«در جستجوی فریده» انتخابی مناسب یا غلط برای اسکار؟!

خسرو دهقان: «در جستجوی فریده» انتخاب معقولی است / «متری شیش و نیم» نیز فیلم مناسبی بود

خسرو دهقان منتقد سینما در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، درباره انتخاب فیلم سینمایی «در جستجوی فریده» به عنوان نماینده ایران در آکادمی اسکار گفت: به نظر من در آکادمی اسکار انتخاب فیلم خوب ملاک نیست و ما نباید بر اساس نظر شخصی یک فیلم را انتخاب کنیم. قطعاً انتخاب یک فیلم برای اسکار باید بر اساس سلیقه این آکادمی باشد و برای یک انتخاب درست باید ذائقه آکادمی اسکار را بشناسیم.

دهقان خاطرنشان کرد: همانطور که یک فروشنده باید ذائقه خریدار را بشناسد و محصولی که مورد پسند او است را به وی بدهد، کشور ما نیز باید ذائقه این آکادمی را بشناسد و وقتی این ذائقه‌شناسی انجام نشود و انتخاب‌های خود را داشته باشیم احتمال موفقیت‌مان بسیار کم می‌شود. برای ما مسائلی ارزشمند است و به عنوان ارزش به حساب می‌آید که به آنها توجه می‌کنیم و فیلمی که حاوی این ارزش‌ها باشد را به آکادمی فرستاده و این منجر به اتفاقی می‌شود که خیلی وقتها آن‌ها حتی فیلم‌های ما را نمی‌فهمند و فیلم نادیده گرفته می‌شود.

وی افزود: ما باید مشخص کنیم که به دنبال چه هدفی هستیم و بر اساس آن تصمیم بگیریم. به هر حال هر انتخابی سخت است و نمی‌توان گفت که «در جستجوی فریده» انتخاب درستی بوده یا یک انتخاب غلط، اسکار در سال‌های اخیر به فیلم‌های ملودرام با موضوعاتی تلخ و مباحثی چون نژادپرستی و ... نگاه ویژه‌ای داشته و می‌بینیم که مثلاً فیلم «جدایی نادر از سیمین» که در این جشن موفق به دریافت جایزه شد فیلم تلخی بود. صحنه حمامی که در این فیلم بود و نادر در حمام مشغول شستن پدر است را به یاد بیاورید، اینگونه صحنه‌ها و سکانس‌ها، صحنه‌هایی هستند که با ذائقه اسکار هماهنگ بوده و مورد پسند این آکادمی هستند.

این منتقد در ادامه این بحث گفت: فیلم سینمایی «در جستجوی فریده» نیز فیلم ضد اسکاری نیست و در مجموعه انتخاب نسبتاً معقولی به حساب می‌آید اما به هر حال هر انتخابی با مخالفت و از طرفی ریسک شکست همراه است و البته فیلم‌های دیگری که گزینه معرفی به اسکار بودند نیز بعید می‌دانم آثاری قطعاً موفق به حساب بیایند.

دهقان در پایان اظهار داشت: فیلم سینمایی «متری شیش و نیم» با توجه به موضوعی که دارد و قصه‌ای که درباره اعتیاد و مواد مخدر تعریف می‌کند به نظر من گزینه مناسبی برای معرفی به آکادمی اسکار بود.

شادمهر راستین: انتخاب «در جستجوی فریده» انتخابی متفاوت و تجربه‌ای جدید است / در سینما برنامه‌ای برای اسکار نداریم

شادمهر راستین فیلمنامه‌نویس سینما در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، درباره انتخاب فیلم سینمایی «در جستجوی فریده» به عنوان نماینده ایران در آکادمی اسکار، گفت: انتخاب فیلم مستند «در جستجوی فریده» اگر چه دور از ذهن است انتخاب و تجربه جدیدی به حساب می‌آید و با توجه به نگاه ما به آکادمی اسکار که نگاهی مبتنی بر شانس است باید ببینیم که شاید شانس با ما یار بود و انتخاب درستی انجام دادیم و فیلم‌مان به مرحله نهایی راه پیدا کرد.

راستین خاطرنشان کرد: اینکه نگاهمان به اسکار را نگاهی مبتنی بر بخت و اقبال می‌دانم به این دلیل است که ما سرمایه‌گذاری برای اسکار نداشتیم و همیشه انتخاب‌هایمان برای این رویداد شبیه بلیت‌های بخت‌آزمایی بوده و خیلی شانسی منتظر بودیم یک فیلممان بتواند نظرات را به خود جلب کرده و جایزه بگیرد.

وی افزود: موفقیت اصغر فرهادی در آکادمی اسکار مبتنی بر استعداد شخصی وی و برنامه‌ریزی فردی‌اش بوده و هیچ ربطی به سینمای ایران و برنامه‌ریزی مسئولان ما در سطح کلان ندارد. ما اگر می‌خواهیم برنده جایزه اسکار شویم باید برنامه‌ریزی داشته باشیم و برای چنین جایزه‌ای باید هزینه کرد.

این فیلمنامه‌نویس در ادامه گفت: قبل از هر چیز باید بدانیم که جایزه اسکار یک جایزه حکومتی است، یعنی تنها فیلم‌هایی می‌توانند به این جایزه فکر کنند که مجوز نمایش گرفته‌اند، سانسور نشده‌اند و مورد تأیید حکومت‌ها هستند. پس اسکار را نمی‌توان جایزه‌ای چندان هنری دانست و سپس باید بدانیم که این آکادمی به چه فیلم‌هایی جایزه می‌دهد یا به اصطلاح چه فیلم‌هایی اسکاری هستند و اگر قصدمان کسب این جایزه است باید به این مسائل توجه داشته باشیم.

نویسنده فیلم سینمایی «امروز» در پایان تأکید کرد: اما ما انتخاب‌هایمان بر مبنای اصولی که آکادمی اسکار برای جایزه دادن به فیلم‌ها در نظر می‌گیرد نیست. ما بیش از هر چیز به فرهنگ‌مان توجه داریم و صلح‌دوستی و قصد داریم اینگونه مسائل را مطرح کنیم و فیلم‌هایی معرفی کنیم که به این مسائل می‌پردازند و خیلی علاقه‌ای به بیان اتفاق‌های دیگر نداریم. امیدوارم انتخاب «در جستجوی فریده» انتخاب خوبی باشد و حتماً اشخاصی که این فیلم را انتخاب کرده‌اند قوانین اسکار را می‌دانند و فیلم مستند هم می‌شود به بخش فیلم‌های سینمایی غیر انگلیسی اسکار فرستاد.

مهدی نادری: بهتر است از نماینده کشورمان در اسکار حمایت کنیم/ همیشه هر انتخابی با مخالفت‌هایی مواجه می‌شود

مهدی نادری، کارگردان سینما، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری برنا، درباره انتخاب مستند «در جستجوی فریده» به عنوان نماینده ایران در آکادمی اسکار، گفت: برای اولین بار در تاریخ سینمای ایران فیلمی مستند برای حضور در بخش فیلم‌های غیرانگلیسی زبان اسکار انتخاب شده و اگر این انتخاب بر اساس قابلیت‌های فیلم «در جستجوی فریده» باشد و حذف افرادی دیگر در انتخاب این مستند مطرح نباشد از نظر من اتفاق بسیار پسندیده‌ای است و در غیر این‌صورت جایگاه هیأت انتخاب خدشه‌دار خواهد شد.

نادری در ادامه خاطرنشان کرد: انتخاب یک مستند در هر صورت اتفاق خوبی است و می‌تواند در داخل کشور توجه اقشار مختلف را به آثار مستند جلب کند. سینمای مستند پشتوانه سینمای رئالیستی و ناتورالیستی ما است و قطعاً مستحق جایگاه بالاتر و ویژه‌تری است. این انتخاب بیش از هر چیز می‌تواند برای سینمای مستند در داخل کشورمان اتفاقی مثبت باشد چراکه در خارج از کشور سینمای مستند ایران بسیار شناخته‌شده و با اعتبار است.

کارگردان فیلم سینمایی «بدرود بغداد» اظهار داشت: امیدوارم دیگر فیلمسازان ما، مخصوصاً فیلمسازانی که آثارشان برای معرفی به آکادمی اسکار نامزد بوده به این انتخاب احترام گذاشته و از آن حمایت کنند و اتفاقی که در زمان انتخاب «بدرود بغداد» برای من افتاد دیگر رخ ندهد. آن زمان نیز بسیاری از افراد با انتخاب فیلم «بدرود بغداد» غافلگیر شدند و البته با حمایت جامعه مطبوعات و متقدین مجبور به احترام به این نماینده سینمای ایران شدند  اما کسانی‌که با مدیران وقت ارشاد دعواهای قدیمی داشتند زیر زیرکی کارهای خلاف اخلاق زیادی علیه من کردند تا نتوانم راحت کار کنم. دردشان هم این بود که چرا اثر یک فیلمساز جوان باید به آکادمی اسکار معرفی شود؟ و تمام تلاش‌شان را کردند تا شرایط زندگی و کار را برای من سخت کنند و هشت، نه سال دیدید من کار نکردم با وجود اینکه تولیدات مشترک بزرگی به سمت من آمد اما به روش‌های مختلف و به اصطلاح خودشان زیر آب زنی می‌کردند. 

نادری درباره امکان راهیابی یک اثر مستند به بخش نامزدهای بهترین فیلم غیر زبان انگلیسی اسکار، گفت: این امکان وجود دارد و از آنجا که من عضو افتخاری آکادمی سینمای سوئیس بودم،  هر سال تعدادی فیلم مستند نیز برای اعضای هیأت انتخاب نماینده سوئیس در آکادمی اسکار فرستاده می‌شد و ظاهرا سه یا چهار سال پیش یک فیلم مستند از این کشور به آکادمی اسکار برای حضور در بخش زبان خارجی معرفی شد. معرفی فیلم مستند اتفاقی مرسوم است و بهترین کار به نظر من امروز حمایت از نماینده سینمای کشورمان است، قطعاً انتخاب «در جستجوی فریده» از ارزش‌های دیگر فیلم‌هایی که کاندید بودند کم نخواهد کرد.

وی تصریح کرد: ساز و کار جشنواره‌ها در ایران باید سازماندهی شود و ما در حوزه بین‌الملل کارشناسان بزرگی داریم که می‌توانند به این سازمان کمک کنند و قطعاً یکی از این کارشناسان مطرح اصغر فرهادی است که تا امروز دو جایزه اسکار کسب کرده و هیات انتخاب می‌تواند از این کارگردان که ساکن ایران است در انتخاب‌هایشان کمک بگیرند. مسأله اصلی که در آینده منجر به حسرت و ناراحتی ما خواهد شد کوتاهی ما برای معرفی فیلم‌های کوتاه به آکادمی اسکار است. ما هر سال در واقع می‌توانیم نماینده فیلم کوتاه هم به اسکار معرفی کنیم که از این فرصت چشم‌پوشی شده و ما در انتخاب فیلم‌های کوتاه‌مان سال‌های سال است که کوتاهی کرده‌ایم و امسال انتخاب یک فیلم مستند، انتخابی مترقیانه است و در صورتی که قواعد اسکار را بدانیم قطعاً دیری نمی‌پاید که شاهد معرفی مجموعه‌ اپیزودیک فیلم‌ها به جشنواره ها و آکادمی اسکار خواهیم بود. البته اگر قواعد را درست درک و رعایت کنیم. سال‌هاست به مدیران و دست‌اندرکاران سینمای جوان و صنف فیلم کوتاه این نکته را با توجه به داشتن فیلمسازان خوب سینمای کوتاه تأکید کرده‌ام. ما فیلمسازان خوبی در بخش فیلم کوتاه داریم که بلافاصله پس از حضور در عرصه سینمای بلند کنار می‌روند که مشکل اصلی‌شان عدم تسلط به قواعد سینمای بلند است.

این کارگردان با اشاره به هیأت انتخاب معرفی نماینده کشورمان به آکادمی اسکار، گفت: نماینده ایران در آکادمی اسکار توسط یک تیم که زیر نظر نهادی دولتی فعالیت می‌کنند، انتخاب می‌شود و قطعاً نتیجه بهتر خواهد بود اگر این نامزدها توسط اصناف خانه سینما به خصوص کانون کارگردانان و صنف تهیه‌کنندگان انتخاب شود. در نهایت باید بپذیریم متأسفانه هر انتخابی با مخالفت و حاشیه‌هایی روبرو خواهد بود و امکان گریز از این مسائل وجود ندارد، همانطور که زمان انتخاب فیلم «فروشنده» نیز این بحث‌ها وجود داشت اما در نهایت دیدیم که «فروشنده» دومین اسکار را برای سینمای ایران به ارمغان آورد. امیدوارم بهترین اتفاقات برای «در جستجوی فریده» رخ دهد و این اتفاق توجه به سینمای مستند را در داخل کشور بیشتر کند.