نقش قدرت شناختی زنان در افزایش قدرت اجتماعی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری برنا؛ در فصل پنجم برنامه «ساعت بیست و چهار و یک دقیقه»، دکتر علیرضا داودی؛ کارشناس ارشد رسانه و علوم‌شناختی و خانم دکتر عصمت سوادی؛ نویسنده، پژوهشگر و کارشناس فقه و فلسفه سیاسی به بحث درباره «قدرت شناختی، زنان و اقدامات گرانیگاه سازی» پرداختند.

در بخشی از دیدگاه حضرت امام در ارتباط با نقش و‌شان بانوان، حجاب و پوشش، جایگاه و حضور زن در ابعاد مختلف جامعه من‌جمله حوزه‌های سیاسی، اجتماعی، علمی و فرهنگی زنان به اهمیت نقش مهم و خطیر انسان‌سازی زنان در جامعه‌ای اشاره شده است که اگر زنان شجاع و انسان‌ساز از ملت‌ها گرفته شوند ملت‌ها به شکست و انحطاط کشیده می‌شوند. از نظر ایشان حضور زنان در صحنه‌های فرهنگی و اجتماعی که مناسب شئون آنان است امری ضروری است آنان بدون حضور در میدان‌های اجتماعی نمی‌توانند نقش اصلی و سازنده‌ای در ارتقای معنویات جامعه ایفا نمایند.

قدرت شناختی زنان؛ مرکز ثقل جامعه

علیرضا داودی؛ کارشناس ارشد رسانه و علوم‌شناختی با اشاره به مفهوم قدرت شناختی زنان و اقدامات گرانیگاه سازی و پیوند آن با حوزه زنان و مباحث شناختی خاطرنشان کرد: نقطه گرانیگاه از دو منظر ایجاد نقطه تعادل و نقطه ثقل قابل‌تعریف است، نقطه ثقل لزوماً مرکز یک واقعه نیست و خیلی از اوقات می‌تواند جابه‌جا شود همچنین نقطه‌ای که موجب تعادل بین دو طرف ماجرا شود را نقطه تعادل می‌گویند. یک جامعه همیشه دو طرف دارد طرفی که تعادل را بهم می‌ریزد و طرفی که به دنبال حفظ یا گسترش تعادل است. متغیر‌های بی‌شماری وجود دارند که می‌توانند تعادل در جامعه را حفظ و یا از حالت تعادل خارج کنند زمانی که از زن به‌مثابه قدرت شناختی یاد می‌کنیم منظور قدرتی است که امکان ایجاد نقطه تعادل و یا ثقل را دارد.

وی با عنوان این که زنان به‌عنوان نقطه ثقل جامعه در ایجاد مرکزیت تعادل می‌توانند گرانیگاه‌های مناسب و مطمئنی برای حرکتی سالم و باثبات باشند افزود: زمانی که زنان به‌مثابه قدرت شناختی دقیق به‌درستی درک شود می‌تواند جامعه‌ای سالم و باثبات را خلق کند و در مقابل اگر به‌درستی درک نشوند یا به‌مثابه ابزار تلقی شود می‌توانند سلامت، گرانیگاه، تعادل و ثبات جامعه را از بین ببرند. در یک جامعه تعادل از شناخت و ادراک شروع می‌شود و ثبات به ادراک و شناخت منتهی می‌شود. زمانی که از زن به‌مثابه قدرت شناختی یاد می‌شود منظور از قدرت، توانایی ایجاد تأثیرگذاری بر ادراک و شناخت، تعادل و ثبات برای حرکت دقیق، مطمئن و کارآمد در یک جامعه است.

در گزیده‌ای از بیانات رهبر انقلاب اسلامی در دیدار با جمعی از بانوان در تأکید بر همین موضوع فرمودند: هویت اسلامی این است که زن در عین این‌که هویت و خصوصیت زنانة خود را حفظ می‌کند - که طبیعت و فطرت است و برای هر جنسی خصوصیات آن جنس ارزش است - یعنی آن احساسات رقیق را، عواطف جوشان را، آن مهر و محبت را، آن رقت را، آن صفا و درخشندگی زنانه را برای خود حفظ می‌کند، درعین‌حال، هم باید در میدان ارزش‌های معنوی - مثل علم، مثل عبادت، مثل تقرب به خدا، مثل معرفت الهی و سیر وادی‌های عرفان - پیشروی کند، هم در عرصة مسائل اجتماعی و سیاسی و ایستادگی و صبر و مقاومت و حضور سیاسی و خواست سیاسی و درک و هوش سیاسی، شناخت کشور خود، شناخت آیندة خود، شناخت هدف‌های ملی و بزرگ و اهداف اسلامی مربوط به کشورهای اسلامی و ملت‌های اسلامی، شناخت توطئه‌های دشمن، شناخت دشمن، شناخت روش‌های دشمن باید روزبه‌روز پیشرفت کند و هم در زمینة ایجاد عدل و انصاف و محیط آرامش و سکونت در داخل خانواده باید پیشرفت داشته باشد.

مراکز آموزشی محفل ایجاد باور قدرت شناختی در زنان / شکوفایی ظرفیت‌های جامعه باقدرت شناختی زنان

عصمت سوادی؛ نویسنده، پژوهشگر و کارشناس فقه و فلسفه در باب این که سیستم آموزش چگونه می‌تواند منجر به فهم درست یا نادرست یک زن از قدرت تعادلی‌اش در جامعه شود افزود: زنان ما در جامعه بسیار اثرگذار می‌توانند باشند، فهم خود زنان به این معنا که من می‌توانم قدرت برقرارکننده تعادل و نقطه ثقل جامعه باشم تا حدودی میان زنان وجود دارد؛ اما این فهم صددرصد نیست چرا که اگر این نگاه صدر در صد بود خیلی از مشکلاتی که امروزه با آن مواجه هستیم وجود نخواهد داشت و تا زمانی که شناختی وجود نداشته باشد مطالبه‌ای نیز نخواهیم داشت.

وی در ادامه گفت‌وگو با اشاره به اهمیت پرداختن به ایجاد باور قدرت شناختی، علم معرفت و بصیرت زنان در مراکز آموزشی خاطرنشان کرد: ما در مراکز آموزشی، زنان را به این باور می‌رسانیم که با استفاده از قدرت شناختی می‌توانند مرکز ثقل جامعه واقع و موجب تعادل شوند، زنان با آگاهی از این‌قدرت و میزان اثرگذاری‌اش در جامعه قطعاً اعتمادبه‌نفس بسیاری پیدا می‌کند.

سوادی با اشاره به راه‌اندازی رشته مطالعات زنان در خیلی از واحد‌ها و دانشگاه گفت: این خود نقطه امیدی است که زنان بتوانند قدرت شناختی و توانایی ایجاد تعادل در وجود خود را واکاوی و شناسایی کنند. تا زمانی که زنان این توانایی وجودی خود را به رسمیت نشناسند، سیستم‌ها و نهاد‌ها نیز تصوری از آن نخواهند داشت به همین خاطر پذیرش این موضوع از سمت زنان اهمیت بسیاری خواهد داشت چرا که در گام‌های بعدی امکان مطالبه‌گری را فراهم خواهد نمود.

این کارشناس فقه و فلسفه با تأکید بر این که قدرت شناختی زنان می‌تواند موجب شکوفایی ظرفیت‌های جامعه شود افزود: زنان می‌توانند جامعه را تبدیل به جامعه‌ای پیشرفته کنند که به سمت تکامل و کمال حرکت می‌کند همان‌طور که بالعکس آن نیز می‌تواند اتفاق بیفتد. محققین می‌گویند اگر می‌خواهید کشوری در مسیر اهداف شما حرکت کند، می‌بایست زنان آن جامعه را در مسیر اهداف خود قرار دهید تا جامعه را به آن سمت ببرند.

نقش شتاب‌دهنده‌ها در تعیین نقطه ثقل درونی

کارشناس ارشد رسانه و علوم‌شناختی با اشاره به این که زمانی که زن را به‌مثابه نقطه تعادل و ثبات می‌دانیم، ٣ گزاره در اذهان در حال شکل‌گیری است گفت: نخستین گزاره‌ای مطرح شده این است که زن خودش در این نقطه قرار می‌گیرد یا می‌خواهند که او را در این نقطه قرار دهند؛ یعنی جزو ذات زن است که به‌عنوان گرانیگاه تلقی بشود و یا بر اساس رویداد‌ها زن را به‌عنوان نقطه گرانیگاه در نظر می‌گیرند. در حالت نخست زن دارای عقلانیت گرانیگاه یا عقلانیت ثبات‌بخش و در حالت دوم دارای هیجانات تحریک‌کننده است. حیاتی‌ترین گزاره این است که زن به‌عنوان نقطه گرانیگاه آیا قدرت حل و هضم مسئولیت گرانیگاه سازی را دارد یا نه؟ مثال بارز این موضوع قیاس دو مادری است که یکی با برنامه‌ریزی و دیگری ناخواسته مادر می‌شود اگرچه به هر دو مادر می‌گویند و مولود متولد شده دارای قاعده‌ای در ارتباط با زن به‌مثابه مادر است ولیکن با وجود داشتن نقشی مشابه، کیفیت برخورداری از این نقش در انتقال مفاهیم به موجودی که متولد شده است تفاوت بسیاری دارد.

وی در ادامه گفت‌وگو با بیان این که گزاره سوم به شتاب‌دهنده‌ها ارتباط دارد افزود: اگر زن در طول تاریخ اجازه داد که نقطه ثقل، بیرون از خودش شکل بگیرد آن زن قطعاً نابودگر است و نابود شده است. نقطه ثقل در درون به این معنا است که زن در وجود خودش به حل و هضم ٥ مسئله یعنی مسئولیت در قبال خود، مسئولیت در قبال خانواده اول، مسئولیت در قبال خانواده ثانی یعنی جامعه، مسئولیت در قبال آیندگان و مسئولیت در قبال حفظ گذشتگان رسیده باشد و اگر این ٥ مسئولیت را اگر به‌درستی درک کند در درون خودش به تعادل می‌رسد.

داودی با تأکید بر این که بسیاری از دانشجویان و حتی اساتید در گذشته مانده‌اند، باید گذشته را رها و مسئولیت در قبال آینده را به‌درستی ترسیم کنند خاطرنشان کرد: منظور از گذشتگان، افرادی مانند شاه سلطان حسین است که عامل خسارت بودند، این که بدانیم نسبت به کدام گذشته می‌بایست متعهد باشیم گذشته کشف حجاب رضاخان یا نسبت به آن بانویی که به‌خاطر حفظ حرمت، حیا و عفتش در خانه ماند مهم است هر دو در گذشته هستند؛ اما این که نسبت به کدام می‌خواهید متعهد باشید تعهد شما نسبت به آینده را ایجاد می‌کند.

این کارشناس ارشد و علوم‌شناختی با اشاره به این که شتاب‌دهنده‌ها معطوف به درون فرد هستند که خود به این گرانیگاه رسیده باشند یا توسط تونل زمان من و تو، بازیگران و ورزشکاران افزود: آن چه که این شتاب‌دهنده‌ها به‌مثابه رسانه از گذشته به آینده ترسیم می‌کنند در اصل مسئولیت‌های ما را تبیین می‌کنند گفت: اگر من خود را متعهد به کشف حجاب رضاخانی بدانم مسئولیتم در برابر خانواده، جامعه، خودم و آینده بهم می‌ریزد. رسانه و رسانه‌ای‌ها به‌مثابه شتاب‌دهنده‌ها می‌توانند عمل کنند و کمک کنند تا زنان به نقطه ثقل دقیق درون خود برسند یا به نقطه ثقل مبهم، متضاد و متعارض و ازبین‌برنده که برایشان تعریف می‌کنند.

زمانی که از عبارت کشتن مهسا امینی استفاده می‌کنند یا در رسانه‌های داخلی به‌جای افزایش ضریب عقلانیت در میدان ظرفیت تحریک کندگی در رسانه را با پدیده‌ای تحت عنوان مناظره ایجاد می‌کنند؛ یعنی رسماً در پازل گرانیگاه دیگران نسبت به زن حرکت می‌کنند و این همان محلی است که شتاب‌دهنده گرانیگاه بیرونی ایجاد کرده است؛ بنابراین تعارض در گرانیگاه داخلی یک زن با ایجاد تعارض در گرانیگاه بیرونی، او را تبدیل به موجودی عاصی می‌کند و موجود عاصی به‌هیچ‌وجه توان قدرت‌یابی در حوزه شناخت را ندارد چرا که همه فاکتور‌هایش بهم ریخته است.

آیا اختلال شناختی می‌تواند زن را علیه گرانیگاهی به ضد خودش سوق دهد؟

کارشناس ارشد رسانه و علوم‌شناختی با اشاره به این که صد‌ها مرکز بودجه می‌گیرند تا راجع به این موضوع کار کنند که نظام‌نامه مسائل زنان در ایران چیست گفت: زمانی که به نظام‌نامه مسائل زیاد پرداخته شود خودش مسئله می‌شود و چون راه‌حل میدانی برای پاسخ به تمام سؤالات در حوزه اجتماعی و انسانی با یک مسئله حل نمی‌شود می‌تواند به ضد خود تبدیل شود همان‌طور که تنبلی به‌مثابه قاعده‌ای شیک تحت عنوان رصد و بررسی مدلینگ جایگزین عقلانیت برای دریافت مدل‌های مهندسی در حوزه زنان می‌شود. کل حوزه نظام‌نامه مسائل زنان بیش از ۱۵۰ تا ۱۶۰ تا مسئله نیست؛ اما چون پاسخی برایش پیدا نمی‌شود مسائل تبدیل به مصائب می‌شوند. جامعه‌ای که نتواند فاصله بین مسئله و مصیبت را دقیق ببیند قطعاً آن جامعه زن را به حوزه ضد شناختی یا خود زن را به اختلال شناختی درون خودش سوق می‌دهد. زمانی که در لوپ تعارضات افتادید برای عقب نماندن از مابقی افراد مسئله‌دار، سعی در مسئله‌سازی بیش‌تر نسبت به سایرین می‌کنی که این فضای خطرناکی است.

داودی در ادامه با تأکید بر این که اگر گرانیگاه درونی به‌درستی شکل نگیرد گرانیگاه بیرونی در تضاد با آن قرار می‌گیرد گفت: این جا است که تضاد و اختلال ارزش می‌شود و زنی که اختلال ایجاد می‌کند ارزشمند و صاحب جایگاه می‌شود. این تعدد، اختلال و تعارض در کنار یکدیگر بعد از مرحله عصیان و عاصی بودن وارد مرحله دیگری به نام بی‌پناه بودن می‌شود زمانی که زنان در تنهایی‌شان قرق می‌شوند به موضوعات بسیاری نظیر نگرانی نسبت به آینده می‌اندیشند. زمانی که جامعه از ذهن آینده‌نگر زنان به‌درستی استفاده نکند ذهن شروع به ساختن اختلال‌های درونی می‌کند و زن با آینده‌ای مختل شده حال بدون پشتوانه و گذشته متعارض شده مواجه می‌شود؛ بنابراین گرانیگاهی که این زن می‌سازد از قدرت شناختی برخوردار نیست به همین خاطر می‌بینیم مسئله فوت مهسا امینی اختلالی عمیق در کف جامعه می‌شود.

رفتار‌های تعارضی، ماحصل تعارضات درونی گرانیگاه یک زن

داودی خاطرنشان کرد: نمی‌توان منکر این شد که جامعه ما جامعه‌ای اختلال ساز است و یک آموزش ما کفایت پیدا می‌کند که آدم سالم را مختل کند. اما در همین جامعه هم گزاره‌هایی وجود دارد که می‌تواند به شناخت درست زنان کمک می‌کند. یک زن اگر سرسلسله گرانیگاه خودش را در مسجد بگذارد به چه شناختی می‌تواند برسد نسبت به این که این سرسلسله را در مکان‌های غیرارزشی بگذارد. نظام‌نامه تربیتی هرکدام از این‌ها متفاوت است پس کافی است زنان انتخاب را به اصالتشان نه ادا و اطوار‌های شتاب‌دهنده بدهند. زنان اگر بتوانند به اصالت خود مراجعه‌ای معرفتی داشته باشند و گرانیگاه درونی‌شان را از تنبلی و تعارض فاصله بدهند و نسبت به گرانیگاه بیرون این‌قدر سهل و راحت مسئله را نپذیرند دچار تعارض و انتخاب‌های نادرست نخواهند شد.

سوادی با اشاره به این که در هر جامعه که شما بنگرید قطعاً یک سری ظرفیت‌ها برای تکامل و یک سری ظرفیت برای تخریب وجود دارد گفت: در همه این جوامع امکان این که زنی بخواهد به درجاتی از قدرت شناختی برسد و در مسیر شکوفایی استعداد‌ها حرکت کند وجود دارد که بستگی به انتخاب خودش دارد که چگونه در این مسیر قرار بگیرد. اگر علم آگاهی و بصیرت در یک زن به وجود بیاید قطعاً می‌تواند از امکانات و ظرفیت‌های موجود در جامعه استفاده کند و به قدرت برسد.

داودی در ادامه یادآور شد: زنان گرانیگاه بودن در جامعه را ممکن است در هیچ مرکز آموزشی یاد نگرفته باشند؛ اما مادران و همسران شهدا یا همسر به‌خوبی توانسته‌اند در حوزه‌های تربیتی، مسیر سازی و جریان‌سازی نقش خود را ایفا کنند که این به نگاه معرفتی که یک زن نسبت به خودش بر می‌گردد. زمانی که اختلال بخواهد ایجاد شود شما گرانیگاه زنان جامعه را کف خیابان می‌بینید و اگر من رفتاری پر از تعارض انجام می‌دهم ماحصل تعارضات درونی گرانیگاه یک زن هستم. افرادی نظیر شهید مطهری، شهید باهنر، شهید رجایی و حاج قاسم محصول ثبات درونی و بیرونی گرانیگاه یک زن هستند.

زنان به‌مثابه گرانیگاه‌های وحدت‌آفرین

داودی با تأکید بر این که زن به‌مثابه قدرت شناختی مهم‌ترین خروجی وحدت‌بخشی بین سازه‌های مختلف در یک جامعه است گفت: کافی است مادران برداشت دقیقی از مادر بودن و زنان برداشت حقیقی از زن بودن خود در یک جامعه داشته باشند تا اتوماتیک شبکه منبعثی از شکل گرفتگی این گرانیگاه وحدت‌آفرین شود. در اتفاقات اخیر دشمن تمام تلاشش را می‌کند تا درخت وحدت بین شیعه و سنی را بزند و از دل آن یک بحران را خلق کند؛ بنابراین کارکرد زن در گرانیگاه درون و بیرونش مهم‌ترین خروجی‌اش در وحدت‌بخشی اجتماعی می‌تواند باشد.

سوادی با اشاره به این موضوع که برخلاف آن چه که مشهور و معروف است جنس زن قوی‌تر از مرد است و زن اگر بخواهد می‌تواند با درایت و سیاست جامعه مردان را هم مدیریت کند افزود: این توان را خداوند به او داده است و بر همین اساس می‌توانیم بگوییم این زنان می‌تواند به‌مثابه یک گرانیگاه عمل کنند به همین خطر است که در یک خانواده زمانی اعضاء در کنار هم و متحد و عامل موفقیت برای هم می‌شوند که یک مادر این مدیریت را برعهده بگیرد. این زنان هستند که می‌توانند مردان را به سبکی تربیت کنند که عامل وحدت باشند.

برنامه ساعت بیست و چهار و یک دقیقه با بررسی تاریخچه علوم‌شناختی و کاربردهای آن در حوزه‌های مختلف و شباهت و تفاوت‌هایی که با حوزه‌های علوم روانی دارند، بررسی شناسه‌ها، شاخص‌ها، تاکتیک‌ها و تکنیک‌های علوم‌شناختی در حوزه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و رسانه می‌پردازد. این برنامه دوشنبه‌ها و چهارشنبه‌ها ساعت ۱۶:۰۰ به مدت ۶۰ دقیقه روی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳,۵ مگاهرتز به تهیه‌کنندگی نوشین رهگذر، سردبیری علیرضا داودی، اجرای کارشناسی معصومه نصیری، گویندگی سعید بارانی و هماهنگی مهدی تاجیک تقدیم مخاطبان فرهیخته رادیو گفت‌وگو می‌شود.

انتهای پیام/