جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان را بیشتر بشناسیم

به گزارش خبرگزاری برنا از سیستان و بلوچستان ، سفر به سیستان و بلوچستان همراه با بازدید از بسیاری از جاذبه‌های تاریخی است. از شهر سوخته که قدیمی‌ترین شهر جهان است تا کاروانسرای نصرت‌ آباد که به دوران صفویه برمی‌گردد و  ارگ جلال آباد و قلعه رستم زابل که هر کدام داستان‌های عجیبی در دل خود پنهان کرده‌اند. جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان دوست بسیار خوبی برای طبیعت‌دوستان نیز است.

اگر از تماشای عجایب طبیعت لذت می‌برید، در سیستان و بلوچستان تا دلتان بخواهد می‌توانید سرگرم شوید. سواحل مکران،‌ کوه‌های مینیاتوری چابهار،‌ تالاب لیپار با رنگ‌های سحرآمیزش و بندر گواتر که منزلگاه امن پرندگان مهاجر است همگی شما را به وجد خواهند آورد بیشتر از این منتظرتان نمی‌گذاریم. تا پایان این مقاله همراه ما باشید تا با دیدنی‌های سیستان و بلوچستان آشنا شوید.

جاهای دیدنی تاریخی سیستان و بلوچستان

از مهمترین جاذبه‌های گردشگری سیستان و بلوچستان می‌توان به آثار باقی مانده از شهر سوخته با قدمت 5 هزار سال، کوه خواجه و آتشکده و کاخ آن متعلق به دوران اشکانی و ساسانی، قلعه حیدرآباد خاش، درخت 1200 ساله ده پابید، قلعه بمپور، قلعه دامن، قلعه چهل دختر، روستای جهانی سفال کلپورگان و … اشاره نمود.

همچنین چابهار با آثار تاریخی و اماکن طبیعی و سواحل خاص و منحصربفرد مانند قلعه تیس، درخت انجیر معابد، کوه‌های مینیاتوری یا مریخی، دریاچه صورتی لیپار و بندر تیس از دیگر جاذبه‌های گردشگری سیستان و بلوچستان محسوب می‌گردد.

شهر سوخته

شهر سوخته در ۵۰ کیلومتری شهر زابل و به فاصله ۱۷۰ کیلومتر از زاهدان واقع شده است. این شهر مهد تمدن ایران باستان است. شهر سوخته را به شهر هنر یا شهر علم نیز می‌شناسند؛ چراکه ابزارهای هنری و علمی بسیاری در این شهر پیدا شده است.

جالب است بدانید که در این شهر باستانی هیچ اثری از اسلحه یا مهمات جنگی نیست و نشان‌دهنده صلح و صفا در روزگار حیات این شهر است. قدمت شهر سوخته حدود ۵۰۰۰ سال است و به عقیده باستان‌شناسان بر خلاف ظاهر امروزی‌اش در دوران گذشته سرسبز و خوش آب و هوا بوده. مردم در این شهر ۲۸۰هکتاری  به مدت ۱۴۰۰ سال زندگی کرده‌اند و این تمدن باشکوه را خلق کردند.

علت نام این شهر، مشاهده آثار سوختگی در بناهای شهر و وجود یک لایه خاکستر روی شهر است. علت سوختگی شهر سوخته به طور قطعی معلوم نیست و صاحب‌نظران در این باره با یکدیگر اختلاف نظر دارند. فاصله شهر سوخته تا تهران ۱۵۰۰ کیلومتر است. برای رسیدن به شهر سوخته باید پس از گذشتن از شهرهای کاشان، یزد و کرمان به سمت زابل بروید.

شهر سوخته یکی از جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان است که می‌توان گفت همه علاقه‌مندان به تاریخ در سراسر دنیا نامش را شنیده‌اند.

قلعه بمپور

بیایید در میان این همه آثار تاریخی با معروف ترین قلعه سیستان و بلوچستان آشنا شوید . قلعه بمپور که افسانه‌های جالبی نیز درباره آن گفته می‌شود، در ۲۴کیلومتری ایرانشهر و ۱کیلومتری شمال بمپور واقع شده است. اما می‌رسیم به افسانه‌های این قلعه.

از نظر عامه مردم این قلعه متعلق به پسر اسفندیار، بهمن، است و در ابتدا نام آن به صورت بهمن پور بوده و به مرور زمان به بهمپور تغییر نام داده است. همان طور که می‌دانید پور به معنای پسر است.

حالا می‌رسیم به عمر و قدمت این قلعه. باستان‌شناسان می‌گویند این قلعه به زمان ساسانیان و اشکانیان برمی‌گردد؛ با این وجود مردم عقیده دارند این قلعه به دستور نادر شاه ساخته شده است. باید بدانید که به هر دلیلی تصور عامه درباره این قلعه درست نبوده و بسیار قدیمی‌تر از این حرف‌ها است.

قلعه بمپور در زمان خودش اهمیت بسیاری داشته و از مهم‌ترین قلعه‌های نظامی آسیا محسوب می‌شد. این قلعه در دو بخش‌ با ارتفاع‌های متفاوت و با مصالحی مانند خشت خام روی تپه‌های مصنوعی به ارتفاع ۸۰ متر ساخته شده‌ است. اگر به غرق شدن در تاریخ ایران‌زمین علاقه‌مندید، قلعه بمپور یکی از آن جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان است که شما را به وجد می‌آورد.

قلعه ناصری ایرانشهر

این یکی دیگر خیلی قدیمی نیست. حدود ۱۰۰ سال که به عقب برگردیم، زمان ناصرالدین شاه قاجار به تاریخ تولد این قلعه و حکایت‌هایش می‌رسیم. قلعه ناصری نگین درخشان ایرانشهر است و در مرز شهر قرار دارد و اگرچه بخش‌های داخلی این قلعه تخریب شده‌اند و شکوه و جلال روزگار گذشته را در آن نمی‌بینید؛ اما ارزش این را دارد که یک بار هم شده به تماشای نمای بیرونی زیبای آن بروید.

این قلعه به فرمان ناصرالدین شاه در شهر فهرج یا پهره به دست یکی از بهترین معمارهای آن دوران ساخته شد. فهرج یا پهره نام‌های قدیمی ایرانشهر هستند. این قلعه را استاد حسین معمار باشی کرمانی ساخت که از مقتدرترین و بهترین معمارهای آن دوران بود. ساخت قلعه ۷ سال به طول انجامید و به در اواخر دوران حکومت قاجار به دست حاکم مقتدر بلوچستان به تصرف درآمد.

همان طور که گفتیم، بخش‌های زیادی از قلعه تخریب شده‌اند؛ اما در همین بخش‌های باقی مانده می‌توانید آجرکاری‌ها و کاشی‌کاری‌های ظریف و زیبا را ببینید که در نهایت دقت و بسیار هنرمندانه ساخته شده‌اند و همین باعث می‌شود در فهرست بهترین جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان قرار گیرند.

 قلعه رستم زابل

بعد از شهر سوخته به یکی دیگر از جاذبه‌های تاریخی سیستان و بلوچستان می‌رسیم. قلعه تاریخی رستم زابل که به نام معروف‌ترین پهلوان سیستان یعنی رستم نام‌گذاری شده است. این قلعه در ۷۰ کیلومتری جنوب غرب زابل قرار گرفته است.

قلعه رستم زابل در منطقه‌ای تاریخی و وسیع به نام محوطه حوضدار قرار دارد. در این محوطه آثار تمدن‌های باستانی بسیار قدیمی نیز به چشم می‌خورد و به همین دلیل از جمله مناطق بسیار مهم تاریخی محسوب می‌شود.

عمر و قدمت دقیق این قلعه به طور قطعی مشخص نیست؛ اما آن را به دوران‌های بین دوران سلجوقی تا دوران صفویه نسبت می‌دهند. گمان‌ها بر این است که این قلعه حدود ۵۰۰ سال پیش خالی از سکنه شده است و دیگر از آن استفاده‌ای نشد.

کاربرد این قلعه در زمان حیات خود، کاربرد دفاعی و در عین حال کاربرد مسکونی بوده است. معماری قلعه با داشتن برج‌های نگهبانی، خندق و یخدان نشان می‌دهد که حالت تدافعی بسیار خوبی داشته است.

جاذبه‌ها و جاهای دیدنی طبیعی سیستان و بلوچستان

حالا که با برخی از عجیب ترین و قدیمی ترین جاهای دیدنی تاریخی سیستان و بلوچستان آشنا شدیم، نوبت به این رسیده که سفری کوتاه به طبیعت چشم‌نواز این استان داشته باشیم.

از آنجایی که سیستان و بلوچستان استانی با مساحت وسیع محسوب می‌شود و بخش‌های جنوب آن نیز چند بندر دیدنی قرا گرفته‌اند،‌ جاذبه‌های طبیعی آن تنوع بسیاری دارند.

تنوع اقلیم در سیستان و بلوچستان منجر به پدید آمدن تعدادی از جاذبه‌های طبیعی شگفت‌انگیز می‌شود. زمانی که روح خشک و گرم صحرا با رطوبت و درخشنانی دریا بهم گره می‌خورند و دیدنی‌هایی مانند ساحل درک، سواحل مکران و غیره را به وجود می‌آورند. با ما در این سفر کوتاه به طبیعت زیبای سیستان و بلوچستان همراه باشید تا با تمام این زیبایی‌ها آشنا شوید.

فراموش نکنید که این جاهای دیدنی طبیعی در سیستان و بلوچستان آنقدر زیبا و نفس‌گیر هستند که سالانه بسیاری از تورهای طبیعت گردی و ایرانگردی جذب آن‌ها می‌شوند.

ساحل صخره ای

در سواحل چابهار ساحل صخره ای که با نام ساحل بزرگ نیز شناخته می شود وجود دارد. این ساحل برای موج های بلند و سهمگینش معروف شده است. این موج ها در ماه مرداد که زمان وزیدن بادهای موسمی این منطقه است تا ارتفاع 15 متر بالا می آیند و منظره ای بی نظیر و زیبا را خلق می کنند.

روستای تیس

روستایی از توابع چابهار و در فاصلۀ 5 کیلومتری شمال غربی آن است که در منطقه ای کوهپایه ای واقع شده است. پیشینۀ باستانی این بندر به دوران هخامنشیان باز می‌گردد و قدمتی در حدود 2500 سال دارد. آثار تاریخی فراوانی در این روستا وجود دارد. تیس یکی از بنادر مهم ایران در زمان هخامنشیان بوده است.

 کوه خواجه زابل

در 30 کیلومتری جنوب شهر زابل کوهی زیبا و باستانی قرار دارد که به تنها پدیدۀ طبیعی مرتفع دشت سیستان معروف است و در ارتفاع 609 متری از سطح دریا قرار دارد. این کوه در جوار دریاچۀ هامون قرار گرفته و زمانی که این دریاچه سرشار از آب بود این کوه به مانند جزیره ای در میان دریاچه خود نمایی می کرده است. بر فراز این کوه، مدفن خواجه مهدی قرار دارد. نام گذاری این کوه نیز به دلیل وجود مقبره و آرامگاه او است.

کوه های مینیاتوری

از چابهار به سمت بندر گواتر حرکت می کنیم. چیزی در حدود پنجاه کیلومتر که از چابهار دور شدیم کوه هایی خاص و منحصر به فرد توجه را به خود جلب می کند. این کوه ها با این که یکی از زیبا ترین مناظر طبیعی استان سیستان و بلوچستان را دارد اما به دلیل عدم معرفی و تبلیغ کافی بازدید کنندۀ کمی نیز دارد. این کوه ها رسوبی هستند و هیچ گونه گیاهی بر روی آن‌ها وجود ندارد. برخی محققان می گویند که این کوه ها در واقع ادامۀ رشته کوه زاگرس است و بیش از 5 میلیون سال قدمت دارند. بر روی این کوه آثار و رد پای جزر و مد نیز مشاهده می شود و همین باعث شده که گفته شود این کوه ها زمانی زیر آب بوده اند. در نزدیکی این کوه ها می توانید تالاب لیپار چابهار را نیز بیابید.

تالاب لیپار

در حدود 15 کیلومتر دورتر از چابهار و نزدیک کوه های مینیاتوری تالابی زیبا و چشم نواز به نام لیپار قرار دارد. این تالاب در نزدیک روستای رمین و در جوار دریای عمان است. این تالاب فصلی بوده و بر اساس بارندگی وسعت آن تغییر می کند و همین باعث می شود که هر بار که به تماشای آن می روید منظره ای جدید را مشاهده کنید. از خاص ترین ویژگی های این تالاب رنگ صورتی آب آن است. این رنگ صورتی باعث شده تا برخی آن را با نام تالاب صورتی نیز بشناسند، دلیل صورتی بودن رنگ آب وجود نوعی پلانکتون در آن است. آب این تالاب از شورترین آب های جهان است و توصیه می‌کنیم از آن نیاشامید. از دیگر ویژگی های این تالاب که بسیار چشم نواز و زیباست وجود پدیدۀ جزر و مد قرمز در آن است.

روستای گردشگری درک

اگر به دنبال چشم انداز هایی زیبا و متفاوت می گردید و می خواهید منظره ای را ببینید که تا مدت ها در ذهنتان باقی بماند حتماً سری به روستای درک در نزدیکی چابهار بزنید. این روستا بی شک یکی از زیباترین منظره ها را به شما نشان می دهد. از ویژگی های خاص این روستا این است که هر چهار نوع ساحل را دارد. ساحل های صخره ای، ماسه ای، شنی و مرجانی این روستا که نزدیک به هم واقع شده اند خود به تنهایی ارزش سفر و دیدن را دارد. در کنار این چهار ساحل، جنگل حرا و خور باستانی گالک به وسعت 52 هکتار نیز از دیگر جذابیت های این منطقه است. فاصله رمل های شنی در این روستا تا ساحل دریا آنقدر کم است که گویی ناگهان از کویر به ساحل می رسید. تجربۀ سفر به این منطقه که به تازگی رو معروفیت نهاده است بسیار خاص و به یاد ماندنی است.

هامون

هامون از مهم‌ترین زیستگاه‌های طبیعی کشور و از منابع مهم اقتصادی و کشاورزی برای مردم سیستان و بلوچستان است. بعد از دریاچه خزر و دریاچه ارومیه، سومین تالاب بزرگ ایران و هفتمین تالاب بزرگ جهان است.

نیمی از این تالاب در استان کرمان و نیمی دیگر در سیستان و بلوچستان و در شهرستان زابل قرار گرفته است. این تالاب از چندین دریاچه تشکیل شده است که وسعت و حجم آب هر کدام در فصول مختلف سال تغییر می‌کند.

اگرچه این تالاب در گذشته بسیار پررونق و پر آب بوده است، متاسفانه امروز به دلیل عدم مدیریت درست و بحران‌های کم‌آبی از وسعت آن بسیار کم شده است. هامون چندین بار در ادبیات کهن ایران نیز ذکر شده است.

این تالاب به نام دریاچه زره در شاهنامه یاد می‌شود. وقتی به تماشای این تالاب می‌روید، احتمالاً از حجم بیابان‌ها و خشکی‌های موجود در مساحت آن شگفت‌زده خواهید شد؛ چراکه کم‌آبی باعث از بین رفتن بخش عظیمی از تالاب شده است و پوشش گیاهی و جانوری آن را از نابود کرده.

گل‌فشان چابهار

باز هم به چابهار برمی‌گردیم. این بار اما با سواحل آن کاری نداریم. در دشتی به نام دشت کهیر در چابهار، پدیده‌ای عجیب که نشان از فعالیت‌های زیرزمینی دارد رخ می‌دهد. نام این پدیده گل‌فشان است. در این دشت، حباب‌های گل به همراه گازهایی از اعماق زمین به بیرون پرتاب می‌شوند.

نکته جالب اینجاست که وقتی این پرتاب‌ها اتفاق می‌افتند صدایی شبیه به صدای شلیک فشنگ می‌دهند. باید بدانید که چابهار ۳ گل‌فشان دارد، ۲ گل‌فشان تپه‌ای و ۱ گل‌فشان آتشفشانی که فقط نوع آخری فعال است. این گل‌فشان‌ها ارتفاعی حدود ۲۰ متر و دهانه ۱۲متری دارند. مردم محلی به این مکان ناف دریا می گویند.

در سیستان و بلوچستان بسته به سلیقه و شهری که برای اقامت انتخاب می کنید هم می‌توانید به اقامت‌گاه‌های بومگردی بروید و هم در هتل‌ها اتاقی برای خود رزرو کنید. لیست هتل ها و اقامتگاه های سیستان و بلوچستان به شرح زیر است.

• زاهدان: اقامتگاه بومگردی رستم‌زادگان، هتل جهانگردی، هتل استقلال، هتل امین
• چابهار: هتل فردوس، هتل شاهان، هتل ونوس، هتل سپیده، هتل آذین، هتل لاله، هتل لیپار
• ایرانشهر: هتل قصر