سینمای بدنه و سینمای جشنواره‌ای به هم نزدیک شده‌اند؟

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، فیلم‌های پر فروشی که در سال‌های گذشته موفق به حضور و کسب جوایزی از جشنواره‌های مختلف سینمایی شدند می‌تواند نشانه خوبی برای ارتقای سطح کیفی فیلم‌های بدنه سینمای ایران باشد و این در حالی است که هنوز فیلم‌های سخیف و نازل بسیاری در سینمای ایران ساخته می‌شوند که بعضاً در طول سال جزو آثار پر مخاطب هستند.

به نظر می‌رسد دیگر فاصله چندان زیادی به سینمای بدنه و سینمای موفق در جشنواره‌های وجود ندارد و سینمای ایران در مسیر ارتقای سلیقه مخاطب و بالا بردن سطح کیفی آثار خود مسیر خوبی را در پیش گرفته است.

درباره این موضوع با دو تن از سینماگران گفت‌وگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید:

رحمان سیفی‌آزاد: سینمای ایران مسیر رشد خود را پیدا کرده / با ادامه مسیر موفقیت در جشنواره‌ها می‌توانیم به اکران جهانی برسیم

رحمان سیفی‌آزاد نویسنده، تهیه‌کننده و کارگردان سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: حضور سینمای ایران در عرصه بین‌الملل پیش‌تر محدود به چند جشنواره مشخص می‌شد اما امروز فیلم‌های ایرانی در جشنواره‌های مختلف با سلایق و سیاست‌های متنوع حضور پیدا کرده و به همین دلیل فیلم‌های راه‌یافته ما به جشنواره‌ها آثار متفاوتی از یکدیگر هستند.

سیفی‌آزاد خاطرنشان کرد: اگر یک جنس سینمای خاص با نگاه یک یا چند جشنواره مشخص در گذشته موفق می‌شد که حضوری بین‌المللی داشته باشد امروز به دلیل گستره بیشتر جشنواره‌ها و بالا رفتن توان قصه‌گویی و رشد کیفی در جهت جلب توجه مخاطب جهانی طیف‌های مختلفی از فیلم‌های ایرانی در جشنواره‌های مختلف حضور دارند و اگر سلیقه سینماگران ما به این سمت برود و این تعامل ادامه داشته باشد، ما کم‌کم خود را به اکران‌های جهانی نزدیک می‌کنیم. اگر قرار است حضور بین‌المللی برای سینمای ما آورده اقتصادی داشته باشد باید به اکران‌های جهانی توجه داشته باشیم.

او افزود: سینمای بدنه ما به لحاظ کیفی امروز رشد خوبی داشته و از طرفی سلیقه مخاطبان ایرانی نیز با توجه به ارتباطات جهانی نسل جوان و دسترسی به آثار روز دنیا فکر می‌کنم رشد پیدا کرد و به تبع آن سینماگران ایرانی نیز به این رشد سلیقه توجه داشته و خود را با آن وفق دادند.

این کارگردان در ادامه گفت: در کشور ما یک سری فیلم‌ها صرفاً برای فروش و موفقیت در گیشه ساخته می‌شوند که معمولاً کیفیت خوبی ندارند و یک سری فیلم‌ها هستند که علاوه بر در نظر گرفتن سلیقه مخاطب، فیلمساز به کیفیت اثرش نیز توجه دارد. امروز این جنس آثار هستند که در جشنواره‌های دنیا حضور دارند و از طرفی هنوز فیلم‌های خاص و هنری که نگاهی ویژه و شکل روایی منحصر به فردی دارند نیز در سینمای ما ساخته می‌شوند که در جشنواره‌های مختلف موفق هستند اما دیگر مثل گذشته موفقیت در جشنواره‌ها منحصر به سینماگران ما با فیلم‌های متفاوت و خاص نیست.

کارگردان فیلم سینمایی «ماجان» در پایان تأکید کرد: همچنان فیلم‌هایی که مربوط به سینمای رشد یافته ما می‌شوند کم‌تر از آثار دیگر هستند و سینماگران با سطح سلیقه بالا در اقلیت هستند اما مسیر رشدی وجود دارد که بسیار امیدوارکننده است چرا که سینمای ما امروز مسیر رشد خود را پیدا کرده و این رشدیافتگی تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله رشد سطح سلیقه تماشاچی، تکنیک‌های سینمایی، بالا رفتن سواد تئوریک فیلمسازان و تجربیات آن‌ها است.

آنتونیا شرکا: سلیقه جشنواره‌های جهانی نسبت به فیلم‌های ایرانی تغییر پیدا کرده است

آنتونیا شرکا منتقد سینما در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: فکر می‌کنم از وقتی که فیلم «چهارشنبه‌سوری» ساخته شد و در 10 سال اخیر اتفاقات خوبی برای حضور فیلم‌های ایرانی در جشنواره‌های معتبر جهانی رخ داده است که نقطه عطفی در تاریخ سینمای معاصر ایران به حساب می‌آید.

شرکا خاطرنشان کرد: در سلیقه جشنواره‌های خارجی نسبت به فیلم‌های ایرانی انقلابی به وجود آمد و فیلم‌هایی مورد توجه قرار گرفت که دیگر فیلم‌های به سبک سینمای کیارستمی دوره‌شان به سر آمده و فیلم‌هایی مورد توجه قرار گرفتند که در فضای مدرن‌تری روایت می‌شدند و به سبک اروپایی نزدیک‌تر بودند. این فیلم‌ها معمولاً قصه‌هایی از طبقه متوسط شهری روایت می‌کنند و به واقعیت‌های امروزی ما نزدیک‌تر هستند.

این منتقد تصریح کرد: از جوایزی که در سال‌های اخیر سینمای ایران به دست آورده می‌توان به این نتیجه رسید که در سینمای ما هم به نسبت جوایزی که دریافت کرده، تغییراتی ایجاد شده است. امروز به دلیل انقلاب دیجیتال و دسترسی آسان‌تر به ابزار تولید فیلم‌، آثاری در طول سال ساخته می‌شود که هیچ مجوزی دریافت نکرده و ناگهان از جشنواره‌های خارجی سر در می‌آورند. امروز به دلیل این وضعیت، فیلم‌های سینمای ایران از طیف‌های مختلفی هستند و فیلم‌های موفق مثل گذشته به یک طیف مشخص محدود نمی‌شود.

شرکا در ادامه اظهاراتش تأکید کرد: دیگر مثل گذشته وزارت فرهنگ نمی‌تواند جلوی ایجاد تنوع را بگیرد و علاقه‌مندان به فیلمسازی بدون قرار گرفتن در چارچوب محدود وزارت فرهنگ فیلم می‌سازند و به جشنواره‌ها می‌فرستند و بعضاً برایشان اهمیتی ندارد که فیلمشان در ایران اکران می‌شود یا خیر.

او افزود: حضور فیلم‌های پر مخاطب ما در جشنواره‌های معتبر جهانی یک اتفاق بسیار خوب است، این فیلم‌ها را نمی‌توان صرفاً فیلم‌های سینمای بدنه دانست اما آثاری هستند که مورد استقبال مخاطبان قرار می‌گیرند. بالا رفتن سطح سلیقه عمومی در کشورمان و رشد تکنیکی در سینما باعث شده دیگر کارگردان‌ها به دو طیف جشنواره‌ای و گیشه‌ای تقسیم نشوند و حتی فیلمسازان متفاوت ما به عموم مردم نزدیک‌تر از قبل هستند.

این منتقد در ادامه با تأکید بر ارتقای سطح سلیقه عمومی مخاطبان سینمای ایران گفت: ارتقای سلیقه عمومی به این معنا نیست که همه مردم به دیدن فیلم‌های با کیفیت و خوش ساخت اهمیت می‌دهند. اتفاقاً هنوز هم فیلم‌های نازل بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند اما چند سالی است که می‌بینیم در بین فیلم‌های پر فروش سال از 5 فیلم اول حداقل یک فیلم جزو آثار با کیفیت است که به لحاظ سینمایی نیز آثار ارزشمندی هستند. اینکه فیلمسازان خاص ما فیلم‌هایی می‌سازند که مردم این آثار را درک کرده و با آن ارتباط برقرار می‌کنند اتفاق بسیار مهمی برای سینمای ما است و از به وجود آمدن طیفی از سینماگران خبر می‌دهد که آثارشان بین فیلم‌های صرفاً جشنواره‌ای و فیلم‌های ساخته شده برای موفقیت در گیشه قرار می‌گیرد.

شرکا در پایان اظهار داشت: امروز در جشنواره‌های جهانی نسبت به ایران یک خط‌کش مشخص برای اندازه‌گیری فیلم‌های ایرانی وجود ندارد و خوشبختانه سلیقه و انتظار جشنواره‌های جهانی نسبت به فیلم‌های ایرانی بسیار تغییر کرده است.