گذری بر زندگی شادروان «عماد خراسانی» در چراغداران

به گزارش برنا؛ در برنامه «چراغداران» که شرح کوتاهی از زندگی مفاخر ادبی و فرهنگی کشورمان است و در این برنامه  «بهروز رضوی» بخش هایی از   داستان زندگی  «عماد خراسانی  »یکی از مشهورترین غزلسرایان معاصر که بسیاری از غزل‌های او در حافظه دوستداران شعر کلاسیک معاصر نقش بسته است را روایت می کند.

سید عمادالدین برقعی که به عماد خراسانی معروف است، در سال ۱۲۹۹ خورشیدی در مشهد مقدس به دنیا آمده است؛ اما معلوم نیست در چه روزی از آن آخرین سالِ قرنِ سیزدهم پا به عرصه گیتی گذاشته است. آن‌چنان که استاد، خود در گفت‌وگویی اشاره کرده، مسببِ این ماجرا گویا مأمورِ ثبتِ احوال بوده که روزِ تولدِ پسرِ سید محمدتقی معین دفتر و بی‌بی حرمت را در سجلّ او ثبت نکرده بوده است.

»عماد خراسانی»، تخلصی بوده که روانشاد «فریدون مشیری»به‌نوعی برای این شاعرِ استاد برگزیده بوده است. عماد در این‌باره گفته است که «روزنامه "ایرانِ ما" شعر از ما چاپ می‌کرد و بالایش می‌نوشت عماد مشهدی. آن موقع آقای مشیری مجله روشنفکر را داشت؛ در صفحه هنریش دیدم یک غزل از من چاپ کرده و بالایش نوشته «عماد خراسانی». خوشم آمد از این تخلص. اسم بنده سید عمادالدین برقعی است؛ و از ایشان تشکر کردم که باعث شد که از این تخلص استفاده کنم».

سرایش «غزل» و پرچمداریِ شعر عروضیِ فارسی در روزگار معاصر از مهم‌ترین وجوه اشتراک شهریار تبریزی و عماد خراسانی است. اگر روانشاد استاد شهریار، به‌حق یکی از سرآمدان غزلِ معاصر است، عماد خراسانی هم که پانزده سال از شهریار کوچکتر بود، یکی دیگر از قله‌های غزلِ معاصر فارسی به‌شمار می‌آید.

عماد خراسانی به گواهِ شعرهایش و نیز به شهادتِ بزرگانِ اهلِ ادب، نامش در ردیف شاعرانِ «استادِ» هم‌روزگار ما قرار دارد. او شاعری است که برخلاف بسیاری از اهلِ هنر که نمی‌توانند نسبتی شایسته بین کیفیت و کمیتِ آثارشان برقرار سازند، توانسته بدین مهم دست یابد. عماد قطعه‌های شعری بسیاری اعم از غزل، قصیده، مثنوی، مسمط، رباعی و غیره سروده است. ضخامت دیوانِ پُربرگِ او، خود گویای فراوان‌شعریِ برآمده از طبعِ روانِ او است. اما با نگاهی جامع به کارنامه شعریِ عماد خراسانی، می‌توان دریافت که این پُرشعری به‌هیچ روی سُست‌شعری را موجب نشده است.

عماد خراسانی هم صدایی خوش داشت و هم به ردیف و گوشه‌های موسیقی ایرانی بسیار مسلط بود. از این رو، در محافل خصوصی و دوستانه نیز به خواهشِ جمع، آواز می‌خواند.اما پیوستگیِ عماد خراسانی با موسیقی تنها به صدا و آوازِ او بازنمی‌گردد؛ شعرِ پر از احساس و عاطفه عماد نیز بارها با موسیقی همراه شده و به شکل ساز و آواز یا تصنیف، با صدای خوانندگان گوناگونی چون استادان اکبر گلپایگانی، محمود محمودی خوانساری، غلامحسین بنان، عبدالوهاب شهیدی، حسین خواجه‌امیری، ناصر مسعودی، محمدرضا شجریان و علیرضا افتخاری به گوش مخاطبان رسیده است.

دیوان اشعار عماد خراسانی با مقدمه‌ای از مهدی اخوان ثالث، بارها تجدید چاپ شده‌است.

برخی شعرهای عماد به ضرب‌المثل بدل شده و چند نسل از لایه‌های گوناگون مردم ایرانیان، از شاعران نوآور گرفته تا کسانی که با ادبیات مکتوب معاصر آشنائی چندانی ندارند، عواطف و احساسات و حالات خود را با تکرار بیتی از عماد بیان می‌کنند که در حافظه آنان نقش بسته‌است.

بسیاری از غزل‌ها و اشعار عماد در برنامه‌های مختلف موسیقی اصیل ایرانی در رادیو یا برنامه‌های خصوصی توسط هنرمندان نامی و خوانندگان مشهور خوانده شده است.

از آثار عماد می‌توان به «یک شب در بهشت» مثنوی حاوی پانصد بیت در بحرخفیف به سال ۱۳۲۰ «شبی بر مزار خیام» به سال ۱۳۲۹و کتابچه «سبو» و «دیوان عماد خراسانی» اشاره کرد.

وی پس از یک دورهٔ بیماری در صبح روز شنبه ۲۸ بهمن ۱۳۸۲ در تهران در سن ۸۲ سالگی درگذشت.

برنامه »چراغداران» را به تهیه کنندگی حسینی باغسنگانی و روایت بهروز رضوی ساعت ۱۲:۴۰ روی موج‌اف ردیف۱۰۶ مگاهرتز از رادیو فرهنگ بشنوید .