تشکیل ستادی برای مطالعه دستاورد جشنواره‌ها یک ضرورت است / بسیاری از جشنواره‌ها به دورهمی و جشن تبدیل شده‌اند

حسین مسافرآستانه، دبیر سابق جشنواره فیلم‌‌های ویدئویی (یاس)، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: اگر هدف و برنامه یک جشنواره پیش از برگزاری آن مشخص شود و این رویداد با دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده برگزار شود می‌تواند دستاوردهای فرهنگی بسیاری برای آینده سینمای کشور داشته باشد اما قطعاً در غیر اینصورت هر جشنواره‌ای بی خاصیت است.

مسافرآستانه خاطرنشان کرد: تأثیرگذاری جشنواره ابعاد متفاوتی دارد و با توجه به ابعاد مدنظر باید عملکرد آن‌ها را مورد ارزیابی قرار داد که آیا در رسیدن به اهداف‌شان موفق بوده‌اند یا خیر. متأسفانه بارها دیده‌ایم جشنواره‌هایی برگزار شده‌اند که هیچ تأثیری در سینمای کشور نداشته و با وجود اینکه همه قواعد برگزاری یک جشن را رعایت می‌کنند صرفاً به یک دورهمی و جشن تبدیل می‌شوند و عوامل برگزاری آن نیز از جمله دبیر جشنواره صرفاً در تلاش برای برگزاری و به پایان رساندن دوره‌ای است که برگزار می‌شود.

او افزود: جشنواره‌ای که اهدافش مشخص باشد و دلیل برگزاری‌اش را بدانیم قابل ارزیابی است اما ما نمی‌توانیم از جشنواره‌ای که هدف‌گذاری نشده و دلیل برگزاری‌اش را نمی‌دانیم ارزیابی داشته باشیم. به نظر من باید ستادی در سازمان سینمایی تعریف شود که مأموریتش مطالعه دستاورد جشنواره‌های سینمایی باشد تا بتوانیم میزان موفقیت هر دوره از جشنواره را مورد ارزیابی قرار داده و سیاست‌های آینده جشنواره را مشخص کنیم. به عنوان مثال در برگزاری جشنواره کودک باید تأثیر این جشنواره بر بالا رفتن کیفیت فیلم‌های کودک و حتی بیشتر شدن تعداد این آثار را بسنجیم و ببینیم که آیا جشنواره فیلم کودک و نوجوان توانسته در این حوزه جریان‌ساز باشد یا خیر. اگر جشنواره هدفمند و نتیجه‌دار باشد می‌توان هزینه‌ها را مشخص کرد اما وقتی ارزیابی دقیقی از اهداف و نتایج وجود ندارد نمی‌توان گفت که در هزینه‌های صورت گرفته اصراف شده یا خیر.

مسافرآستانه در ادامه اظهاراتش تأکید کرد: در واقع هر هزینه‌ای که صورت می‌گیرد باید دلیل داشته باشد. ما نباید درباره هزینه‌های صورت گرفته کلی صحبت کنیم و در برابر ارقامی که به نظر بالا هستند را نباید سریعاً واکنش منفی نشان بدهیم. این ارقام برای دستیابی به اهدافی مشخص شده‌اند و اگر اهداف مشخص شده به نتیجه رسیده‌اند می‌توان هزینه‌ها را پذیرفت اما در غیر اینصورت کمترین هزینه نیز بی‌فایده بوده و باید برگزارکنندگان جشنواره نسبت به آن پاسخگو باشند.

دبیر دومین جشنواره فیلم یاس تصریح کرد: متأسفانه تعداد جشنواره‌هایی که برگزاری آن‌ها لزومی ندارد و در واقع یک دورهمی و جشن هستند که مثل زمان برداشت محصول در بین کشاورزان رایج بوده افراد را در یک حوزه مشخص دور هم جمع کرده و جشنی برگزار می‌شود. جشنواره‌های بسیاری در کشور ما هستند که از موجودیت حاضر برگزار می‌شوند به این معنی که در یک سال چند فیلمساز معتبر فیلم ساخته و به چند فیلمساز دیگر نیز سفارش داده می‌شود و به همین ترتیب جشنواره‌ای از فیلم‌های حاضر برگزار شده و جوایزی داده می‌شود. برخی مواقع چنین جشنواره‌هایی در همان دوره اول به پایان رسیده و برخی مواقع به جشنواره‌های موفقی تبدیل می‌شوند که جشنواره سینما حقیقت را می‌توان نمونه‌ای از آن‌ها دانست. جشنواره فجر به عنوان مهم‌ترین جشنواره سینمایی کشور در برخی دوره‌ها بسیار موفق و برخی دوره‌ها بسیار ضعیف و دور از آنچه که اهدافش بوده عمل کرده است.

او در پایان درباره لزوم برگزاری جشنواره‌های سینمایی به صورت بین‌المللی اظهار داشت: قطعاً بین‌المللی بودن جشنواره‌های معتبر برای ما دستاوردهایی دارد که هیچ جشنواره داخلی نمی‌تواند این دستاوردها را برای ما داشته باشد. حضور فیلم‌های ما در جشنواره‌های خارجی یک ضرورت است و همچنین برگزاری جشنواره‌های بین‌المللی نیز در کشور ما ضرورت دارد. ما باید جشنواره‌های معتبرمان را به صورت بین‌المللی برگزار کنیم تا آثار خارجی را نیز در جشنواره‌هایمان داشته باشیم. برخی مشکلات سیاسی در این بین وجود دارد که می‌توان آن‌ها را با تمهیداتی حل کرد، اینکه ما تصور کنیم تمام فیلم‌های سینمایی خارجی با فرهنگ و اخلاق ما در تناقض هستند تصوری غلط است و ما می‌توانیم با حفظ فرهنگ کشورمان در جشنواره‌ها از پتانسیل بین‌المللی بودن این رویدادها نیز استفاده کنیم.