مدیریت ویترینی مشکل ساز است/ شتابزده تولید می کنیم

در بخش های قبل نظر سعید سعدی، مهران مهام، بهروز مفید و امیر پور رحمانی را درباره تاثیر دستمزد بازیگران روی ساخت سریال های تلویزیونی خواندیم. نامتعارف بودن دستمزد بازیگران، فاصله گرفتن تلویزیون از خاصیت مولد بودن، نامتناسب بودن دستمزد عوامل ساخت سریال ها با بازیگران، کمبود بازیگر، نگاه اشتباه مدیریتی و ... مواردی بود که تهیه کنندگان به آن نقد داشتند و شرایط حاصل را نتیجه آن خواندند. در ادامه نظرات مهران رسام و زینب تقوایی را در این خصوص می خوانیم.

مهران رسام، تهیه کنندگی سریال های «مرز خوشبختی»، «هیات مدیره» و ... را به عهده داشته است. او سال هاست در تلویزیون حضور دارد و جدای از تهیه کنندگی سابقه مدریت تدارکات، مجری طرح و ... را هم دارد. او برآوردهای سازمان صدا و سیما را مشکل اصلی دانست که با اینکه هر سال با افزایش قیمت ها به خصوص دستمزده مواجهیم اما برآوردهای تلویزیون تغییری نکرده است و این موضوع باعث شده تا کار تهیه کنندگان سخت شود.

مهران رسام درباره تاثیری که دستمزد بازیگران بر ساخت سریال های تلویزیونی گذاشته است گفت: «طی سال های گذشته مبلغ میزان برآوردی که در سازمان صدا و سیما انجام می شود، روز به روز کم تر می شود. از طرف دیگر دستمزد بازیگران عوامل دیگر هم افزایش یافته است، البته افزایش دستمزد بازیگران به نسبت بیشتر است. این موضوع باعث شده است که تولید و کیفیت تولید ضربه بخورد. از یک طرف ارقام برآورد پایین آمده است، از طرف دیگر تولید کنندگان می خواهند تولید کنند و در تولید شتاب می کنند و برای اینکه بتوانند حجم بیشتری را تولید کنند، سرعت را بالا می برند در نتیجه کیفیت کار پایین می آید.»

او درخصوص افزایش دستمزد بازیگران ادامه داد: «دستمزد بازیگران به صورت غیر متعارف به نسبت بقیه عوامل بالا رفته است. مثلا دستمزد یک فیلمبرادر یا صداگذار رشد بسیار کمتری نسبت به دستمزد بازیگران داشته است. این موضوع آسیب زننده است. یکی از راهکارها این است که سازمان صدا و سیما بودجه را برای همه بیشتر کند و اجازه و فرصت بهتر برای کار کردن بدهد. در شرایطی که الانوجود دارد، مسابقه «زمان» بین تولید کنندگان راه افتاده است. هر کس که بیشتر تولید کند برنده است. مجبورند سرعت را بالا ببرند، چون اگر این کار را نکنند نمی توانند پروژه را تمام کنند. الان هم بسیاری از تهیه کنندگان مشکل دارند، مثلا ما در کارهای آخری که کردیم واقعا از لحاظ ریاضی و رقمی کم آوردیم. البته این مسئله طبیعی هم هست.»

رسام در خصوص این که با توجه به کمبود بودجه دلیل رقابتی که بین تولید کنندگان و بعضی از مدیران در استفاده از بازیگران گران قیمت توضیح داد: « متاسفانه الان زمان مدیریت ها کوتاه شده است. این موضوع به این ماجرا دامن می زند، وقتی مدیریت کوتاه شود، برنامه و ویترین می خواهد. بهترین ویترین هم برای مدیران بازیگر است، بنابراین سعی نمی کنند که ریسک کنند. وقتی ثبات مدیریت باشد اوضاع بهتر می شود. مثلا در دوره های گذشته آقای اعلایی مدیر گروه کودک شبکه یک  حدود بیست سال مدیر بود، کارنامه ایشان را که نگاه کنیم می بینیم در سال های اولیه مدیریت ایشان اتفاق خاصی نمی افتد اما از سال سوم جهش بزرگی در کارهای کودک و نوجوان اتفاق افتاد. تمام پروژه های خوب و درجه یک کودک و نوجوان در زمان ایشان تولید شد. این نشان می دهد که با ثبات در مدیریت بتوانیم سرمایه گذاری کنیم. پیش از این اصراری روی بازیگر نداشتیم، مثلا زمانی که «دنیای شیرین دریا» را کار می کردیم، اصراری نداشتند که فلان بازیگر را بیاورید، چون نگاه، سرمایه گذاری بود، اما الان متاسفانه این موضوع نیست.»

تهیه کننده «هیات مدیره» در پایان با اشاره به نقش تهیه کنندگان و کارگردانان جدید در خصوص استفاده از بازیگران گران قیمت و همچنین معرفی بازیگران جدید گفت: «زاویه دیگری هم هست، بالاخره تهیه کنندگان و کارگردانان جدیدی آمده اند، اینها خودشان را پشت بازیگران قایم می کنند، برای اینکه خودشان را نشان دهند، می روند و کلی هم هزینه می کنند تا بتوانند بازیگر مطرحی را بیاورند و خودشان در این میان گم نشوند، اما از طرفی کارگردانانی هم که کار خودشان را بلدند و خوب هستند، روی نیروهای جدید سرمایه گذاری می کنند و می دانند چگونه بازیگر تربیت کنند، الان کارگردانان زیادی هستند که بازیگران خوبی را تربیت کردند، مثلا آقای سهیلی زاده در هر کارش یک یا دو تا بازیگر جدید را معرفی کرده است. در آخرین کاری هم که ما ساختیم، از چند بازیگران تئاتری استفاده کردیم، که خیلی خوب بودند هم و ما هم از کار آن ها راضی بودیم.»

زینب تقوایی، یکی از تهیه کنندگان جوان تلویزیون است، او در کارنامه کاری خود تهیه کنندگی سریال های «دودکش»، «مدینه»، «پشت بام تهران»، «زیر پای مادر» و فیلم سینمایی «سفمفونی نهم» را دارد. تقوایی معتقد است تهیه کننده حرفه ای زیر بار تحمیل بازیگر یا ... از طرف مدیران نمی رود، او همچنین نداشتن برنامه بلند مدت را یکی از چالش های سریال سازی و مشکلات آن در این روزها می داند.

زینب تقوایی درباره دستمزد بازیگران و استفاده از بازیگران گران قیمت در برخی از سریال ها گفت: «تلویزیون و سینما تفاوت آنچنانی ندارند، بازیگر خوب هر جا که باشد، باعث می شود به فیلم یا سریال کمک کند، در سینما به فروش فیلم کمک می کند، در تلویزیون به جذب مخاطب کمک می کند. اما صرف اینکه بگوییم تنها آوردن یک بازیگر خوب به جذب مخاطب کمک می کند این گونه نیست. بازیگران خوبی داشتیم، اما در کاری آمده اند که هم بازیگر ضربه خورده است و هم اتفاقی برای آن کار به وجود نیاورده است. با این حال در کلیت کار اگر کاری خوب باشد، متن خوب، کارگردانی خوب و ... داشته باشد، قطع به یقین بازیگر خوب هم به آن کار کمک می کند که نتیجه و برآیند کاری خوب می شود. نمی توانیم بازیگر خوب را فاکتور بگیریم.

او ادامه داد: «بعضی از همکاران سمت بازیگران جدید می روند، این خوب است، قطعا هم باید بازیگرهای جدید معرفی شوند، ولی باید برای آن زحمت کشید و وقت گذاشت، بازیگر جدید آوردن معایب خودش را دارد و همچنین اگر بخواهیم از او کار با کیفیتی داشته باشیم، حجم کار را طولانی تر می کند. پس بازیگر خوب گرفتن برای کار یکی از اتفاقاتی است که خود من به آن ایمان دارم.»

تقوایی با بیان این که دستمزد بازیگران خوب و چهره با توجه به شرایط روز جامعه تعیین می شود و چیز عجیب و غریبی نیست، بیان کرد: «بیشترین مشکل برای تولید در حال حاضر در زمینه برآوردها سریال ها است. الان در سریال ها برآوردها همخوانی ندارد. این شدنی نیست که می خواهیم برآورد از حدی بالاتر نزند. تمام بخش های یک سریال باید خوب باشد تا خروجی خوب داشته باشد. الان اگر صداگذاری کار هم ضعیف یا معمولی باشد، کل کار را زیر سوال می برد. تمام بخش ها باید با هم همخوانی داشته باشد و اگر بخواهیم همخوانی داشته باشد، باید هزینه های آن ها به هم بخورد. وظیفه تهیه کننده هم این است که تعادلی ایجاد کند تا کار ساخته شود، اگرنه کاری تولید نمی شود.»

تهیه کننده «دودکش» در پاسخ به اینکه به دلیل مشکل برآورد بعضا تهیه کنندگان برای استفاده از بازیگر مجبور هستند که در جای دیگر از عوامل ارزان تر استفاده کنند، گفت: «هرکسی متد و نگاه خودش را در کار دارد، من خودم به شخصه این نگاه را ندارم که برای استفاده از بازیگر خوب از دیگر موارد کم بگذارم. اگر امروز به من برآوردی بدهند، و بگویند با این برآورد سریال یا فیلمی بساز، وقتی ببینم با این برآورد نمی توانم سریالی بسازم که از استاندارد متعادلی برخوردار باشد، نمی سازم. من این رویه را در همه کارهایم دارم. من به عنوان تهیه کننده وظیفه ای دارم. ابتدا باید در نظر بگیرم پولی که داریم پول بیت المال است، شوخی و تعارف هم ندارد.»

تقوایی در ادامه اظهار کرد: «مسئله این است که وقتی سه میلیارد پول برای فیلم ساختن دارید اگه نمی توانید با این پول فیلمی بسازید که مخاطب داشته باشد، نسازید. نساختن بهتر از این است که این پول را استفاده کنی و فیلمی بسازی که ملت به تو بخندند. من این کار را نمی کنم، کما اینکه سال گذشته هم این کار را نکردم. من زمانی کار می کنم که به جای اینکه دو یا سه کار بد یا بدون مخاطب بسازم، یک کار می سازم که مخاطب داشته باشد و ده سال بعد هم رویشان بشود که مجدد آن را بازپخش کنند. الان به نظر من اوضاع تلویزیون با این ریزش مخاطب واویلا است و باید کلی هزینه کند تا دوباره بتواند از جا بلند شود و مجدد مخاطب را به سمت خودش جذب کند.»

این تهیه کننده تلویزیون با تایید این موضوع که برخی از مدیران اصرار بر استفاده از برخی بازیگران را در سریال ها دارند و این موضوع اشتباه است توضیح داد: «مثلا گفتند فلان بازیگر بیاید و آن فرد بازیگر گرانی بوده است. من به عنوان تهیه کننده باید جوابگوی پروژه باشم و مدیر را مجاب کنم. باید به مدیر بگویم شما که این بازیگر را می خواهی یا پول آن را جداگانه بده یا من نمی توانم، چون بخش نویسنده من، کارگردان من، تصویربردار من و ... لطمه می خورد. تهیه کننده نباید زیر بار این قضیه برود، تهیه کننده باید منزلت و جایگاهش را در نظر بگیرد، به صرف این که تهیه کننده فقط جایی قرارداد ببندد، پول بگیرد و پول بدهد که اسم او تهیه کننده نیست. تهیه کننده باید استراتژی داشته باشد.»

تقوایی درباره مولد بودن تلویزیون و نقش تهیه کنندگان در این خصوص اظهار کرد: «سعی می کنم در کارهایم یک یا دو فرد جدید برای معرفی به این حوزه بیاورم. همچنین در این باره چندین بار با مدیران قبلی سازمان صحبت شد، مباحث آن را هم مطرح کردیم، طرح هم دادیم تا شرایطی ایجاد شود که در این فضا نه فقط بازیگر بلکه کارگردان جدید و جوان و افراد دیگری را معرفی کنیم. این اتفاق باید بیافتد. در حوزه بازیگری هم باید همینطور باشد.»

او در پایان با بیان این که در سریال های ماه رمضان امسال به خاطر استفاده از برخی بازیگران ثابت وقتی کانال تلویزیون را عوض می کردی متوجه نمی شدی که سریال دیگری پخش می شود گفت: «برای من خیلی عجیب بود که چرا این تصمیم گرفته شده است و این طور سریال پخش می کنند. تحلیل من این است به خصوص در این چند سال اخیر خیلی شتابزده در حوزه فیلم و سریال کار می شود و خیلی موضوعات کارشناسی نمی شود. برنامه ریزی بلند مدت نداریم، کسی هم برای آینده برنامه ریزی نمی کند، متاسفانه معمولا برای 6 ماه آینده هم آن طور که باید برنامه نداریم. باید توجه کرد که سریال سازی کاری زمان بر است، مدیران امروز باید فکر کنند که دو سال دیگر چه کاری را می خواهند پخش کنند. آن را سفارش بدهند، نویسنده بنویسد و کارگردان سر فرصت بسازد تا خروجی آن کار خوبی باشد. فکر می کنم شتابزدگی این روزها زیاد است، احساس می شود پخش زنده کار می کنیم.»

ادامه دارد...