کارگردان «بچه های آسمان»؛ ایرانی بمان!

مجید مجیدی در سخنان خود می گوید مردم نقش خود را در حمایت از سینمای ایران انجام داده اند اما این سینما است که نقش خود را ایفا نکرده و در حق مردم جفا کرده است. روی سخن مجیدی در این جملات مشخص نیست، برای مشخص شدن منظور مجیدی سؤالات بسیاری پیش می آید؛ آیا مخاطب مجیدی همه کارگردانان سینماست یا به برخی از آن ها اشاره می کند. آیا مجیدی از فروش میلیاردی برخی از فیلم ها ناراضی است، آیا مجیدی ناراحت از فروش بالای فیلم های برخی کارگردانان جوان است. خطاب مجیدی فیلمسازان جوان است یا در این دایره افرادی مثل حاتمی کیا و داوود نژاد و دیگرانی که هم عصران او هستند، دربر می گیرد و بسیاری سؤالات دیگر از این دست. مجید مجیدی بهتر بود از کلی گویی پرهیز می کرد و دقیقا اشاره می کرد منظورش چیست.

اگر به ظاهر سخنان مجید مجیدی نگاه کنیم و آن را مبنای قضاوت قرار دهیم باید گفت قطعا نقدهایی به سینمای ایران وارد هست، اما باید از کارگردان «آن سوی ابرها» پرسید که شما نقش خود را در سینمای ایران چگونه ایفا کرده اید. قطعا فیلمسازی مانند مجید مجیدی که در سال های گذشته تجربه های خوبی در عرصه جشنواره ای داشته است و فیلم «بچه های آسمان» او اولین نامزد ایرانی بخش خارجی زبان اسکار بود و سال های زیادی است که در عرصه فیلمسازی این کشور فعالیت می کند، چگونه است که تا به حال آنچنان موفق عمل نکرده است و نتوانسته آن گونه که باید مخاطب را به سینمایی که حق مردم را ایفا می کند آشتی دهد. مجیدی روایت خود را از سینما دارد، سینمای رمانتیک مجیدی قابل اعتنا است، اما راندن همه فیلم های ایرانی با یک چوب و متهم کردن همه فیلمسازان، به جفا در حق مردم، آنچنان شایسته کارگردان فیلم «محمد رسول الله» نیست.

مجیدی در جای دیگری از سخنانش می گوید: « متاسفانه امروز شاهد سینمایی هستیم که هیچ نسبتی با فرهنگ کشور و سطح بینش و فکر مردم ما ندارد و شاهد فیلم های نازلی هستیم.» این سخنان تنها توهین به فیلمسازان نیست، بلکه با توجه به استقبال مخاطبان از فیلم های دیگر، به نوعی به شعور مخاطبان سینما در انتخاب فیلم هم توهین می کند. باید به «پدرِ» «بچه های آسمان» گفت جامعه ایرانی قطعا شایسته سینمایی خوب و آبرومند است، از طرفی هم در جامعه سلیقه های مختلفی هست که باید به همه آن ها احترام گذاشت. قطعا برخی از مخاطبان ژانری را ترجیح می دهند و برخی دیگر ژانری دیگر را، استقبال مخاطبان از برخی فیلم ها و فروش بالای آن به این معناست که مخاطب با آن ارتباط گرفته است، برای همین می فروشد، اتفاقا مخاطب امروز ایرانی باهوش است و می داند چه فیلمی می خواهد.

مجیدی در جای دیگر از سخنانش گفت: «مردم دوست دارند از تولیدات داخلی حمایت کنند، اما سینمای ایران در حق آنها جفا کرده است.» این هم از سخنان عجیب دیگری است که ایشان می زنند، آقای مجیدی در اکران افتتاحیه اولین اکران فیلم «آن سوی ابرها» با دوبله فارسی سخن می گوید، فیلمی که به عنوان ساخته سینمای هند شناخته می شود. آری امسال، سال حمایت از تولید داخلی است و قطعا هم باید از تولید داخل حمایت شود، حال چه از ابزارهای مختلف باشد چه کالای فرهنگی مانند فیلم، اما حداقل درباره فیلم مجیدی که به زبان هندی ساخته شده و به گفته خود ایشان همه عوامل آن هم هندی هستند و محصول سینمای هندوستان است، با کمی تخفیف، آن هم به دلیل اینکه ایشان ایرانی هستند بهترین نام محصول مشترک است نه تولید داخلی، این که ایشان سخن از حمایت از تولید داخل به میان می آورند عجیب است، البته شاید هم منظورشان این است که چون تولید داخل جفا کرده ایشان فیلمشان را در هند ساخته اند تا به فهم و درک مخاطب توهین نکنند. قطعا ما مخالف حضور هنرمندان در عرصه بین المللی و استفاده از ظرفیت های آن نیستیم و به آن افتخار هم می کنیم.

کارگردان «آواز گنجشک ها» در پایان سخنانش باز هم عجیب تر سخن می گوید، مجیدی گفت: «سینمای ایران، بضاعت بسیار خوبی دارد که بتواند بازارهای جهانی را به دست بیاورد، ما تلاش کردیم که راه و معبری را به سینمای ایران باز کنیم تا سینمای ایران بتواند فضاهای دیگری را برای فیلم سازی تجربه کند.» در توضیح این مطلب شاید بهتر است آقای مجیدی که سخن از بازکردن معبر برای فیلمسازی سینمای ایران در بازارهای جهانی می زند به این نکته توجه کنند اگر منظورشان تجربه فیلمسازی بین المللی در سینمای هند است که پیش از ایشان قربان محمدپور، این کار را در سال 94 با «سلام بمبئی» تجربه کرده است و به نوعی فیلمش بیشتر نسبت به «آن سوی ابرها» ایرانی است، چون برخی از بازیگران اصلی آن ایرانی هستند. اگر هم منظورشان هند به عنوان پله اول است، باز هم باید گفت پیش از این ها کارگردانان دیگری تجربه ساخت فیلم در عرصه بین الملل را داشته اند، از فیلمسازان برخی فیلم فارسی ها گرفته تا کارگردانان بزرگی مانند عباس کیارستمی و یا کارگردان موفق این روزهای ایران اصغر فرهادی، که بگذریم در حوزه انیمیشن هم این تجربه مشترک بین المللی را داریم. قطعا آگاهی دارید که انیمیشن موفق «فیلشاه» یکی از این تجربه های مشترک است که اکران بین المللی هم دارد.

محمد پور اسماعیلی