خانواده تئاتر خطاب به مدیران و دیگران؛ به داد تئاتر برسید تا تئاتر به دادتان برسد!

هادی مرزبان: اهالی سینما هرازگاهی سری به تئاتر بزنند

هادی مرزبان، بازیگر و کارگردان تئاتر، در خصوص پیش‌بینی‌اش از وضعیت تئاتر در سال ۱۴۰۱ گفت: خوب می‌دانید که در کشور ما تئاتر در سبد اقتصادی خانواده‌ها جایی ندارد و یا اگر هم داشته باشد در درجه‌ی آخر قرار می‌گیرد‌. با توجه به مسائل و مشکلات اقتصادی که در مملکت ما وجود دارد آیا جایی هم برای هنر یا تئاتر باقی می‌ماند؟ سرپرست یک خانواده هرچقدر هم زحمت بکشد تنها می‌تواند شکم خانواده را سیر کند و دیگر در این سبد جایی برای فرهنگ باقی نمی‌ماند. به قول معروف: «شکم گرسنه دین و ایمان ندارد.» در این بین شما فکر کنید کسی که به فکر وعده‌های خوراکش است و قصد دارد ویتامین را به بدن بچه‌هایش برساند آیا دیگر فکری برای تئاتر رفتن دارد؟ با این تفاسیر هنرمندان تئاتر باید از چه طریقی امرارمعاش کنند؟ پس بر سر یک دوراهی قرار می‌گیرند. باید سالن‌های خالی را انتخاب کنند و یا تن به هر ابتذالی بدهند.

او در ادامه اضافه کرد: یاد «اکبر رادی» بخیر. همیشه می‌گفت اگر صندلی‌های تئاتر دو ردیف باشند ولی اهلش آن را تماشا کنند بهتر از خیل سیاهی‌لشگری است که تماشاچی و تخمه‌شکن هستند. با توجه به شرایط حال حاضر هنرمند تئاتر این بین‌ می‌ماند که چه کند.‌ در طول سال ممکن است چندین کار با ارزش هم روی صحنه برود اما به هرحال آن تماشاچی بیچاره‌ای که مثلا یک خانواده‌ی چهارنفری محسوب می‌شود با هزینه‌ی رفت و آمدشان باید چیزی حدود ششصد هزار تومان برای دیدن یک کار در نظر بگیرند و چون نمی‌توانند عطایش را به لقایش می‌بخشند و تئاتر را فراموش می‌کنند. خود این قضیه از سوی دیگر گریبان اهالی تئاتر را می‌گیرد و مشکل‌زا می‌شود.

مرزبان به فاکتورهایی که موجب کشاندن بیشتر مخاطب به سالن‌های تئاتر می‌شود، اشاره کرد و گفت: این را از یاد نبریم که ما فهیم‌ترین، باشعورترین و در عین حال نجیب‌ترین تماشاگران تئاتر را داریم. بهتر است همه‌ی توپ‌ها را در زمین تماشاگران نیندازیم‌. گاهی کارهایی عرضه می‌شود که واقعا در شان مخاطب نیست اما با این وجود مردم باز هم تحمل می‌کنند. معتقدم اگر در هر شرایطی و با هر وضعیت اقتصادی کارهای خوب و ارزنده‌ای عرضه کنیم تماشاگر را به سالن‌‌ها خواهیم کشاند.

او در ادامه گفت: از لحاظ کیفیت باید ببینم که چه کاری روی صحنه می‌آید. البته این را بگویم که من قصد توهین به جوان‌ها را ندارم. در ماه گذشته دو سه تا تئاتر بی‌نظیر از همین جوان‌ها دیده‌ام. در کل کار خوب تماشاگر خودش را دارد. اما باید مستقیم از کسانی که باری به هر جهت آمده‌اند پرسیده شود که با چه پشتوانه‌ی اجتماعی و فرهنگی وارد کار تئاتر شده‌‌اند و چگونه قصد دارند یک گروه هنری را بدونه علم هدایت کنند؟

او در خصوص حضور چهره‌های مطرح سینما در تئاتر گفت: من تفاوتی بین آن‌ها نمی‌بینم. ممکن است وقتی وارد کار می‌شوند یک‌ مقدار تفاوت از نظر تکنیکی وجود داشته باشد اما من تصور می‌کنم امروزه هر بازیگر سینما و تئاتری این‌ها را می‌داند و نیازی به عنوان کردنش نیست‌. اگر در یک نمایش نیازمند هنر و بازی آن فرد مطرح باشیم اشکالی ندارد اما اگر صرفا به خاطر چهره‌ی زیبا و شهرت بخواهیم این افراد را دعوت کنیم به تئاتر توهین کرده‌ایم. در این شرایط مخاطب برای کار ما نمی‌آید و تنها هدف دیدن آن شخص معروف است اگر این بازیگر به چلوکبابی هم می‌رفت این افراد به آن‌جا می‌رفتند پس هدف دیدن تئاتر نیست. دعوت بچه‌های مطرح سینما خوب است منتها به شرط اینکه هدف عرضه‌ی هنرشان باشد.

مرزبان در آخر اضافه کرد: معتقدم دوستان سینمایی باید سالی یکبار به تئاتر بیایند و عرقی در آن بریزند تا حرمت تئاتر را داشته باشند. جالب است که اکثر اهالی سینما با افتخار می‌گویند که از تئاتر آمده‌اند اما حاضر نیستند هرازگاهی سری به آن‌جا بزنند.

این روزها که نمایش‌های «پروین»، «اسب‌های انباری»، «یه روز دیگه» و... روی صحنه هستند آمار فروش و تماشاگران نمایش‌ها در تالارهای مختلف مجموعه تئاتر شهر، تماشاخانه سنگلج و تالار هنر به تفکیک اجراها مشخص شدند. به همین بهانه با «الهام شعبانی» بازیگر و کارگردان تئاتر در خصوص وضعیت اقتصادی، حضور چهره‌های مطرح سینما در تئاتر و نمایش «بی چرا زندگان» گفت‌وگویی داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

الهام شعبانی بازیگر و کارگردان تئاتر، درخصوص پیش‌بینی‌اش از وضعیت تئاتر در سال ۱۴۰۱ گفت: اوضاع اقتصادی مردم خوب نیست بنابراین نمی‌توانند در سبد خریدشان کالای فرهنگی مانند دیدن تئاتر بگذارند. از لحاظ خرید مردم در فشار هستند. با وجود این معضلات و مسائلی که کرونا پیش آورده مخاطب از تئاتر دورتر شده است.

شعبانی درخصوص فاکتورهایی که موجب کشاندن بیشتر مخاطب به سالن‌های تئاتر می‌شود، اشاره کرد و گفت: حقیقتا تخصصی در این زمینه ندارم که بخواهم در این خصوص حرف بزنم اما امیدوارم‌ که دست اندرکاران فکری بکنند تا اوضاع تئاتر بهتر شود و دیگر نگران بلیت تماشاچی‌ها و هزینه‌ها نباشیم. تولید تئاتر آن هم در این شرایط کار بسیار سختی است‌. قطعا اگر تیم تولید و تهیه‌کننده‌ام آقای «حمید علینژاد» کنارم نبودند نمی‌توانستم «بی‌چرا زندگان» را روی صحنه ببرم.

او در ادامه اضافه کرد: از نگاه من تئاتر هم مثل سینما و کارهای تلویزیونی باید بیلبوردهایی داشته‌ باشد تا مردم از اجراها آگاه شوند. تماشاچیان بسیار باهوش هستند، اگر کار واقعا خوب باشد به سالن‌ها می‌آیند.

این کارگردان در خصوص حجم بالای نمایش‌ها گفت: به هر حال دو سال کرونا بوده و بچه‌های تئاتری دو سال از صحنه به دور بوده‌اند به همین جهت درخواست‌هایی که از قبل بوده بسیار زیاد است و این‌ حجمِ کار طبیعی است. درست است که کارهای بسیاری ساخته شده اما خوبی این قضیه این است که مخاطب حق انتخاب دارد‌.

او درباره حضور چهره‌های مطرح سینما در تئاتر گفت: به هرحال حضور چهره‌های مطرح سینما بی‌تاثیر نیستند و ویترین خوبی را برای کار می‌سازند و به فروش بیشتر کمک خواهند کرد اما این قضیه هم مهم است که آن بازیگر در چه ژانری قرار می‌گیرد و آیا می‌تواند از پس آن کار برآید یا نه.

شعبانی در خصوص نمایش «بی چرا زندگان» که به نویسندگی «لیلی عاج» و کارگردانی خودش این روزها به روی صحنه می‌رود گفت: ‌«بی‌چرا زندگان» یک فضای کاملا سیال ذهنی دارد. این کار در خصوص روزنامه‌نگاری است که اخبار اجتماعی را هرروز در یک ستون روزنامه کار می‌کرده اما براساس یک حادثه از طبقه‌ی پنجم دفتر روزنامه به پایین سقوط می‌کند و دچار بیماری آفازی(صداآزاری) می‌شود. پس از آن در بیمارستان صدای تک‌تک کسانی را که درباره‌ی آن‌ها نوشته است را می‌شنود‌.

 

لیلی عاج: حضور یا عدم‌ حضور سینماگران مطرح در تئاتر معجزه‌ای نمی‌کند

این روزها که نمایش‌های «پروین»، «اسب‌های انباری»، «یه روز دیگه» و... روی صحنه هستند آمار فروش و تماشاگران نمایش‌ها در تالارهای مختلف مجموعه تئاتر شهر، تماشاخانه سنگلج و تالار هنر به تفکیک اجراها مشخص شدند. به همین بهانه با «لیلی عاج» نمایشنامه‌نویس و کارگردان تئاتر در خصوص وضعیت اقتصادی، حضور چهره‌های مطرح سینما در تئاتر و نمایش «بی چرا زندگان» گفت‌وگویی داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

لیلی عاج، نمایشنامه‌نویس و کارگردان تئاتر، در خصوص افزایش قیمت‌ بلیت‌های تئاتر گفت: افزایش قیمت‌ها در خصوص همه‌ی کالاها وجود داشته است. بلیت تئاتر و سینما هم از این قائله مستثنی نیست. به هر حال گروه‌های هنری که تئاتر تولید می‌کنند حق دارند که نسبت به هزینه‌های تولید، قیمت‌ها را افزایش بدهند. از سوی دیگر مخاطب روز به روز با تئاتر بیگانه‌تر می‌شود و آن را از سبد فرهنگی خود حذف می‌کند. قطعا اولیت‌هایی مانند اجاره‌خانه، خرج خوراک و.‌.. آنقدر هزینه‌های سنگینی را در طول ماه بر خانواده‌ها تحمیل می‌کنند که داریم‌ به سمت حذف تئاتر از سبد فرهنگی می‌رویم و این تبدیل به یک زنگ خطر شده است.

او درخصوص پیش‌بینی‌اش از وضعیت تئاتر در سال ۱۴۰۱ اضافه کرد: چیزی که در خصوص تئاتر وجود دارد این است که تئاتر مخاطب‌های محدود فرهیخته‌ی پروپا قرص دارد که همیشه حضورشان احساس می‌شود. امیدوارم این افزایش مبلغ بلیت نمایش‌ها برایشان نوعی دلسردی ایجاد نکند. در روزگار ملتهبی زندگی می‌کنیم که تورم‌ها در تمام وجوه زندگی ما تاثیر می‌گذارند. اینکه چه بلایی در سال ۱۴۰۱ سر تئاتر بیاید واقعا نمی‌دانم و پیشبینی روشنی هم در مورد این موضوع ندارم.

عاج به فاکتورهایی که موجب کشاندن بیشتر مخاطب به سالن‌های تئاتر می‌شود، اشاره کرد و گفت: از نگاه من تئاتر خوب همیشه خواهان دارد‌‌ و مولفه‌های یک نمایش خوب کاملا روشن است. قصه‌ای که با مخاطب ارتباط برقرار کند، جزو دغدغه‌های امروزش باشد و برای تولیدش زحمت کشیده شده باشد مخاطب را به سالن‌ها می‌کشاند.

این نویسنده درخصوص حضور چهره‌های مطرح سینما در تئاتر گفت: به تجربه ثابت شده کارهای بسیاری بوده که سلبریتی‌ها در آن نقش‌آفرینی کرده‌اند و موفق نبوده‌اند و در مقابل کارهایی را هم داشته‌ایم که با حضور بازیگران مطرح سینما بوده و بسیار صحیح و خوب از آب در آمده است. از نگاه من نمی‌توان این امر را به عنوان یک گزینه یا گزاره تعریف کرد چرا که همیشه موارد نقض آن ثابت شده است‌. بازیگران بسیاری هستند که در جشنواره‌های دانشگاهی درخشیده‌اند و بازتاب خوبی در بین‌ مخاطب و منتقدین داشته‌اند. از سویی دیگر کارهایی با بازیگران مطرح سینما به روی صحنه رفته است اما موفقیتی را در دست نداشته است. بنابراین حضور یا عدم‌ حضور سینماگران مطرح در تئاتر معجزه‌ای نمی‌کند. در کل من به تولید کار خوب معتقدم.

او در خصوص نمایش «بی چرا زندگان» که به نویسندگی خودش و کارگردانی الهام شعبانی این روزها به روی صحنه می‌رود گفت: ‌متن «بی چرا زندگان» در راستای دغدغه‌های همیشکی من است. طبقه‌ی آسیب دیده، بزه اجتماعی و هرآنچه که ممکن است در اطراف ما لحظه و یا روز ما را خراب کند و دغدغه‌ی فکری شود موجب نوشتن این فیلمنامه برای من شد.‌ این کار که نوشتنش حدود سه ماه زمان برد کلاژی از مشکلات و معضلات اجتماعی است که یک نخ تسبیح و راوی در آن وجود دارد که یک روزنامه‌نگار است. روزنامه‌نگاری که هرروز هزار کلمه از ستون حوادث یک روزنامه را دارد و به این بهانه من روایت‌های پراکنده را با این نخ تسبیح به یکدیگر دوخته‌ام.

او در ادامه اضافه کرد: خوشبختانه تا به الان استقبال از نمایش خوب بوده است. نظرات مختلفی را از مخاطب‌ها، منتقدین و... شنیده‌ام. عده‌ای معتقدند کار کمی تلخ و سیاه است اما باور خود من این است که در پس عبور از این‌سیاهی‌ها همیشه در آثارم‌ نقطه‌ی روشنی برای امید گذاشته‌ام و آنچه می‌بینید نمایش‌نامه‌ای است شبیه به «کمیته‌ نان»، «قند خون» و... که من به آن‌ها علاقه‌ی بسیاری دارم.

انتهای پیام/