جایزه جلال صدای ملی است

۱۳۹۸/۰۹/۰۶ - ۱۵:۱۸:۴۰
کد خبر: ۹۲۹۰۸۸
جایزه جلال صدای ملی است
مدیر عامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان گفت:جوایز زیادی در کشور برگزار میشود که در نحوه اجرا و نوع نگاه فراگیر نبوده اند اما مهم ترین فلسفه ی جایزه ی جلال این است که فراگیر بوده است و صدای ملی است.

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ هجدهمین قسمت از برنامه ی «شب روایت» در 5 آذر به ویژه برنامه ی جایزه ی ادبی جلال پرداخت.

در این برنامه علی اصغر عزتی پاک نویسنده و مهمان «شب روایت» در خصو ص اینکه آیا کارکردی که از جوایز ادبی انتظار دارند وجود دارد گفت:در باره ی ماهیت جوایز ادبی و ضرورت آن کسی شک ندارد به خصوص در این روزها که نویسنده های زیادی وجود دارد و ممکن است مخاطب در انتخاب آثار برجسته دچار سردرگمی شود، این جوایز به مخاطب کمک زیادی میکند و نویسنده ها هم تشویق میشوند جوایز ادبی آثار ارزشمند فرهنگی را به مخاطبان و جامعه ی ادبیات معر فی میکند.

عزتی پاک در باره ی مشکلات جوایز ادبی افزود:اگر کاری انتخاب میشود باید طوری از نویسنده حمایت شود که این  حمایت احساس شود اما در ایران جوایزی که اعطا میشود هیچ گره ای از کار نویسنده ای که تشخیص داده شده برای فرهنگ کشور مفید است باز نمیکند .وقتی بابت کتابی که نویسنده سه سال روی آن وقت گذاشته است ،نهایتا دو میلیون تومان به آن جایزه میدهند هیچ کس به این جایزه ها حساس نمیشود مگر در محفل های ادبی .

این نویسنده درباره ی ملاک انتخاب این جوایز بیان کرد:جایزه ها دونوع است یک جایزه ی خصوصی و یک جایزه ی دولتی داریم.در جوایز خصوصی می گویند ما به محتوا کاری نداریم و ادبیت اثر برای ما مهم است .چون ما در ادبیات ژانر نداریم .به عنوان مثال ما بهترین اثر پلیسی و ...نداریم.

اما در بخش دولتی اعمال حاکمیت  در فرهنگ است که حتما این جوایز شاخصه هایی را دارند.در این بین جوایز موضوعی هم هستند مثل داستان انقلاب امیرحسین فردی که هر ساله حوزه هنری برگزار میکند.

واقعیت مسلمی که نمیتوان از آن چشم پوشید کم اعتباری جوایز ادبی است.مثلا بعضی آثار چند جایزه گرفته اند اما در چاپ دوم وسوم می مانند.وقتی یک اثری به عنوان اثر برگزیده انتخاب میشود باید به آن توجه شود ولی این اتفاق در جامعه ی ادبی ایران نمی افتد و فکر میکنم دلیلش این است که مخاطبان هم دریافته اند،که شاخصه های این جوایز خیلی ادبی نیستند و بیشتر محفلی و دوستانه هستند.

مجری برنامه در سوالی از عزتی پاک این موضوع را مطرح کرد که باتوجه به حجم بالای آثار که به دبیرخانه میرسد آیا همه ی کتابها در این بررسی ها خوانده میشود که این نویسنده اظهار کرد:

مشخص است که این اتفاق نمیتواند بیفتد.داستان نویس حرفه ای یا کسی که  که در جایزه ای مثل جلال مطرح میشود ،نمیتواند در جایی برای خودش نوشته باشد و کسی از آن سراغی نگرفته باشد بلکه او را میشناسند. هرنویسنده ای  که شروع میکند میگوید میخواهم با ناشران درجه یک کشور کار کنم اگر انجا پذیرفته نشوند به سراغ ناشران درجه سه میروند که این ها خودش میتواند شاخص یک اثر خوب  باشد.اما در این دوره  در گروه داستان کوتاه ما یک نویسنده و نشر کاملا گمنام در اثار منتخب شده داریم. همه ی کارهایی که بالا آمده اند به رای اکثریت رسیده اند و هرکتابی حداقل دورای  داور را داشته است.

عزتی پاک در باره ی نقد این جایزه گفت:جایزه ی جلال جایزه ی ملی است و مهم ترین جایزه ی ادبی ایران است و باید آن را نقد کرد اما من با سابقه ی بیست ساله در مشاهده ی رفتار جوایز ادبی خیلی صادقانه می گویم که جایزه ی جلال متعادل ترین  رفتار را داشته است.و کسانی که این جایزه را نقد میکنند توجه جدی به ماجرا ندارند که این جایزه ،یک جایزه ی ملی است و برای شخص خاصی نیست.

در بخش بعدی برنامه ،مهدی قزلی مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی مهمان برنامه ی شب روایت بود.

قزلی درخصوص ادغام شدن بنیاد شعر و ادبیات داستانی توضیح داد:دولت سیاستی را در پیش دارد و آن کوچک کردن دولت هست .این بحث مطرح هست که موسسات وزارت ارشاد در طرح ساماندهی قرار دارند که در این طرح ساماندهی امکان دارد که به  ادغام یا انحلال یک موسسه بیانجامد.چیزی که در جریان است این است و اینکه چه اتفاقی قرار است بیفتد معلوم نیست.

وی همچنین درباره ی  این بنیاد و اینکه  بنیاد دولتی است یا خصوصی افزود:بنیاد یک مجموعه ی هیئت امنایی است و رئیس هیئت امنا معاون وزیر است پس معنایش این است که نظر وزارت ارشاد در این موسسه جاری و ساری است اما به لحاظ اجرایی در بستر حقوقی دیگری شکل میگیرد

مدیر عامل بنیاد شعر و ادبیات معتقد است که جایزه ی جلال تمام تلاشش این است که جایزه ی ملی باقی بماند و بهترین ها را در چهار حوزه ی داستان کوتاه ،رمان،نقد ادبی و مستند نگاری هم به ادب دوستان و هم به حوزه ی ادبیات معرفی کند.جوایز زیادی در کشور برگزار میشود که در نحوه ی اجرا و نوع نگاه فراگیر نبوده اند اما مهم ترین فلسفه ی جایزه ی جلال این است که فراگیر بوده است و صدای ملی است.و جایزه متعهد نیست که همه ی جریان ها را در برگیرد و در واقع حساسیت مثبت و منفی به جریان خاصی ندارد اما در مورد محتوا حساسیت و عدم حساسیت هایی وجود دارد چرا که وقتی من در مورد جایزه ی ملی صحبت میکنم و در کشوری هستم که اکثر افراد مسلمان هستند پس توجه به ملیت و اسلام گرایی در آن لحاظ میشود و نمیشود که این موارد را نادیده گرفت.

قزلی در پاسخ به این سوال که اگر کسی منتقد بود که آثار برگزیده شده منطبق با آیین جلال نیست چه کسی باید پاسخگو باشد بیان کرد:این جایزه مسئولیتش با وزیر ارشاد است و پول این جایزه را دولت میدهد اما در مراحل اولیه اعضای هیئت داوران ،اعضای هیئت علمی و دبیر علمی پاسخگو هستند .

قزلی در پایان از سلامت جایزه دفاع کرد و گفت هر وقت جایزه از شفافیت خارج شود و هر وقت داورها یا وضعیت مالی اش نامعین باشد این جایزه سلامت لازم را ندارد.

در بخشی از برنامه مصطفی وثوق کیا روزنامه نگار به حواشی جایزه ی جلال در دوره های مختلف پرداخت. 

وثوق کیا گفت:جایزه ی جلال در زمان آقای محسن پرویز ایجاد شد و با جایزه ی 110سکه ای گران ترین جایزه ی سال شد.

در دوره های مختلف داوران اصلا اثری را انتخاب نمی کردند و جایزه تا جلوی درب تالار وحدت هم می آمد اما مجددا به خزانه بر میگشت.

در سه دوره ی اول این جایزه در هیچ رشته ای برگزیده نداشته است.اما بالاخره در چهارمین  دوره ی جایزه ی جلال در بخش رمان ،کتاب "جاده جنگ"منصور انوری انتخاب شد.که هنوز کتاب کامل نشده بود و کسی نمیدانست آخرش چه میشود.

یکی از مشکلات این دوره ها این بود که داور و هیئت علمی اعلام نمیشد و کسی نمیدانست چه کسی داوری میکند.

در دوره ی ششم که در دولت تدبیر و امید بود ،چند تغییر در جوایز ادبی ایجاد شد و مسئولیت اجرای جایزه ی جلال  بر عهده ی بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایران گذاشته شد.

در دوره ی هفتم یک اتفاق عجیبی افتاد و داوران به خودشان جایزه دادند .و یکی از آقایان که عضو هیئت علمی بودند فکتابشان در نقد ادبی برگزیده شد و با اعتراض همه مواجه شد که در سال بعد مصوب شد کلیه ی وابستگان به جایزه ی جلال نباید هیچ اثری از خودشان در جایزه شرکت دهند .

در دوره ی هشتم انتخاب یک رمان حاشیه ساز شد.در این دوره یک نویسنده ی جوان با کار اول خود در جایزه انتخاب شد که با تعجب همه روبرو شد .رمان نسیم مرعشی یک رمانی بود که فضایی کاملا سیاه و ناامیدانه داشت که با آیین نامه ی جلال در یک راستا نبود.

در دوره ی دهم شهریار عباسی عضو هییئت داوران شد در حالی که در یک مصاحبه ای شهریار عباسی ادعا کرده بود که دولت صلاحیت برگزاری  جایزه ی ادبی  را ندارد اما آقای شهریار عباسی داور بزرگترین جایزه ی ملی شد.

در دوره ی بعد جایزه از 110سکه به 30سکه رسید که با انتقاد نویسندگان مواجه شد .در این دوره دربخش رمان داورانی انتخاب شدند که با اینکه ادم های صاحب نظری هستند  اما در حوزه ی رمان اثری ندارند.

در این دوره، یعنی دوره ی دوازدهم نیز خبر انصراف یکی از نویسنده ها از جایزه ی جلال مطرح شد که بعدا خود نویسنده تکذیب کرد و دقیقا مشخص نشد که از چه چیزی ناراحت بودند.

«شب روایت» به تهیه کنندگی حسین شاهمرادی محصول گروه ادب و هنر شبکه چهار سیما است که سه شنبه ها به صورت زنده پخش می شود.

نظر شما