تیروئید هورمونی موثر در در متابولیسم سلول‌ها

به گزارش خبرگزاری برنا از فارس، فوق تخصص غدد و متابولیسم بیمارستان حضرت علی اصغر(ع)، کم کاری تیروئید را سندرومی بالینی و بیوشیمیایی معرفی کرد که در اثر کاهش تولید و کاهش سطح سرمی هورمون های تیروئید ایجاد می شود.

دکتر «محمدجواد همت یار» گفت: کم کاری تیروئید دارای درجات مختلفی است، به طوری که بعضی از بیماران هیچ گونه نشانه ای مبنی بر کم کاری تیروئید ندارند و سطح سرمی T۴ و T۳ نیز در آنها طبیعی است، اما سطح سرمی TSH کمی بالا رفته است که این نوع کم کاری تیروئید را کم کاری تیروئید تحت بالینی یاsubclinical hypothyroidism می گویند.

او ادامه داد: در بعضی از بیماران کم کاری تیروئید بالینی است، به طوری که سطح سرمی T۴ و T۳ کاهش یافته و سطح TSH به مقدار زیاد، افزایش یافته است، اختلال در تولید هورمون های تیروئید ممکن است به علت نقص در خود غده تیروئید باشد که به آن کم کاری اولیه می گویند و یا امکان دارد به علت کاهش ترشح TSH (کم کاری ثانویه) یا کاهش ترشح RTH (کم کاری ثالثیه) باشد.

این فوق تخصص غدد و متابولیسم شیوع کم کاری تیروئید بالینی را یک تا دو در هزار و شیوع در کم کاری تحت بالینی را ۲۰ تا ۱۲۰ در هزار عنوان کرد و افزود: نسبت زنان به مردان در ابتلا به این بیماری، بین دو تا هشت، به یک است.

دکتر همت یار، علت های نارسایی اولیه تیروئید را به دو گروه بدون گواتر و همراه با گواتر تقسیم بندی کرد که بیش از ۹۸درصد موارد کم کاری تیروئید را تشکیل می دهد و ادامه داد: علل نارسایی اولیه تیروئید بدون گواتر نیز شامل فقدان مادرزادی تیروئید، تیروئید نا به جا، کم کاری با علت های ناشناخته (ایدوپاتیک)، پس از تیروئیدکتومی و بعد از تجویز ید رادیواکتیو و پرتودرمانی بیماری های ناحیه است.

او علت های نارسایی اولیه همراه با گواتر را نیز شامل اختلال مادرزادی بیشتر هورمون های تیروئید، تیروئید لنفوستیک مزمن، تیروئیدیت تحت حاد، کم کاری ناشی از کمبود ید، کم کاری ناشی از افزایش ید و داروها مانند تیونامید لیتیوم، تیومیانات و ید برشمرد.

دکتر همت یار گفت: غربالگری در کم کاری تیروئید به این مفهوم است که تست های تیروئید در افراد بدون علامت که دارای ریسک بالایی از احتمال ابتلا به بیماری کم کاری تیروئید هستند، انجام شود که موجب تشخیص بیماری کم کاری تیروئید قبل از بروز نشانه های بیماری می شود.

این فوق تخصص غدد و متابولیسم در ادامه به نشانه های کم کاری تیروئید اشاره کرد و توضیح داد: در این بیماری پوست خشک و خشن، پوسته پوسته و ضخیم می شود، پف آلودگی صورت و ورم بدون توده دیده می شود و رنگ پریدگی پوست به علت انقباض رگ های خونی پوست است، همچنین افزایش ضخامت و کاهش جریان خون پوست باعث سرمای بیماران می شود و کاهش فعالیت غدد چربی و عرق پوست، در پوست ایجاد خشکی کند، موها خشن و شکننده هستند، ریزش موهای سر و ابرو شایع است و ناخن ها ضخیم و شکننده می شوند.

دکتر همت یار با بیان اینکه در کم کاری تیروئید اشتها کم و افزایش وزن به علت کاهش متابولیسم است، ادامه داد: یبوست از علائم شایع این بیماری به شمار می رود، تعداد ضربان قلب کاهش یافته است و به علت افزایش مقاومت عروق محیطی فشارخون افزایش می یابد.

او بیان کرد: در کم کاری تیروئید، کم خونی خفیف دیده می شود و کاهش برون ده قلب در برخی موارد وجود دارد، کاهش شنوایی، افزایش اسیداوریک و افزایش خونریزی ماهیانه در زنان، افزایش شیوع سقط زودرس و کاهش میل جنسی در هر دو جنس امکان دارد دیده شود.

به گفته این پزشک فوق تخصص، در بزرگسالان، علائم اولیه کم کاری تیروئید غیر اختصاصی است و بسیار آهسته بروز می کند؛ به طوری که اطرافیان و حتی پزشک خانواده ای که بیمار را مرتب ویزیت می کند، نمی تواند آن را تشخیص دهد، همچنین علائم اولیه به صورت خواب آلودگی، یبوست، عدم تحمل به سرما، گرفتگی عضلات، سندروم کارپال تونل و منوراژی است، در طول ماه های بعد و با پیشرفت بیماری فعالیت فکری و جسمی کاهش می یابد، اشتها کم می شود و وزن اندکی افزایش پیدا می کند، مو و پوست خشک شده، در بعضی نواحی مانند ابرو و موها شاهد ریزش مو هستیم، صدا کلفت و قدرت شنوایی کم می شود.

دکتر همت یار افزود: در شرح حال باید سابقه بیماری تیروئید در بیمار و خانواده، سابقه مصرف داروهای ضد تیروئید یا هورمون های تیروئید، سابقه عمل جراحی یا مصرف ید رادیواکتیو پرسیده شود.

او بهترین آزمون برای تشخیص کم کاری اولیه و افتراق آن از کم کاری ثانویه و ثالثیه را اندازه گیری TSH سرم عنوان کرد؛ به طوری که در کم کاری اولیه تیروئید، سطح سرمی TSH افزایش می یابد و رابطه معکوس با سطح سرمی T۴ دارد.

پزشک فوق تخصص غدد و متابولیسم بیمارستان حضرت علی اصغر(ع) گفت: در افراد مسن و مبتلا به بیماری های قلبی عروقی یا افرادی که چندین عامل خطر بیماری های قلبی عروقی دارند، درمان باید با احتیاط صورت گیرد، زیرا ممکن است آریتمی قلبی، آنژین صدری یا سکته قلبی در افراد مسن ایجاد شود.