تفتیان: دلیل غیبتم در لیگ بی‌احترامی به من بود/ بهداد که رکورد شکست ۳ متر به هوا پریدم!

گروه ورزش خبرگزاری برنا- ثانیه‌ها با هیجان، ترس و امید به سختی می‌گذرند. آفتاب کم رمق عصر 23 مرداد، به سختی خود را از پای دیوار بالا کشیده و پرتو ضعیف آن از پنجره به دیوار تحریریه خبرگزاری برنا شتک زده. کسی کار نمی‌کند. اصلاً مگر می‌شود در این لحظات کاری کرد؟ اما سعی می‌کنی مثل یک خبرنگار حرفه‌ای پشت مانیتور بنشینی و خبری را که نمی‌دانی درست است یا اشتباه، خبری که صحت و سقم آن دقایق دیگری مشخص می‌شود، خبری که باعث شده همه دست از کار بکشند و به صفحه تلویزیون 24 اینچ تحریریه چشم بدوزند، منتشر کنی و یکباره....

...لازم نیست به سایت بازی‌ها نگاه کنی، غریو شادی بچه‌ها، همه چیز را می‌گوید. خبری که تنظیم کرده بودی حالا درست از آب درآمده و تو باید  آن را منتشر کنی. باید با افتخار آن را منتشر کنی و به عادت همیشگی‌ات تیتر خبر را چند بار می‌خوانی:« تفتیان به نیمه‌نهایی دوی 100 متر المپیک رفت/ صعود تاریخی پسر باد ایران!»

حالا کمتر از دو هفته بعد، پسرباد به تحریریه آمده و روبرویت نشسته. این بار اما آرام و شمرده با تو صحبت می‌کند. از هر دری می‌گوید. از المپیک می‌گوید و رویایی که محقق نشد. از شخصیت برجسته بولت می‌گوید. از حضور مربی خارجی صحبت می‌کند و از آینده‌ای درخشان که در انتظار او و دوومیدانی ایران است، سخن به میان می‌آورد.

مصاحبه که تمام می‌شود، همانطور که صاف و ساده و صمیمی آمده بود، خداحافظی می‌کند و لحظه‌ای بعد با خودروی آژانس در پیچ کوچه از نظرت دور می‌شود. مثل صدایی که درهوا محو می‌شود...

گفت‌وگوی مفصل ما با حسن تفتیان، رکورددار دوی 100 متر ایران را در ادامه می‌خوانید؛

خیلی‌ها معتقدند حضورت در نیمه‌نهایی دوی 100 متر المپیک،  تنها موفقیت دوومیدانی ایران در المپیک بود، این موضوع را قبول داری؟

این که از عملکرد من به عنوان تنها موفقیت کاروان دوومیدانی ایران در ریو یاد می‌شود، لطفی است که مردم به حسن تفتیان دارند اما من در آن حدی نیستم که درباره عملکرد دیگر ورزشکاران خوب کشورمان در رشته مادر اظهار نظر کنم. این موضوعی است که باید با نگاه کارشناسان و هرچه سریعتر ارزیابی شود. به هرحال المپیک بزرگترین رویداد ورزشی جهان است و ویژگی‌های خودش را دارد. برای نمونه نواک جوکویچ، نفر اول تنیس جهان در دور نخست حذف می‌شود. از این اتفاقات همیشه در المپیک می‌افتد اما ما باید این موضوع را بررسی کنیم که چه مقدار از شکست‌های ما در چنین رویدادی اتفاقی بوده و چه مقدار هم از کم‌کاری ما نشأت گرفته است. این‌که آیا اردوهای ما ناقص بوده، امکانات‌مان مناسب نبوده و چند موضوع مهم دیگر باید کارشناسی شود تا نقاط ضعف و قوت‌مان را پیدا کنیم.

اما دوومیدانی کاران ایران به زعم اکثر علاقه‌مندان به ورزش کشورمان، نمایش ضعیفی داشتند، این موضوع باید علتی داشته باشد. دلیل این ناکامی را چگونه ارزیابی می‌کنی؟

بگذارید پاسختان را اینطور بدهم. اگر یک دونده بخواهد در المپیک موفق باشد، خودش باید تک و تنها یک جاده بسازد! باید تمام این مسیر را بدون اینکه از آینده خبر داشته باشد و بداند چه چیزهایی انتظارش را می‌کشند بسازد، بدون هیچ داده‌ای! و این خیلی آزاردهنده است. ما برای موفقیت باید اردوهای مفید در کمپ‌های معتبر دنیا و زیر نظر مربیان برجسته دوومیدانی برگزار کنیم. به این ترتیب مسیر رسیدن به مدال المپیک کوتاه می‌شود.

زمانی که در دور مقدماتی با زمان 10 ثانیه و 17 صدم ثانیه به مقام سوم گروهت رسیدی، فکرش را می‌کردی راهی نیمه‌نهایی شوی؟

(می‌خندد) راستش را بخواهید لحظات سختی بود و کمی استرس هم من را گرفت اما 95 درصد مطمئن بودم به نیمه‎‌نهایی خواهم رسید، چون از عملکردم مطمئن بودم. حتی این موضوع را به همکاران شما هم در ریو گفتم.

ماجرای تغییر گروه‌بندی نیمه‌نهایی و اینکه اول با جاستین گاتلین همگروه شدی وبعد یکباره گروه‌بندی دوندگان تغییر کرد، چه بود؟

اصلاً خودم هم نمی‌دانم چه شد! این نخستین بار بود که چنین اتفاقی در دوومیدانی می‌افتاد. راستش من فکر می‌کردم دیگران اشتباه می‌کنند و چنین موضوعی اتفاق نیفتاده اما زمانی که تصویر آن برای فرستاده شد، متوجه شدم که ابتدا در گروه سه و خط سه قرار داشتم و بعد به گروه یک و خط یک منتقل شدم. البته در کل توفیری نداشت، چون همه گروه‌ها سخت بود و اگر کسی می‌خواست به فینال صعود کند نباید به چنین موضوعاتی اهمیت می‌داد.

 به نظرت بهتر نبود در نیمه‌نهایی کنار جاستین گاتلین قرار می‌گرفتی؟

من که دوست داشتم با این چهره‌ها رقابت کنم و از نظر من بسیار خوشایند بود اما بازهم می‌گویم، واقعاً فرقی نداشت که کنار چه کسی بدوم.

95 درصد مطمئن بودم به نیمه‎‌نهایی خواهم رسید، چون از عملکردم مطمئن بودم. حتی این موضوع را به همکاران شما هم در ریو گفتم

گویا بعد از مسابقه زمانی که به هتل رفته بودید، به اتاق شما دستبرد زده شده بود.

نام من به اشتباه در آن خبر ذکر شد و ماجرا این بود که به اتاق احسان حدادی و رضا قاسمی دستبرد زده شد و متاسفانه مقداری وجه نقد هم به سرقت رفت.

در فینال 100 متر المپیک هم بسیاری فکر می‌ فکر می‌کردند جاستین گاتلین قهرمان شود اما به نظرت چرا این اتفاق نیفتاد؟

با شما موافق نیستم، چون فکر می‌کنم اتفاقاً اکثر علاقه‌مندان و کارشناسان دوومیدانی شانس یوسین بولت را بیشتر می‌دانستند. بولت ورزشکاری از پیش برنده است و همیشه فکر برنده شدن را در مخیله خود دارد. حتی در فینال هم تماشاگران بولت را تشویق و گاتلین را هو کردند! این در دوومیدانی هرگز رسم نبوده و نیست اما دلیلش محبوبیت بیش از حد بولت است و نشان می‌دهد او چه ورزشکار بزرگی است.

به جرأت می‌گویم از بازی‌های  آسیایی 2018 جاکارتا، 2 مدال در دوهای 100 و 200 متر می‌خواهم.

 

پیش از المپیک و در جمهوری چک کنار بولت دویدی و حتی با او روی سکو رفتی (تفتیان به مقام سوم آن رقابت رسید) بعد از آن مسابقه چه چیزی به تو گفت؟

حرف خاصی بین ما رد و بدل نشد. جز سلام و احوالپریسی. خب بولت وضعیت ویژه‌ای دارد. او با هواپیمای خصوصی‌اش به مسابقات می‌آید و محافظان متعددی هم دارد.

رضا قاسمی نتوانست عملکرد موفقی در ریو داشته باشد. وضعیت او چگونه بود؟

راستش رضا مدتهاست از آسیب‌دیدگی‌اش رنج می‌برد و متاسفانه نتوانست در المپیک نتیجه‌ای که در حد نامش است به دست آورد اما رضا شخصیت برجسته‌ای دارد و ورزشکار بزرگی است. او برای نخستین بار برنز آسیا را گرفت و عملکردش در ریو چیزی از او ‌کم نمی‌کند. امیدوارم به زودی سلامتی‌اش را پیدا کند و بازهم برای کشورمان افتخار بیافریند.

حضورت در نیمه‌نهایی المپیک انتظارات را از تو بالا می‌برد و حالا همه طلای جاکارتا را از تفتیان می‌خواهند. خودت این موضوع را چطور می‌بینی؟

درباره بالا بودن انتظارات حق با شماست و البته من این موضوع را دوست دارم  از آن استقبال می‌کنم اما ما باید به برخی نکات هم توجه داشته باشیم.

چه نکاتی؟

ببینید در تاپ لیست دوی 100 متر المپیک 8 دونده از کشورهای آسیا رکوردهایی بهتر از من ثبت کردند. پس نباید فکر کنیم حالا که تفتیان به نیمه‌نهایی المپیک رسیده، مدال جاکارتا را در مشت دارد. باز هم می‌گویم از بالا بودن  انتظارات استقبال می‌کنم اما ما باید توقعمان بر امکاناتی که داریم منطبق باشد. ولی من به جرأت می‌گویم از بازی‌های  آسیایی 2018 جاکارتا، 2 مدال در دوهای 100 و 200 متر می‌خواهم. حتی اگر اصولی برنامه‌ریزی کنیم کسب مدال در دوی 4 در 100 متر هم دور از دسترس نیست

فکر می‌کنی بتوانی روزی 100 متر را در کمتر از 10 ثانیه بدونی و نام خود را در دنیا به عنوان چهارمین سفیدپوستی که این کار را انجام داده، ثبت کنی؟

شک نکنید این اتفاق می‌افتد. زودتر از آنچه فکرش را بکنید 100 متر را کمتر از 10 ثانیه می‌دوم. در یک سال گذشته همه فکر و ذکر من حضور در فینال المپیک بود.. حتی روز 13 بدر که جمعه هم بود در هتل المپیک ماندم و بیرون نرفتم، چون روز استراحتم بود. از خواب و رژیم غذایی‌ام هم باید بگویم و اینکه دوماه در مجارستان، در یک اتاق 15 متری به سر بردم تا فقط تمرین کنم. من هر روز، هر ساعت و گاهی هر چند دقیقه یک بار خودم را در جمع 8 فینالیست المپیک تجسم می‌کردم.

اما این اتفاق نیفتاد...

تلخ‌ترین صحنه‌ای که از ریو در خاطرم ماند این بود که فینال 100 متر را از روی سکو‌ها نگاه کردم. جای من آنجا بود، کنار بولت و گاتلین و بقیه. رکوردهای من در تمریناتم نشان می‌داد می‌توانم فینالیست المپیک شوم.

یعنی تا حالا در تمریناتت زیر 10 ثانیه دویده‌ای؟

بله! بارها و بارها در تمریناتم این اتفاق افتاده است اما داستان مسابقه و به ویژه المپیک فرق می‌کند. واقعاً باید ابر و باد و مه و خورشید و فلک دست به دست هم بدهند تا ورزشکار موفق شود. یک نوسان کوچک در ذهن ورزشکار،  در آب و هوا، در شرایط مسابقه ممکن است دست به دست هم بدهند تا رکورد دونده یک صدم ثانیه بالا یا پایین بیاید.

رکوردت در مقدماتی به قول دونده‌ها 10:17  بود اما در نیمه‌نهایی 10:23 دویدی. دلیل افتت چه بود؟

من اهل توجیه نیستم و نمی‌خواهم بهانه بیاورم اما عواملی هم بود که به ضرر ورزشکاران ایرانی در ریو تمام شد. یکی از آن‌ها اختلاف ساعت بسیار زیاد ما با برزیل بود که مطمئن تاثیر خود را گذاشت اما من نمی‌خواهم به این مسائل بپردازم.

در تاپ لیست دوی 100 متر المپیک 8 دونده از کشورهای آسیا رکوردهایی بهتر از من ثبت کردند. پس نباید فکر کنیم حالا که تفتیان به نیمه‌نهایی المپیک رسیده، مدال جاکارتا را در مشت دارد.

 

چرا؟!

خب اگر ما المپیکی فکر می‌کردیم باید احتمال این چیزها را می‌دادیم. باید دست‌کم یک ماه قبل از المپیک در کشورهای همسایه برزیل که وضعیتی مشابه این کشور دارند، اردو می‌زدیم. البته امکانات ما هم محدود است. به هرحال در المپیک یاد گرفتم اگر کسی بهتر از من نتیجه گرفت، به یقین بهتر از من سعی کرده و اگر ما بخواهیم بهتر باشیم باید بیشتر از این‌ها زحمت بکشیم.

برخی هم معتقدند حضور در نیمه‌نهایی اشباعت کرد. این را قبول داری؟

نه هرگز اینطور نبود. یک درصد هم  به نیمه‌نهایی دلخوش نکرده بودم. من سال گذشه به نیمه نهایی مسابقات جهانی رسیدم و این بارهم به نوعی برای من تکرار شد. مسابقات جهانی دوومیدانی هم چیزی ازالمپیک کم ندارد و سومین رویداد بزرگ ورزشی جهان به حساب می‌آید.

تلخ‌ترین صحنه‌ای که از ریو در خاطرم ماند این بود که فینال 100 متر را از روی سکو‌ها نگاه کردم. جای من آنجا بود، کنار بولت و گاتلین و بقیه.

 

انگار خیلی مثبت اندیشی؟

نه من واقع‌بینم. من وقتی هدفم رسیدن به فینال المپیک باشد، با همه وجود می‌خواهم به آن برسم. زمانی که کنار دونده‌ای مثل بولت می‌ایستم، واقعاً دوست دارم با او رقابت کنم. شک نکنید آنچه از دستم بربیاد برای رسیدن به هدفم انجام می‌دهم اما همانطور که گفتم، ما با محدودیت  امکانات هم مواجهیم. حسن تفتیان باید خودش دنبال اردویش باشد، حسن تفتیان باید خودش دنبال مربی‌اش باشد، حسن تفتیان باید خودش دنبال بلیتش باشد، حسن تفتیان باید خودش همه کارهایش را انجام بدهد و آخرش هم برود سر خط مسابقه بایستد!

فکر می‌کنی  اگر با همین وضعیت به جاکارتا برویم، چند مدال نصیب دوومیدانی می‌رود؟

خب اگر با وضعیت موجود دوومیدانی ایران به بازی‌های آسیایی برود، در خوش‌بینانه‌ترین حالت تنها یک مدال به ما می‌رسد. البته این یک روی سکه است و اگر ما نظامند عمل کنیم، یعنی از همین مهرماه که آغاز فصل تمرینی است نیازهای ورزشکاران این رشته را برطرف کنیم و به اردوهای خارجی برویم.

پس به نظرت باید دوومیدانی‌کاران ایران زمان زیادی در اروپا باشند تا موفق شوند.

نه ببینید من این حرف را نزدم. ما نباید کل سال در اروپا باشیم. این اصلاً  اشتباه است. خدا را شکر کشور 4 فصلی داریم که نواحی مختلفی دارد و سطوح متفاوتی از دریا را هم می‌توانیم داشته باشیم. اگر ما امکانات لازم را که در حد قهرمانی بازی‌های آسیایی است فراهم کنیم موفق می‌شویم. البته به این ترتیب بعد از رقابت‌ها، خدای نکرده در صورت ناکامی ورزشکارانمان می‌توانیم از آن‌ها بپرسیم چرا موفق نبودند اما چون نظام‌مند نیستیم نمی‌توانیم دلیل ناکامی ورزشکاران را از آن‌ها بپرسیم. البته همین حالا هم از برخی ورزشکاران المپیکی می‌توان دلایل شکستشان را پرسید، چون همه امکانات برای آن‌ها فراهم بود.

مجید کیهانی، در اظهار نظری مدعی شده باید برای دوومیدانی‌کاران ایران مربیان خوب خارجی بیاوریم و مربیان فعلی آن‌ها باید کنار مربیان خارجی کارآموزی کنند. این موضوع را چطور ارزیابی می‌کنی؟

من و رئیس فدراسیون دوومیدانی پس از پایان رقابت‌های دوومیدانی در ریو با هم درباره حضور مربیان برجسته دنیا در کشورمان صحبت کردیم و نظر مشترک ما این بود که باید یک مربی درجه یک و مطرح دنیا را به ایران بیاوریم. من قدردان همه مربیان خوب، فهیم، ارزشمند و کاربلد داخلی‌ام. آن‌ها به یقین در موفقیت انفرادی دوندگان ایران تا اینجا نقش عمده‌ای داشتند اما حالا دوومیدانی ایران وارد مرحله تازه‌ای شده است. دوومیدانی ایران همپای جهان متحول شده و به جایی رسیدیم که تجربه مربیان داخلی با رکوردهای نسل نوین این ورزش همخوانی ندارد. حضور یک مربی درجه یک دوومیدانی واقعاً ضروری است. مشابه کاری که والیبال کرد و نتیجه‌اش را هم گرفت.

به نظرت مربیان داخلی حاضر می‌شوند کنار این مربی درجه یک خارجی کار کنند؟

راستش بعید می‌دانم چنین اتفاقی بیفتد. از طرفی اینکه یک ورزشکار دو مربی داشته باشد هم هیچ‌جا مرسوم نیست امابرپایی دوره‌های آموزشی با حضور این مربی خارجی، فکر بسیار خوبی است. البته این مربیان یا آمریکایی‌اند یا جامائیکایی و به راحتی به کشورمان نمی‌‌آیند مگر با مبالغ قابل توجه. از طرفی حضور این مربیان اگر باعث تجمیع دوندگان و تمرینات مشترک آن‌ها بشود هم نکته خوبی است. برای نمونه اگر یک مربی خوب با حسن تفتیان برای دوی 100 متر و 200 متر آسیایی کار کند و در کنارش دیگر دوندگان سرعتی در قالب تیم دوی 4 در 100 متر کنار هم با حضور مربی درجه یک خارجی تمرین کنند، به یقین نتایج خیره‌کننده‌ای در انتظار دوهای سرعت ایران خواهد بود. البته این هم کار بسیار سختی است، چون ژاپن به مقام دوم و چین به مقام چهارم دوی 4 در 100 متر امدادی المپیک رسیدند.

از تلخ‌ترین لحظه‌ات در المپیک گفتی اما شیرین‌ترین خاطره‌ات مربوط به چه لحظه‌ای از ریو 2016 می‌شود؟

(با خنده) بله زمانی که رقابت‌های دسته سنگین وزن وزنه‌برداری المپیک در سالن حضور داشتم و هنگامی که بهداد سلیمی، رکورد یک‌ضرب جهان و المپیک را شکست، از خوشحالی سه متر به هوا پریدم!

و این‌‎که چرا سریع‌ترین مرد ایران در لیگ دوومیدانی کشور حضور ندارد؟

خب نمی‌خواستم این اتفاق بیفتد اما زمانی که سرپرست یک تیم به شخصیت من بی‌احترامی می‌کند، دلیلی برای حضور در لیگ با پیراهن آن باشگاه نمی‌بینم.

گفت‌وگو: طاهر کاظمی و یاسر سماوات