جنگ سرمایه اجتماعی توانست کشور را نگه دارد که به مرور زمان با نابودی سرمایه اجتماعی به این وضع دچار شدیم.

او ادامه داد: در حال حاضر فضای فاسدی بر مثلث قدرت، ثروت و رسانه حاکم است، به عنوان مثال در قضیه FATF رسانه‌ها به جای اینکه بر بحث گسترش فرهنگ و تمدن از قبال پذیرش آن را برجسته کنند و بر بُعد اقتصادی آن، تاکید می‌کنند. لذا مسئولین رسانه‌ها را به شکل ابزار تبلیغاتی می‌بینند نه وسیله‌ای برای آگاهی.

تقی‌پور با ابراز نگرانی نسبت به خروج سرمایه از کشور تصریح کرد: .بسیاری از سرمایه داران ایرانی در حال خرید ملک در سایر کشورها هستند. چند وقت پیش به تورنتو رفتم و در باشگاه اقتصادی یکی از برندهای معروف موادغذایی ایرانی را دیدم که متوجه شدم حتی یک کالا هم از کارخانه این برند بیرون نمی‌آید.

این فعال رسانه‌ای با بیان اینکه "روزنامه نگار، پژوهش‌گر و در مجموع سرمایه اجتماعی تربیت نکردیم" اظهار کرد: محتوا نداریم و این باعث شده است دیدگاه‌های مردم به انحراف کشیده شود بنابراین باید از طریق ترویج فضیلت اجتماعی آن را اصلاح کنیم.

فروزان فر در مورد جزیره ای عمل نکردن و پیوستن به نظام جهانی افزود: امروز سرعت خلاقیت انسانی بسیار بالاست و انسان امروز خلاقیت را تجربه می‌کند. در دنیای امروز تحولات را گروه‌های پیش رو ایجاد می‌کنند. در واقع فاصله میان خود و پیش روها مسئولین را نگران کرده است. در واقع حاکمیت از این تحولات حاکمیت می‌ترسد و تلاش نمی‌کند که از طریق قانون از تناسب، موجود صیانت کند.

او ادامه داد: لذا فضای مجازی تحول ایجاد می‌کند و حکومت که توان مقابه با این تحول را ندارد با آن مقابله می‌کند و از طریق اقتصاد مقاومتی، تلاش می‌کند که بدون فروپاشی منطبق با تحولات و شرایط پیش برود و از فرصت‌ها استفاده کند.

فروزان‌فر در خصوص تلاش‌های حکومت برای مقابله با این تحولات گفت: در حال حاضر  برای حفظ وضعیت موجود از ظرفیت‌هایی مثل کاهش سرعت اینترنت و فیلترینگ، استفاده می‌کنند که در این زمینه به دست آوردهای زیادی هم رسیدیم.

او افزود: از نظر حاکمیت فضای مجازی مداخله‌گر غیر حرفه‌ای است برای بهم ریختن نظم تلاش می‌کند. در صورتی که از دید مردم راهی برای دسترسی به اطلاعات بدون دخالت حکومت است. در حال حاضر متغیرها در کوتاه مدت قابل تغییر نیستند هیچ مدیری قابلیت مدیریت این تغییرات در کوتاه مدت را ندارد اما این قضیه در بلند قابل تصور و اجرایی شدن است. لذا حاکمیت نیز نمی تواند برای تغییر همه موارد را اصلاح کند اما راهی به نام حقیقت گویی و دوری از دروغ گویی وجود دارد. هر روز که پیش می رویم زمینه دروغ گویی افزایش می یابد. لذا امکان ندارد بتوانیم در بلندمدت فضای مجازی را محدود کنیم.

فروزان‌فر با اشاره به اینکه" کنواسسیون جهانی مبارزه با فساد را با تاخیر پذیرفتیم" ادامه داد: در سال 1384 با این کنواسیون آشنا شدیم و لایحه‌ای برای آن در نظر گرفته شد که بعد از چهارسال زد و خورد در مجلس مطرح شد و دقیقا همین اتفاقاتی که در مورد FATF اتفاق می افتد، سال 84 در مورد این لایحه اتفاق افتاد. در واقع FATF و مابقی در مسیر همین کنواسیسون هستند و مورد جدیدی نیستند.

رئیس کمیسیون حمایت قضائی و مبارزه با فساد اتاق بازرگانی تهران در ادامه اضافه کرد: نهایتا در سال 88 این کنواسیون را پذیرفتیم و یکی از قانون های بالادستی ما در حوزه مبارزه با فساد شد.  علی رغم اینکه آن را پذیرفتیم اما بی توجهی کردیم و حتی در این راستا یک گزارش به سازمان ملل ندادیم.

فروزان‌فر خاطرنشان کرد: براساس ماده 33 کنواسیون که مجموعه حاکمیت باید مکانیزمی برای حمایت از گزارشگران فساد طراحی کند، تاکید می‌کند و بر امنیت قضایی گزارشگران  و اینکه دچار آسیبی در این حوزه نشوند، اشاره می‌کند. با وجود اینکه امسال دهمین سال پذیرش این کنواسیون توسط جمهوری اسلامی است حتی 30درصد کنواسسیون جهانی مبارزه با فساد هم، اجرایی نشد.

او در پایان گفت: در لایحه شفافیت که از ابتدای دولت روحانی به آن پرداخته شده بود و زمینه‌های پیش نویس آن آماده شد و مراحل مختلفی را طی کرد. در بازنگری به 86 ماده تقلیل یافت و در آخرین تحولات مربوط به کمیسیون دولت، 6 ماده که مربوط به حمایت از گزارش گری می شد، حذف شد.