وقتی به سراغ قومیت‌ها می‌روید باید رضایت همه را کسب کنید و این خود عامل خنثی بودن آثار است / کج‌فهم‌ها حاشیه‌ساز هستند

علی مهام تهیه‌کننده سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: من دو سریال «حانیه» و «بازی نقاب‌ها» را در شهرستان‌ها ساختم و شاهد سختی‌های این کار از نزدیک بودم. تلویون برای تولید آثاری از این دست که بتوانند قومیت‌ها را به مردم کشورمان معرفی کنند زحمات بسیاری می‌کشد و برنامه‌ریزی دارد اما متأسفانه افراد کج‌فهم که مدام به دنبال حاشیه‌سازی هستند همه این زحمات را نابود کرده و در بسیاری مواقع دیده‌ایم که یک فیلم یا سریال را به حاشیه برده و جلوی تولید و پخش آن را گرفته‌اند.

مهام تصریح کرد: کار کردن با اقوام بسیار سخت و طاقت‌فرسا است و با آن همه گرفتاری‌هایی که در ساخت سریال «بازی نقاب‌ها» شاهد بودم دیگر تصمیم گرفتم به سراغ ساخت آثار بومی و قومیت‌ها نروم. قرار بود در استان سیستان و بلوچستان سریالی با موضوع قومیت‌ها به تهیه‌کنندگی من ساخته شود که با توجه به معضلات فراوان و اتفاقات بدی که در پخش «بازی نقاب‌ها» رخ داد تصمیم گرفتم چنین کاری نکنم.

او افزود: اگر قرار باشد درباره مسائل و موضوعات قومی تحقیق کنیم و به سراغ افراد بومی آنجا و کارشناسان فرهنگی برویم و 10 کارشناس را برای همکاری در نظر بگیریم حتی نظر دو نفر از آنها با هم یکی نخواهد بود و این یکی از معضلات اصلی است چرا که ما مجبوریم نظر هر 10 نفر را مدنظر قرار دهیم و از طرفی رضایت باقی افراد را هم در نظر داشته باشیم تا مبادا حرفی به کسی بر بخورد، در این شرایط طبیعی است که اثر بی‌خاصیت، خنثی و ضعیف باشد.

این تهیه‌کننده در ادامه گفت: مشکل اصلی افرادی‌اند که دچار کج‌فهمی‌ هستند و فکر می‌کنند که درباره هر مسئله‌ای می‌توانند نظر دهند. این افراد که بعضاً مورد توجه مردم یک منطقه هم می‌توانند باشند، برداشتی از یک اثر دارند و آن را به دیگران منتقل کرده و باقی افراد هم به تقلید از یکدیگر بدون تحقیق برای یک اثر حاشیه ساخته و مشکل‌ساز می‌شوند.

تهیه‌کننده مجموعه تلویزیونی «حانیه» خاطرنشان کرد: در ساخت آثار بومی سه عنصر زبان، لباس و آداب معاشرت باید بیش از هر چیز مورد توجه باشند. در بحث لهجه بازیگر باید آموزش ببیند و یا از بازیگر بومی استفاده شود. بارها با آموزش بازیگر لهجه را یاد گرفته اما در نهایت دیده‌ایم که بومی‌های آن منطقه متوجه ضعف بازیگر در لهجه شده‌اند و نتوانسته‌اند با اثر ارتباط برقرار کنند. از طرفی بازیگران خوب در شهرستان‌ها بسیار کم است؛ ما بارها سعی کرده‌ایم از بازیگران بومی استفاده کنیم اما آن‌ها نتوانسته‌اند نقش‌شان را به خوبی ایفا کنند.

او افزود: در بحث لباس مشکل کمتر است، به راحتی می‌توان لباس را تهیه کرد اما درباره همین مسئله هم اتفاق نظر وجود ندارد و تجربه من به شخصه ثابت می‌کند که حتی درباره لباس اقوام هم ما بحث و جدل داریم. در یک اثر من از چند کارشناس برای لباس استفاده می‌کردم و در نهایت دیدم که برخی کارشناسان دیگر اشکالات ریزی از لباس‌ها گرفته‌اند که اصلاً کسی شاید به آن‌ها توجه ندارد. متأسفانه درباره این موضوع هم نمی‌توان به یک تجمیع رسید.

این تهیه‌کننده در ادامه گفت: آیین‌ها و سنت‌ها هم مسائلی هستند که به شکل دقیق و بدون ایراد نمی‌توان به آن‌ها پرداخت. اگر قرار باشد به آیین‌ها و سبک زندگی و آداب معاشرت بپردازیم محدودیت‌ها برای ما دست و پاگیر می‌شود و از طرفی مجبور هستیم که همه را راضی نگاه داریم و باز هم این کار امکانپذیر نیست؛ اما با این حال به نظر من در تلویزیون به خوبی به این موضوع پرداخته‌ایم. آثاری که به قومیت‌ها می‌پردازند در لبه پرتگاه هستند و به راحتی می‌توان آن‌ها را به حاشیه برد و جلوی تولید و پخششان را گرفت.