آیا بورس مامن سرمایه‌گذاران در شرایط تورمی است؟/ بورس ۹۹ سبز پوش می‌شود؟

«مهدی سوری»، کارشناس و تحلیل‌گر بازار سرمایه، در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری برنا به تشریح وضعیت بازار سرمایه در سال 98 و عوامل اثر گذار براین بازار پرداخت.

مدیر توسعه بازار کارگزاری آینده‌نگر خوارزمی با بیان اینکه سال 98 سال فوق‌العاده‌ای برای بورس بود، در خصوص علل بازدهی بالای بازار سرمایه در این سال خاطرنشان کرد: تاریخچه این بازار نشان داده هر زمان قیمت دلار بالا می‌رود، هم‌زمان قیمت طلا و با کمی تاخیر قیمت خودرو و پس از آن هم قیمت مسکن رشد می‌کند و در هر حال کالاهای هم که به نرخ دلار نرسیده بودند کم کم با افزایش قیمت همراه می‌شوند. دلیل این تاخیر و فاصله افزایش قیمت در سایر بازارها هم بخاطر سیاست‌های اقتصادی دولت است است تا مانع از آن شود که اینکه تورم ناشی از سه برابر شدن قیمت دلار به صورت ناگهانی بر جامعه وارد شود و در همین راستا سیاست‌های کنترل قیمتی مثل دو نرخی کردن ارز، نظارت بر بازار و دادن یارانه به برخی بخش‌ها را در پیش می‌گیرند.

او افزود: با رشد قیمت در همه بازارها، املاک، تجهیزات، ماشین‌آلات و سرمایه ثابت شرکت‌ها هم گران می‌شود. در حقیقت دارایی شرکت‌ها افزایش یافته و ارزش آن‌ها بالا می رود. از طرفی قیمت محصولات مورد فروش این شرکت‌ها هم بالا رفته و همین عامل افزایش سوددهی آن‌ها حتی بدون تحول کسب و کار یا شکوفایی اقتصادی می‌شود.

سوری خاطرنشان کرد: این اتفاق برای بورس هم رخ داد. اما از جایی به بعد انتظارات تورمی جامعه از سال 99 بسیار بالا رفت. بودجه سال 99 پیش‌بینی‌ها از کسری بودجه را تقویت کرد چراکه تحریم‌های نفتی نمی‌گذارد دلار وارد کشور شود و همین موضوع انتظارات بازار را برای رشد تورم و افزایش دلار و رشد و سوددهی مجدد شرکت ها بیش‌تر می‌کند.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: در شرایط تورمی پول یا سرمایه اصطلاحا داغ است و نباید در دست بماند، بنابراین نقدینگی به دنبال بازاری برای سرمایه‌گذاری است تا تورم را جبران کند. 

مدیر توسعه بازار کارگزاری آینده نگر خوارزمی ادامه داد: از سوی دیگر سازمان بورس و اوراق بهادار در سال 98 اقدامات مثبتی در خصوص فرهنگ‌سازی شهر به شهر در خصوص بازار سرمایه انجام داد. همچنین دولت و تصمیم‌گیران و مسولان عالیرتبه اقتصادی نیز از این بازار حمایت کردند و کوشیدند تا نقدینگی را به سمت بازار سرمایه سوق دهند تا به سمت بازارهای دلار و سکه نرود و دوباره باعث تورم و حباب نشود. همین عوامل دست به دست هم داد تا پیشرانه رشد قیمت سهام شرکت‌ها عملا ورود نقدینگی و انتظارات تورمی برای سال آینده شد.

به گفته این فعال بازار سرمایه، این جریان ادامه یافت تا زمانی که تعداد شرکت کنندگان در بورس از 137 هزار نفر در شهریور سال 97 بعد از یک سال و نیم به 1میلیون و668  هزار نفر رسید یعنی بیش از 12 برابر رشد کرد. افزایش تعداد شرکت‌کنندگان در بورس که نشان می‌دهد افراد بیشتری با بازار سرمایه آشنا شدند و پیشرانه افزایش نرخ ها هم همین پول‌های جدیدی بود که وارد بازار سرمایه شد. 

سوری ادامه داد: به دنبال این جریان، تعداد معاملات بازار سرمایه از 200 میلیارد تومان به 6 الی 7 هزار میلیارد تومان در روز رسید و این اتفاق باعث شد، سازمان بورس هم کمی نگران شود چراکه تاکنون این مقدار رشد را تجربه نکرده بود. به همین دلیل سازمان بورس و اوراق بهادار ایجاد قوانین محدود کننده را در پیش گرفت. مثلا حجم مبنا را افزایش داد، برای انجام معاملات کاربران جدید بورس یک ماه محدودیت ایجاد کرد و یا دامن نوسان را افزایش داد. همین رفتارها از سوی سازمان بورس، این سیگنال را به فعالان این بازار داد که «اگر نقدینگی جدید به بازار وارد نشود، نمی‌تواند رشد خود را ادامه دهد» و یا «سازمان بورس پیش بینی می‌کند بازار سرمایه دچار افت می‌شود به همین خاطر می‌خواهد با قوانین جدید مربوط به نوسان، سرمایه‌گذار به جای روزی 5 درصد روزی 2درصد زیان کند.

این تحلیلگر بازار سرمایه خاطرنشان کرد: در ادامه این قضایا و با اعتراضاتی که شد، وزارت اقتصاد تصمیم بر ملغی شدن این تصمیم گرفت اما بورس در پاسخ نامه‌ای برای توجیه ایجاد قوانین مذکور نوشت و در آن نامه برای اولین بار در تاریخ بورس، اعلام کرد که 197 هزار واحد رشد بازار بورس با واقعیت‌های اقتصادی ما همخوانی ندارد و دارای حباب است. واکنش بازار به این اظهار نظرها، ترس و ریزش شاخص بود.

بحران‌ها همواره باعث رشد شاخص بورس ایران می‌شوند

سوری در خصوص آثار بحران کرونا بر بازار های مالی دنیا از جمله بورس ایران گفت: اقتصاد کشور ما با سایر کشورهای دنیا متفاوت است و در کشور ما هر بحرانی باعث کاهش ارزش پول ملی، افزایش نرخ دلار و افزایش تورم شده و همین جریانات موجب رشد شاخص بورس می‌شود.

او با اشاره به آغاز خروج سرمایه از بورس اظهار کرد: علت این خروج در روزهای پایانی سال این بود که سرمایه و سرمایه‌گذار ترسو است اما از آنجایی که بازار دیگری به خوبی بورس برای این سرمایه‌ها وجود ندارد، امیدواری برای برگشت این سرمایه همچنان باقیست. 

به گفته سوری اگر شرایط به همین روال ادامه یابد و بورس هم دیگر سیگنال منفی ندهد، با توجه به بودجه محدود دولت، تورم بالا و افزایش قیمت دلار، در حالتی محتاطانه می‌توانیم بگوییم شاخص در سال آینده می‌تواند به کانال700 هزار واحدی برسد.