مردم از اینکه کسی در ایران پول در بیاورد اما آن را خارج از کشور خرج کند شاکی می شوند/درخشش همیشه به نفع ستاره ها نیست

اتفاقات اخیر رخ داده در جامعه هنر تا حدود زیادی نگران کننده بود. این عدم احساس امنیت برای هنرمندان قطعا قابل بحث و بررسی است. فضای مجازی که آمده بود کمک حال کاربرانش باشد این روزها به یک آلتی شبیه به آلت قتاله تبدیل شده که می‌تواند به نابودی انسان‌ها از هر سو بیانجامد.

نکته‌ای که این روزها برای مردم عام سوال شده این است، آیا آنچه از هنرمندان می‌بینند همان واقعیتی است که باید؟! این مسئله قطعا در باور مردم به عنوان مخاطبانِ سینما، تئاتر و تلویزیون تاثیرگذار است. 

ترس و وحشت از سایه‌های اطراف‌مان و انسان‌هایی که زندگی‌شان را رها کردند و زندگی ما را رصد می‌کنند، باعث می‌شود نه تنها تمرکز زندگی‌مان برهم بخورد، بلکه اعتماد اجتماعی هم زیر سوال رود. اینکه تو چهره معروفی در عالم هنر، ورزش، سیاست و... باشی و نتوانی مثل مردم عام زندگی کنی و مدام خطر دوربین‌های دستی تو را تهدید کند یک موضوع اجتماعی است که امروز به یک معضل تبدیل شده است.

این قبول که وقتی کاراکتری شناخته شده هستی، بایستی برخلاف مردم عادی زندگی کنی و مراقبت کنی از آنچه می‌پوشی و آنچه می‌گویی و آنطور که رفتار می‌کنی، اما قرار نیست چهره تو مانعی باشد برای آرامش زندگی‌ات!

مردم به همان اندازه که با دیدن یک چهره محبوب و شناخته شده به وجد می‌آیند، طرفدار او می‌شوند و برای دیدنش سر و دست می‌شکنند به همان اندازه هم با دیدن شرایط غیرعادی همان سلبریتی و چهره محبوب، بهت زده می‌شوند.

اینکه ستاره اسکندری یا رامبد جوان و نگار جواهریان در زندگی شخصی‌شان با چه کیفیتی زندگی می‌کنند به خودشان ربط دارد اما اینکه تو به دلیل شناخته شدن در جامعه یا هر مکانی بیش از دیگران به چشم می‌آیی قطعا به خودت ارتباط ندارد. چراکه ممکن است تعریف انسان‌ها با هر سطحی از دانش و سلیقه و شناخت نسبت به تو و جایگاهت متفاوت باشد و عملا تو واقعیت موجود را برنتابی!

پس با این وضع باید گفت برای تمام چهره‌های معروف و محبوب جامعه خطر در کمین است و قطعا براساس شرایط موجود در جامعه و رفتاری که عاملش فاصله فرهنگی افراد در یک جامعه است باید با مراقبت و حتی ترس از کنار هم عبور کنیم.

ستاره‌ها درحالی نان ستاره بودن را می‌خورند که خواه ناخواه می‌درخشند و این درخشش همیشه به نفع‌شان نیست چراکه ممکن است در لحظاتی از زندگی تاوان این درخشش را پس بدهند.

و در جمله آخر باید گفت: نگاه کنجکاو مردم هر جامعه چه داخل و چه خارج از کشور ما همیشه پیگیر قصه زندگی شخصیت‌های شناخته شده و سابقه نشان داده در همه جای دنیا این امنیت متزلزل زندگی شخصی افراد معروف را تحت‌الشعاع قرار داده و باید گفت تا فرهنگ ما و حتی فرهنگ دیگر مردم دنیا در این باب به حد کمال برسد بایستی کج دار مریز رفتار کرد و اینکه هنرمند واقعی جایگاهش را مدیون همین مردم می‌داند و پرواضح است که خوب می‌داند به خاطر همین جایگاه نباید طوری رفتار کند که نباید!

حریم خصوصی محفوظ؛ خشم مردم غیرقابل کنترل است!

مجید فولادیان، جامعه شناس و استاد دانشگاه، در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری برنا درمورد دلیل واکنش شدید مردم نسبت به ویدئوهای منتشر شده از سلبریتی‌ها گفت: این یک پدیده اجتماعی است؛ زمانی که شکاف دولت- ملت به وجود می‌آید باید هر لحظه منتظر نمایان شدن خشم مردم بود. در این شرایط هر چیزی که با دولت در ارتباط باشد یا به نمایندگی آن باشد، مردم را خشمگین می‌کند. 

وی با اشاره به سفر رامبد جوان و همسرش به کانادا بیان داشت: وقتی رامبد جوان نماینده دولت و حاکمیت می‌شود و از این طریق امرار معاش فراوان می‌کند هرکاری برخلاف شعارهایش انجام دهد خشم مردم را بیدار می‌کند. در این قضیه مردم فهمیدند ایشان صداقت نداشتند و فقط به‌خاطر پول از جانب حاکمیت این حرف‌ها را می‌زده است. ما نمی‌توانیم این خشم از سوی مردم را به این بهانه که حریم خصوصی افراد برای خودشان است و کسی نباید به آن ورود کند، کاهش دهیم.

این جامعه شناس ادامه داد: رامبد جوان فقط یک سلبریتی نیست چون در جامعه یک نقش اجتماعی بازی کرده و در تلویزیون به مردم شعار می‌داده که اینجا بهترین نقطه دنیاست و بابت این کار پول کلان هم می‌گرفته است. اگر رامبد جوان یک بازیگر معمولی سینما بود این مقدار خشم علیه آن ایجاد نمی‌شد. برای مثال اگر همین عکس از لیلا حاتمی منتشر می‌شد آنها اهمیت زیادی نمی‌دادند اما عکس‌العمل اجتماعی درمورد اشخاصی چون مهران مدیری، رامبد جوان و افراد مانند آنها که علاوه بر هنر در مسئولیت اجتماعی هم فعالیت دارند متفاوت است.

فولادیان در ادامه تصریح کرد: مردم جامعه ما از چیزی که واقعی نیست بیزارند، آنها از دورویی و ریا خشمگین هستند. ریشه این مسائل هم فقط در بروز خشمی است که به دلیل وجود شکاف دولت- ملت به وجود می آید. یکی از دلایلی که در کشورهای دیگر چنین مسئله‌هایی وجود ندارد عدم شکاف بین حاکمیت و مردم است.

چرا مردم از دیدن رامبد جوان و ستاره اسکندری به خشم آمدند؟

دکتر محمدعلی اَلستی، جامعه شناس ارتباطات و استاد دانشگاه، درمورد دلیل واکنش شدید مردم نسبت به اتفاقات اخیر رخ داده برای هنرمندان گفت: در حال حاضر کشور در شرایط حاد و بحرانی قرار دارد و مردم در دشواری‌های طاقت فرسا و تنگناهای نفس‌گیر هستند. در چنین شرایطی وقتی ببینند همه در شرایط برابر و یکسان قرار دارند می‌توانند سختی ها را بیشتر تحمل کنند اما وقتی احساس کنند تبعیض وجود دارد و در این شرایط نابسامان بعضی افراد بهتر زندگی می کنند و بیشتر به آنها خوش می گذرد تحملش برایشان سخت می شود. به ویژه اینکه اگر اینگونه افراد در قِبل آنها به موقعیتی رسیده باشند.

وی در ادامه افزود: امروز بسیاری از افراد آرزو می کنند کاش می توانستیم خارج از مرزهای ایران یک مامن برای خودمان داشته باشیم و برای فرزندانمان شناسنامه خارجی بگیریم تا زندگی راحتی در آینده داشته باشند. این مسئله نامبارک، نشات گرفته از شرایط بسیار بدی است که در حال حاضر در کشور وجود دارد.

این جامعه شناس با اشاره به علت حساسیت شدید مردم درخصوص سفر رامبد جوان و همسرش به کانادا بیان داشت: مردم وقتی می بینند کسی دائما در رسانه ملی شعار می داده که ما خیلی خوبیم! حالمان خیلی خوبه سپس در واقعیت کاری برخلاف شعارش انجام می دهد و از امکاناتی استفاده می کند که مردم معمولی بهره مند نیستد، طبیعی است حساسیت مردم تحریک می شود.

اَلستی درمورد مفهوم زندگی خصوصی تصریح کرد: زمانی که شخصی با تبلیغات و برنامه های خود روی زندگی خصوصی مردم تاثیر می گذارد و به عنوان یک نخبه تلویزیونی به مردم معرفی می شود قطعا مسئولیت اجتماعی پیدا خواهد کرد. این فرد دیگر نمی تواند مثل بقیه انسان ها حوزه خصوصی اش را جدا کند و بگوید زندگی شخصی من ربطی به مردم ندارد. چون در زمانی که صاحب قدرت و رسانه بوده بسیاری از حوزه های خصوصی دیگران را تحت تاثیر قرار داده است. در واقع نمی توان به بهانه حوزه خصوصی مسئولیت اجتماعی را انکار کرد.

این جامعه شناس با تبیین دلایل دیگر مبنی بر حساسیت مردم نسبت به اعمال سلبریتی ها اظهار کرد: یک بُعد دیگری که وجود دارد این است، مردم از اینکه کسی در ایران پول در بیاورد اما آن را خارج از کشور خرج کنند شاکی می شوند. این مسئله سالیان سال هست که در پزشکان، وکلا و... مطرح است  اما نسبت به سلبریتی ها این حساسیت شدیدتر می شود چراکه برای مردم حس دوگانگی به وجود می آید این سلبریتی ها از رسانه ملی پول می گیرند چرا در کشورهای خارجی خرج می کنند؟!

محمدعلی الستی با اشاره به پخش شدن ویدئویی از ستاره اسکندری در فضای مجازی گفت: وقتی کسی در ایران در حمایت از حجاب اجباری صحبت می‌کند طبیعتا وارد حوزه خصوصی دیگران شده و به عنوان یک عضو در دستگاه تبلیغاتی حکومت سیاسی محسوب می‌شود. قاعدتا چنین شخصی نمی‌تواند بگوید من زندگی خصوصی دارم و می‌توانم در هر کشوری بدون حجاب رفت و آمد کنم.

این جامعه شناس و استاد دانشگاه در پایان اظهار داشت: هر خانم و آقای سلبریتی حق دارد هرکاری می‌خواهد انجام دهد اما باید این نکته را درنظر بگیرند چون دارای مسئولیت اجتماعی هستند حوزه خصوصی آنها نسبت به سایر مردم جامعه محدودتر است. از طرفی چون رهبران فکری و الگوی جامعه هستند نمی‌توانند هرکاری دوست دارند انجام دهند.