رئیس مجلس فعال مایشاء نیست بلکه سخنگوی اکثریت پارلمان است/ مکانسیم نظارت بر نمایندگان نباید جانبدارانه باشد/ باید در نحوه اداره مجلس اصلاحات صورت بگیرد

«سیدمحمد حسینی»، فعال سیاسی اصولگرا و نماینده دوره پنجم مجلس شورای اسلامی، درباره طرح اصلاح ساختار مجلس به ویژه کاهش اختیارات رییس مجلس به خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا گفت: اینکه اصلاحاتی در آئین‌نامه داخلی مجلس صورت گیرد امر مطلوبی است چراکه پس از انقلاب تاکنون، ده دوره مجلس قانون‌گذاری داشته‌ایم. به عبارت دیگر در این 40 سال، 10 مجلس با تفاوت‌هایی که داشته‌اند قوه مقننه را اداره کرده‌اند و تجارب زیادی اندوخته شده است که با ارزیابی نقاط قوت و ضعف آنها، می‌توان آئین‌نامه جامع و مناسب‌تری تدوین کرد، و البته از مشورت نمایندگان ادوار و نظرات و پیشنهادهای نمایندگان جدید بهره برد تا مجلس یازدهم از کارآمدی، بیشتری برخوردار شود. 

نماینده ادوار مجلس افزود: از جمله موارد اصلاحی موضوع شفافیت آراء و مواضع نمایندگان و روند امور مجلس است که قبلا هم مطرح شده و خوب است که به نتیجه برسد. نکته دیگر این است که مجلس از پشتوانه علمی و فکری قوی‌تری بهره‌مند شود و نخبگان و متخصصان در تعامل مستمر و نهادینه شده با نمایندگان باشند تا در بررسی طرح ها و لوایح،  مصالح و منافع ملی همواره مد نظر باشد نه اینکه به اسم مشاور چند نیروی صرفا اجرایی و فاقد بینش راهبردی، بکار گرفته شود. 

سیدمحمد حسینی ادامه داد: نمایندگان به ویژه نمایندگان شهرستان‌ها گرفتاری‌های زیادی در حوزه انتخابیه به‌خاطر مشکلات و توقعات مردم دارند و کمتر فرصت و مجال، مطالعه عمیق و انجام کارهای تحقیقاتی پیدا می‌کنند، بنابراین باید در ارتباط با مشاوران امین، دلسوز، باتجربه و صاحب‌فکر باشند تا به تصویب طرح‌ها و لوایح اولویت‌دار، موثر و گره‌گشای مشکلات مردم و معضلات کشور کمک کنند.

وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد کاهش اختیارات رئیس مجلس نیز تاکید کرد: در این که اختیارات هیات رئیسه و روسای  کمیسیون‌ها، مشخص‌ و محدودتر شود تردیدی نیست، در کشورهای دیگر هم غالبا رئیس مجلس فعال ما یشاء نیست بلکه به عنوان سخنگوی پارلمان ایفای نقش می‌کند و بیان کننده نظرات اکثریت مجلس است. 

دبیرکل کانون دانشگاهیان ایران اسلامی اضافه کرد: برای نمونه باید آئین‌نامه به گونه‌ای تدوین شود که اگر نمایندگان می‌خواهند، موضوعی را در دستور کار قرار دهند مثل استیضاح و یا مسائل دیگر، هیات رئیسه به انحاء مختلف مانع نشوند یا مسئله را به تاخیر نیندازند. نکته مهم دیگر ضعف بعد نظارتی مجلس است که نمایندگان نمی‌توانند به موقع اقدام کنند. به عنوان مثال سوال نماینده بعضا بعد از مدت‌ها در دستور کار قرار می‌گیرد که معمولا زمانش، گذشته و سالبه به انتفاء موضوع شده است. این موارد باید به‌گونه‌ای اصلاح شود که به سرعت رسیدگی و وزرا و مسئولین اجرایی به هنگام پاسخگو باشند و به خود جرأت ندهند که مطالبه مجلس را نادیده بگیرند چون نمایندگان وکلای ملت هستند و باید به احترام مردم هم که شده، دیدگاه و نظرات معقول نمایندگان همواره مورد توجه قرار گیرد و وزرا خود را مکلف به پاسخگویی و ارائه توضیح در مورد سوالات و ابهامات، بدانند. 

حسینی عنوان کرد: در اصلاحات باید مکانیسم نظارت بر نمایندگان هم دقیق‌تر، شفاف‌تر و بدون در نظر گرفتن ملاحظات جانبدارانه باشد. به نظرم در هیئت نظارت حضور افرادی که ذی‌نفع نیستند در کنار نمایندگان می تواند به بحث جدی بودن نظارت کمک کند، چراکه در حال حاضر این شائبه وجود دارد که نمایندگان نسبت به یکدیگر ملاحظه بیش از حد دارند. اگر فردی تخلفی مرتکب شود برخورد قاطع با وی صورت نمی‌گیرد بلکه به تذکری که نه سیخ بسوزد و نه کباب، اکتفا می‌کنند. به‌عنوان مثال در مجلس دهم بعضی از نمایندگان رفتاری داشتند که زیبنده یک نماینده مجلس نبود اما در هیات نظارت بر رفتار نمایندگان با تسامح و اغماض ناروا از این اشکالات عبور کردند. اگر نظارت مجلس بر نمایندگان جدی بود هیچ‌گاه شاهد نبودیم که حدود 80 نماینده رد صلاحیت شوند.  

استاد دانشگاه تهران تصریح کرد: در نظارت بر نمایندگان ملاحظات سیاسی و  جناحی به هیچ‌عنوان نباید دخیل باشد و هدف باید فقط صیانت از جایگاه مجلس و افزایش اعتماد مردم به خانه ملت، باشد. خلاصه اگر اصلاحات با کار کارشناسی دقیق صورت گیرد نتیجه بهتری برای مجلس و مردم خواهد داشت. بهر حال اصلاح ساز و کارها و مقررات ضرورت دارد اما مهمتر از آن عزم و اراده و مراقبت نمایندگان برای تحقق وضع مطلوب است که لازمه‌اش، کنار گذاردن منافع فردی، گروهی، حزبی و باندی است چراکه اگر آئین‌نامه و قانون صددرصد مثبت و خوب هم باشد اما انگیزه و قصدی برای اجرا نباشد، فایده‌ای ندارد و حتی اگر به همین آئین‌نامه فعلی درست عمل می‌شد نتیجه بهتری عاید می‌شد و عملکرد مجلس دهم که نقاط مثبت متعددی هم داشته اینگونه زیر سؤال نمى‌رفت. 

سیدمحمد حسینی در پایان گفت: در واقع هم باید در نحوه اداره مجلس اصلاحات صورت بگیرد و هم نمایندگان پای‌بند اجرای آن باشند تا انتظار مردم مبنی بر اینکه نمایندگان وظیفه نمایندگی‌ را درست انجام دهند برآورده شود، پس نباید صرفا به ضابطه‌مند ساختن اختیارات هیات رئیسه بسنده کرد بلکه در بخش‌های مختلف مجلس، نیاز به بازنگری عالمانه و نه سطحی و شتابزده است تا به یاری خدا کاستی‌ها و ضعف‌های مجلس  به حداقل کاهش یابد.