«اساطیر» نام بامسمایی برای کارهای ماندگار این انتشاراتی است

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ آیین بزرگداشت عبدالکریم جربزه‌دار، مدیر نشر اساطیر و رونمایی از کتاب «کریمانه» عصر دوشنبه (۲۰ آذرماه) با حضور غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، سیدمحمد مجتبی حسینی، معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مجید غلامی‌جلیسه، مدیرعامل موسسه خانه کتاب، کامران فانی، عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی، حسین کیائیان، مدیر انتشارات چشمه، جمشید کیانفر، نویسنده و پژوهشگر و جمعی از ناشران در کتابخانه و موزه ملی ملک برگزار شد.

تقدیر از ناشران نشانه بلوغ فرهنگی است

در ابتدای این آئین، حداد عادل به خصوصیات و ویژگی‌های شخصیتی جربزه دار اشاره کرد و گفت: فرهیختگی یکی از خصوصیات ایشان است. ناشران بهره ای از فرهیختگی برده‌اند؛ درغیر این صورت سراغ شغل‌های دیگر می‌روند؛ هر کسی جذب کار نشر می‌شود، این ویژگی را دارد. ایشان یک فرهنگ مرد است و ذهن باز و پراطلاع دارد؛ این معنا را می‌توان با مراجعه به مقدمه‌هایی که بر کتاب‌های چاپ شده در اساطیر نوشته‌اند دریابیم؛ این مقدمه‌ها دقیقاً کلیدی برای مطالعه است و نثر فارسی و دلنشینی دارند. آقای جربزه‌دار علاوه بر اینکه در انتخاب کتاب ذوق دارند، اهل تحقیق و پژوهش هستند.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: کار انتشاراتی ایشان هویت دارد. جربزه دار هنرو خصوصیتش این است که همه کتاب‌هایی که چاپ کرده جنبه باز چاپ دارند؛ این کار ذوق و علاقه ای می‌خواهد که خاص ایشان است. جربزه دار جرات کرده به پشت سر خود را نگاه کند و  بر این نکته تاکید کند که  نباید موضوعات مهم را به فراموشی بسپاریم؛ به طوری که حدود ۵۰۰ کتاب احیاء کردند. ایشان همت کردند کتاب‌های ارزشمندی که دیگر امکان تالیف آنها نیست احیاء کردند تا گذشته را فراموش نکنیم.

حداد عادل ادامه داد: خصوصیت دیگر آقای جربزه‌دار اهتمام و پشتکار ایشان است و مدیریت خوبی دارند. مثبت اندیشی از دیگر ویژگی ایشان است. به طوری که در سخت ترین شرایط با امیدواری صحبت می‌کند؛ کمتر شده با ایشان برخورد کنیم و نور و امیدی را در ایشان نبینیم. معمولا بزرگداشت‌ها را برای مولفان می‌گیرند اما این مراسم برای یک ناشر برگزار شده است تا از تلاش‌های یک ناشر تقدیر کنیم؛ این اتفاق حکایت از بلوغ فرهنگی دارد. سهم ناشر در گسترش فرهنگ کمتر از استاد و محقق عالی مقام نیست.

وی با اشاره به مشکلات صنعت نشر گفت: با هر ناشری که رو به رو می‌شوم از گرفتاری و تنگی معیشت گله مند است. ما وظیفه داریم این نگرانی را مطرح و برای آن چاره اندیشی کنیم. اگر ناشران از بین بروند، واسطه‌ای که فرهنگ را به جامعه می‌دهد، از بین می‌رود و ارتباط جامعه با محقق و مولف قطع می‌شود و این خطر بزرگی است.

آنچه اساطیر را نگاه داشته، صبر و پشتکار و حوصله جربزه‌دار است

سیدفرید قاسمی از دیگر سخنرانان این نشست، با تاکید بر اینکه جربزه دار شم اقتصادی زبان زدی دارد، گفت: آقای جربزه دار به دلیل دلبستگی فرهنگی، انس با اهل قلم را ادامه دادند و از هم نفسی با تاجرها صرف نظر کردند. امروز اساطیر ۳۵ ساله است؛ اساطیر تاریخ پرفراز و فرودی دارد و در این سال‌ها هم روزگارعسرت و هم ایام نعمت را دیده اما آنچه که اساطیر را نگاه داشته صبر و پشتکار و حوصله جربزه دار است. این حوصله و خستگی ناپذیری ضامن بقا و دوام اساطیر بوده و سبب آفرینش آثار گران شده است.

قاسمی ادامه داد: آقای جربزه‌دار به طور متوسط سالانه ۱۷ عنوان کتاب و هر ماه یک و نیم عنوان کتاب منتشر کرده‌اند. امروز از خاور تا باختر گیتی در کرسی‌های زبان فارسی و مراکز ایران شناسی جهان اساطیر نامی آشنا است و نشان اساطیر را می‌شناشند و این یک افتخار همیشگی برای جربزه دار است که با هیچ ثروتی قابل مقایسه نیست؛ به گمانم جربزه دار همیشه و همواره خشنود است. نباید تصور کرد کار اساطیر تا به اینجا رسیده و تمام است. ده‌ها اثر ارزنده و آماده سازی بعضی از آثار شاید تا ۱۲ سال طول بکشد و هنوز منتشر نشده‌اند و امیدواریم این آثار منتشر شوند و کارنامه درخشان اساطیردرخشان تر شود.

پژوهشگران مدیون فعالیت‌های انتشارات اساطیر هستند

در ادامه؛ مجید غلامی جلیسه گفت: حدود ۱۵ سال بیشتر نداشتم که اولین کتاب‌های نشر اساطیر مانند تاریخ طبری را خواندم. در آن موقع در اصفهان بودم. سال‌ها از آثار انتشارات اساطیر استفاده کردم. اولین بار سیدفرید قاسمی باعث ارتباط من با آقای جربزه دار شد. کتابخانه دیدنی ایشان نتیجه فعالیت در حوزه ایراشناسی، اسلام‌شناسی و زبان و ادب فارسی است. حقیقتا هرچقدر درباره شخصیت جربزه‌دار صحبت کنیم کم است و جا دارد سبک و سیاق انتشارات، همت، حمیت، جرأت و جسارت این ناشر را مورد تأکید قرار دهیم. بیش از ۳۵ سال است که پژوهشگران مدیون فعالیت‌های انتشارات اساطیر هستند. انتشارت اساطیر عنوان بامسمایی برای کارهای ماندگار این انتشارات است.

وی در مورد دانلود غیر قانونی کتاب گفت: استادان، معلمان، خبرنگاران و ... با توجه به تریبونی که در اختیار دارند می‌توانند مردم را نسبت به عواقب و پیامدهای دانلود غیرقانونی کتاب آگاه کنند؛ این تکرار شاید تا حدی باعث فرهنگ سازی بیشتر شود. آقای جربزه دار در انتشارات اساطیر ۳۵ سال زحمت کشیدند و بسیاری از ایران شناسان مدیون زحمات انتشارات اساطیر هستند و بسیاری مقالات و کتاب‌ها به نوعی با کارهای جربزه دار گره خورده است.  

انتشارات اساطیر یک برند است

کامران فانی از دیگر سخنرانان این نشست گفت: تبدیل ناشران به عنوان یک برند رسمی و شناخته شده بسیار مهم است. با بررسی خیلی کوتاه در انتشارات اساطیر می‌توانیم به این مهم برسیم که چگونه به یک برند تبدیل شد. اوایل انقلاب  ناشران به چاپ کتاب‌های قدیمی و چاپ افست رو آوردند و انتشارات اساطیر در این هیاهو با عرضه کتاب‌های قدیمی به بهترین صورت، علاوه بر احیای گذشته نشان داد که نباید عجله کرد و نشان داد کتاب‌های گذشتگان را باید به بهترین شکل احیاء کرد.

فانی اظهار کرد: انتشارات اساطیر برخلاف دیگر ناشران به دنبال سود نبود. آثار انتشارات اساطیر ابتدا  در میان کتاب‌هایی که منتشر می‌شد گم شده بود اما کم کم جای خود را پیدا کرد. این انتشارات مهر خود را بر کتاب‌ها زد. برند اساطیر کم کم خود را نشان داد و این باعث شد اساطیر حفظ شود؛ تعداد کتاب‌های باز چاپی بیشتر از کتاب‌های دیگر بود اما همه دنبال برند اساطیر بودند. اساطیر سه نوع کتاب را منتشر می‌کرد، کتاب‌های عادی، نسخه‌های خطی که برای اولین‌بار تصحیح شده بود و تجدید چاپ کتاب‌های قدیمی، اساطیر بهترین کتاب‌ها را با دقت نظر بسیار و جلب اعتماد مخاطبان خود منتشر می‌کرد و در میان انتشارات کتاب ایران خوش درخشید.

محمدحسین ساکت با بیان اینکه با نزدیک شدن به هفته پژوهش می‌توانیم بین نشر و پژوهش پیوند بزنیم، گفت: اگر چنانچه نشر و ناشر نباشند گویا یک بال مهم پژوهش شکسته است؛ از این نظر بزرگداشت ناشران والایی بخشیدن به پژوهش است. به آقای جربزه‌دار به عنوان یک ناشر پرکار و پرتلاش باید عنوان ناشر فرهنگ اسلامی هم افزود چون او به نشر کتاب‌های اسلامی هم اهتمام داشت.

شیفتگی جربزه‌دار به کتاب مثال‌زدنی است

محس ناجی از دیگر سخنرانان این آیین گفت:۲۴ سال پیش با جربزه دار آشنا شدم و مسبب این آشنایی ایرج فشار بود. در سال ۱۳۷۲ کتابی برای  انتشار آماده کردم و آن را به ایرج افشار نشان دادم، مرحوم افشار هم آقای جربزه دار را به من معرفی کرد. پشتکار و شیفتگی ایشان به کتاب مثال زدنی است. جزبزه دار به هر کتابی که قبل از سال ۱۳۲۰ منتشر شده باشد علاقه مند است و حاصل عمر خود را به تهیه آثار متعددی در زمینه ایران شناسی گذراند و با عشق و شیفتگی این آثار را منتشر می‌کند. عشق جربزه دار کتابخانه اوست و مسائل مالی برایش اهمیتی ندارد. او در  بازچاپ کتاب‌ها وسواس و دقت زیادی به خرج می‌دهد.

حسین کیائیان از دیگر سخنرانان این آئین گفت: جربزه‌دار صدها کتاب قابل توجه منتشر کرده است و نشر آثار او با شیب آرامی در طی سال‌ها ادامه پیدا کرد. معتقدم که جربزه‌دار توانست جالی خالی‌ای را در نشر کشور پُر کند. جامعه به کتاب‌هایی از این نوع نیاز دارد و اگر این کتاب‌ها نباشد هیچی نداریم. کار آقای جربزه دار مثل فروختن یخ در یک جامعه سردسیر است و کتاب‌هایش مخاطب خاص خود را دارد. کسانی مثل جربزه‌دار برای کسانی که تازه وارد کار نشر می‌شوند اسوه و الگو هستند.

بازار فروش کتاب با دنیای دیجیتال درحال از بین رفتن است

در ادامه، جمشید کیانفر با بیان اینکه با مرگ صنعت نشر رو به رو هستیم، گفت: موج اول با کپی کتاب به جای خرید آن شروع شد. در مهمترین مراکز علمی به جای خرید کتاب، کپی کردن کتاب به عنوان جزوه رایج شد؛ این مرحله اول بود که به بازار نشر ضربه زود و به مرور زیاد شد. مرحله دوم؛ دنیای دیجیتال است؛ عده ای تحت عنوان خادمان نشر و اشاعه نشر شروع به دانلود کتاب‌های غیرقانونی کردند.  نگرانی من از حق التالیف نیست بلکه من نگران  ناشران به عنوان حلقه ارتباطی در زنجیره نشر هستم؛ این حلقه در حال از بین رفتن است چرا که کتابی که چاپ می‌کنند در انبار می‌ماند و به صورت رایگان در دنیای دیجیتال عرضه می‌شود. باید فکری به حال سرمایه ناشران کرد. اگر این سرمایه راکد بماند نه تنها کتابفروشان بلکه ۱۰ تا ۱۵ هزار نفر بیکار می‌شوند. ما از تکنولوژی به جای اینکه به بهترین نحو استفاده کنیم به بدترین شکل استفاده می‌کنیم. نیاز است قانونی در این زمینه تصویب شود. بازار فروش کتاب با دنیای دیجیتال در حال از بین رفتن است؛ کسانی که دانلود رایگان و غیر قانونی می‌کنند  باید به  پیامدهای این وضعیت پی ببرند.

سیدمحمدمجتبی حسینی گفت: فکر می‌کنم هرکسی دستی در قلم دارد در کتابخانه اش چند جلدی از منشورات انتشارات اساطیر داشته باشد و خاطرات و آموخته‌هایی از این  کتاب‌ها داشته باشد. کتابخانه ملک به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین موزه‌های ایران، همیشه برای برگزاری مراسم فرهنگی مانند تجلیل از شخصیت‌های بزرگ آمادگی داشته و چه بهتر که چنین آیین‌هایی با عنوان فرهنگ و کتاب در این مکان برگزار شود.  

تجلیل از ناشران تجلیل از نشر کتاب است

در پایان این برنامه، عبدالکریم جربزه دار مدیر نشر اساطیر درسخنانی با بیان اینکه کارهایی که من کردم وظیفه بود، گفت: این خاکی که بر روی آن ایستادیم کالبد نیاکان ما است و هر کس باید به سهم خود ادای دین کند. من می‌دانم نتوانستم به این خاک پاک ادای دین کنم. تجلیل از ناشری چون من تجلیل از نشر کتاب وتجلیل از فرهنگ و تمدن هفت هزار ساله ایران است. اساطیر در سال ۱۳۶۱ به قصد نشر آثار مرجع درباره تمدن و فرهنگ ایرانی و بدون درنظر گرفتن اقتصاد نشر تاسیس و رشد کرد و امروز با کارنامه ای در حد توان خود ظاهر شد.

وی ادامه داد: پدر روزهای اساطیر ایرج افشار بوده و هنوز هم هست و همیشه زنده خواهد بود. اساطیر دو بال دارد؛ کامران فانی و جشمید کیانفر که در همان سال‌های آغاز این کتابفروشی بدون هیچ چشم داشتی و از روی عشق به خدمت به فرهنگ یاور اساطیر بودند که اگر نبودند اساطیری نبود. اساطیر در چهار دهه گذشته از یاری و یاوری و مشاوره عزیزانی برخوردار بوده که اگر نظرات آنها نبود اساطیر الان نبود.

مدیر نشر اساطیر ادامه داد: اساطیر در ۴ دهه گذشته از مشاوره شخصیت‌هایی مانند دکتر بهمن سرکارتی، دکتر محمدجواد شریعت، استاد کیکاوس جهانداری، استاد عبدالمحمد روح‌بخشان، دکتر حداد عادل، نصرالله پورجوادی، دکتر محمدرضا نصیری، دکتر علی‌اشرف صادقی، دکتر علی‌اصغر حلبی، دکتر ژاله آموزگار، دکتر کتایون کی‌مزداپور، استاد سیدفرید قاسمی، علی دهباشی، عسگر بهرامی و منوچهر بیگدلی بهره‌گرفته‌ است.