اگر قاعده تعریف شده جشنواره فجر درست اجرا می‌شد فیلم‌های بیشتری کاندیدا می‌شدند / اگر امسال فقط ۱۶ فیلم باکیفیت داریم، باید برای سینمای ایران نگران شد

رحمان سیفی‌آزاد نویسنده، تهیه‌کننده و کارگردان سینما و تلویزیون که امسال با فیلم سینمایی «روز ششم» در بخش سودای سیمرغ سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر حضور داشت در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: من از همان روزهای ابتدایی با برگزاری این دوره از جشنواره فیلم فجر با رعایت پروتکل‌های بهداشتی موافق بودم. به هر حال درباره این موضوع وزارت بهداشت باید اظهار نظر کند و میشد طبق تشخیص این وزارتخانه اگر خطری وجود نداشت فیلم‌ها برای دست‌اندرکاران و عوامل جشنواره نمایش داده شوند تا سینما به مسیر خود ادامه دهد اما برای این کار قطعاً لازم است وزارت بهداشت و متخصصان آن نظر دهند.

سیفی‌آزاد تصریح کرد: در همان روزهای ابتدایی که بحث برگزاری جشنواره مطرح شد قاعده‌ای از سوی دبیر جشنواره تعریف شد که برای اولین بار در سینمای ایران تجربه می‌شد و قرار بود همه فیلم‌ها فارغ از بحث کیفی‌شان در بخش سودای سیمرغ جشنواره حاضر باشند و در نهایت قرار شد فیلم‌هایی که کاندیدا شده‌اند در روزهای برگزاری جشنواره نمایش داده شوند. قاعده‌ای که تعریف شده بود مبنی بر این بود که هیچ محدودیتی نباشد و فیلم‌ها حتی اگر در یک بخش هم کاندیدا شده‌اند امکان نمایش داشته باشند اما در عمل به نظر می‌رسد اتفاق دیگری رخ داده و فیلم‌ها در کلیتشان نیز مورد قضاوت هیئت داوران قرار گرفته‌اند و قبل از هر چیز کیفیت آثار مطرح بوده است نه نامزد شدن آن‌ها در بخش‌های مختلف.

او افزود: متأسفانه به نظر می‌رسد در انتخاب‌ها و قضاوت، محدودیت‌هایی در نظر گرفته شده است که باعث شده تا آثار کمتری امکان نمایش پیدا کنند. اگر قاعده تعریف شده از سوی جشنواره درست اجرا می‌شد قطعاً فیلم‌های بیشتری نامزد می‌شدند و امکان نمایش پیدا می‌کردند اما به نظر می‌رسد داوران پیش از هر چیز کیفیت کلی آثار را در نظر گرفته‌اند و همزمان با کاندیداتوری فیلم‌ها را به لحاظ کیفی برای نمایش دادن هم داوری کرده‌اند که این نشان می‌دهد نتیجه حاصل شده از داوری‌ها نهایتاً سلیقه اعضای هیئت داوران است و بر اساس سلیقه این افراد فیلم‌ها برای نمایش انتخاب شده‌اند در حالیکه پیش‌تر قرار بود آثاری که حتی در یک بخش کاندیدا شده‌اند نیز نمایش داده شوند و در واقع ملاک تعریف شده به هیچ‌وجه رعایت نشده است.

این کارگردان در ادامه تأکید کرد: در دوره‌های قبلی جشنواره فیلم فجر در هر بخش حدود 4 یا 5 کاندیدا وجود داشت و اگر قرار بود امسال چنین شرایطی تعریف شود بهتر بود محدودیتی برای نامزدها قائل نمی‌شدند. به نظر من لازم است تا دبیر جشنواره فیلم فجر درباره دلیل حاصل شدن این نتایج توضیحاتی ارائه دهد چرا که قرار بود اگر فیلمی حتی در یک بخش هم کاندیدا شده امکان نمایش داشته باشد و محال است از بین 62 فیلم تنها 16 اثر قابلیت نامزد شدن در رشته‌های مختلف را داشته باشند. بدون شک اگر کلیت آثار در نظر گرفته نمی‌شد و گزینشی سلیقه‌ای به لحاظ کیفی اتفاق نمی‌افتاد بیش از 30 یا حتی 40 فیلم می‌توانستند نمایش داشته باشند.

تهیه‌کننده سریال «ملکه گدایان» تصریح کرد: محدودیت در انتخاب‌ها برای نمایش آثار باعث شده تا این تصور به وجود آید که تنها 16 فیلم امسال کیفیت لازم برای کاندیدا شدن در حتی یک بخش را دارند و سایر فیلم‌ها هیچ قابلیتی ندارند. با یک نگاه علمی و آکادمیک به هیچ‌وجه چنین اتفاقی ممکن نیست و قطعاً اگر سلیقه فردی و محدودیت در انتخاب‌ها حاکم نبود تعداد نامزدها بسیار بیشتر بود.

او افزود: از طرفی با توجه به زمان اندکی که داوران برای مشاهده فیلم‌ها و قضاوت درباره آن‌ها داشتند امکان ندارد در این زمان محدود تعداد بالایی فیلم را با دقت و انرژی کامل دید و درباره کیفیت آن‌ها در بخش‌های مختلف قضاوت کرد. قطعاً در زمانی بیشتر با دقت بیشتر می‌شد فیلم‌ها را مورد قضاوت قرار داد.

سیفی‌آزاد تأکید کرد: طی روزهای گذشته فیلم سینمایی «روز ششم» را به صورت محدود برای برخی از اهالی رسانه و منتقدان سینما نمایش داده‌ایم که تقریباً همه بازخوردها مثبت بوده است. ما معتقدیم که فیلمی کامل و با کیفیت ساخته‌ایم و برای قضاوت بیشتر قطعاً پیش از نمایش عمومی اکران‌های متعددی خواهیم داشت با توجه به فیلم‌هایی که در جشنواره حضور دارند می‌توان میزان دقت در قضاوت‌های هیئت داوران را بیشتر و بهتر عیارسنجی کرد. به گمان من معیارهای امسال جشنواره برای ارزیابی فیلم‌ها کامل، شفاف و دقیق نبوده و لازم است درباره این موضوع یک شفاف‌سازی صورت گیرد. تجربه امسال نشان داد که نمی‌توان با حذف هیئت انتخاب، قضاوت آثار و انتخابشان را تنها به یک هیئت داوران سپرد.

این نویسنده در پایان گفت: وقتی داوری فیلم‌ها قطعی است و همه می‌دانند که جوایز بین همین فیلم‌های راه‌یافته به جشنواره تقسیم می‌شود شور و حال جشنواره نیز کمتر می‌شود چرا که یکی از نشانه‌های شور و حال و جذابیت در روزهای برگزاری جشنواره همین قضاوت‌های ذهنی افراد است که به فیلم‌ها دارند و درباره موفقیتشان پیش‌بینی می‌کنند اما امسال همه می‌دانیم که کدام آثار در جشنواره موفق خواهند بود. قطعاً اگر داوران درباره ملاک و معیارهای خود در قضاوت آثار شفاف‌سازی کنند مشخص می‌شود که چطور 46 فیلم نتوانستند در هیچ بخشی کاندیدا شوند و به نظر من امکان ندارد با دلایلی علمی این موضوع را تأیید کرد ولی اگر اینگونه باشد قطعاً باید برای سینمای ایران نگران شد چرا که به نظر می‌رسد سطح کیفی اکثر آثار بسیار پایین است. البته من مخالف این عقیده هستم و معتقدم سینمای ایران رو به رشد و پیشرفت است و نتیجه‌ای که در جشنواره امسال شاهد هستیم سلیقه هیئت داوران این دوره است و نمی‌توان از آن اینگونه نتیجه‌گیری کرد که فقط 16 فیلم امسال کیفیت خوبی دارند.