"اخلاق "واژه گمشده جامعه ایران/ قهرمانان مدعی، آفت جان ورزش/ ضعف رسانه ملی در نشان دادن روح پهلوانی/ فرهنگی که تبدیل به افسانه شد

به گزارش گروه ورزشی خبرگزاری برنا، آن‌هایی که کم و بیش در حوزه ورزش فعالیت می‌کنند و یا دوستدار ورزش هستند و اخبار آن را پیگری می‌کنند بارها و بارها این جمله را شنیده اند که فاصله بین قهرمانی تا پهلوانی فقط یک جمله است آن هم "اخلاق" واژه گمشده این روز‌های ورزش ایران، اگر در چند سال اخیرنگاهی به ورزش کشور بیاندازیم به وضوح می‌توانیم به جای خالی اخلاق در ورزش پی ببریم.

سال‌هاست که اخلاق پهلوانی و جوانمردی در ورزش ما جای خود را به چیزهایی مانند شهرت، پول و ... داده است. ورزش ایران در حوزه قهرمانی چه در سطح قاره‌ای  و چه در سطح جهانی همیشه حرفی برای گفتن دارد. اما چیزی که این روزها ذهن آدمی را  بیشتر از هرچیز دیگر درگیر می‌کند این است که آیا ما در کنار توجه به مسئله قهرمان پروری  چقدر به اخلاق مداری توجه داشته‌ایم.

از دیرباز تاکنون اخلاق‌مداری یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های ورزش ایران بوده و است. یک قهرمان ورزشی بیشتر از آنکه به جهت پیروزی‌ها و کسب مدال صاحب ارج ‌وقرب شود این اخلاق‌مداری اوست که باعث می‌شود نامش برای همیشه در اذهان مردم ماندگار شود. ورزش ایران همواره اسطوره‌های زیادی را به جهان معرفی کرده است. مانند تختی، پوریا ولی و ... ورزشکارنی که علاوه بر اسطوره بودن بیشتر به علت اخلاق جوانمردانه‌ای که داشتند شهره عام و خاص شدند.

*"اخلاق "واژه گمشده ورزش ایران

حمید مظفری بازیگر نقش پهلوان جواد در سریال" پهلوانان نمی‌میرند" در این رابطه به برنا گفت: بحث اخلاق پهلوانی در ایران نه تنها فقط در ورزش بلکه در کل جامعه امروز ما تبدیل به یک افسانه شده است. جامعه امروز در حال حاضر آنقدر از موارد دیگر اشباع شده است که دیگر کم تر کسی سراغ مرام و جوانمردی را می‌گیرد. البته باید بگویم اگر قرار باشد این شرایط حاکم ادامه دار باشد بدون شک آیندگان ما  شاید کلمه جوانمردی برایشان یک کلمه نا آشنا نیز باشد.

وی ادامه داد: کوچک‌ترها همیشه از بزرگ‌ترهای خود الگو می‌گیرند ولی شما نگاهی به رفتارهای افرد در همه زمینه‌ها از فرهنگ و هنر گرفته تا ورزش و مسائل اجتماعی بی اندازید کاملا به جای خالی اخلاق جوانمردی که زمانی یکی از خصوصیات بارز مردم ایران زمین به شمار می رفت حس می کنید.

مظفری افزود: زمانی صداو سیما در انتقال این فرهنگ آن هم در قالب سریال اقدام پسندیده‌ای انجام داد. اقدامی که باعث پررنگتر شدن این موضوع شد. ولی در حال حاضر خیلی کم به چشم مان می خورد که در رسانه ملی  یا در سطح شهر کسی به تبلیغ درست این موضوع حیاطی بپردازد.

درهمین مدت اخیر شاهد رفتا‌رهایی از سوی ورزشکاران و مخاطبان ایرانی بودیم که بار دیگر نشان داد ایران راه زیادی تا رسیدن به اخلاق حرفه‌ای ورزش دنیا دارد. یکی از رفتارهای دور از اخلاقی که این روزها خوراک خبری رسانه‌ها و فضای مجازی را مهیا کرد، رفتار زشت و زننده کادر فنی و بازیکنان دو تیم پرسپولیس و سایپا در رقابت‌های لیگ برتر بود. مسائل تاسف براگیزی که البته دیگر نمی‌توان به آن گفت حاشیه بلکه مسائلی که این روزها تبدیل به متن فوتبال شده‌اند. مربی علیه مدیرموضع می‌گیرد، بازیکن علیه بازیکن، مدیر علیه داور و هنوز هم علت اصلی وقوع این اتفاقات به  دور از اخلاق نامشخص است.

*فرهنگی که تبدیل به افسانه شد

هادی مرزبان دیگر بازیگر سریال " پهلوانان نمی‌میرند" نیزمی‌گوید: متاسفم که باید بگویم این روزها نه تنها پهلوانی فراموش شده بلکه روحیه جوانمردی نیز از بین رفته است. همه یادمان رفته است که در گذشته اگر اتفاقی رخ می‌داد بزرگتری بود که همه با مراجعه به او اختلاف‌ها را کنار می‌گذاشتند ولی الان کمتر کسی حاضر می‌شود غرور کاذب خود را زیر پای بگذارد و چنین کاری را انجام دهد.

وی افزود: مردانگی در کشور ما مرده است. نه این که بگوییم همه بد شده اند نه ولی دیگر آن نجابت‌های پهلوانی کاملا فراموش شده است. متاسفانه این موضوع حتی دیگر در سریال‌های ما هم کم تر شده است. ما در کشورمان شخصیت موفق کم نداریم. در حوزه ورزش ما اسطوره‌های زیادی داریم ولی نمی‌توان روی آن‌ها لقب پهلوانی گذاشت چرا که فقط در ورزش دنبال شهرت و پول و مقام هستند.

اما فاجعه از آن جایی شروع می‌شود که علاوه بر فوتبال، ما این روزها شاهد بی اخلاقی در اکثر رشته‌های ورزشی هستیم. آن هم رشته‌هایی که نام پهلوانی  را در کنار اسم خود یدک می‌کشند. کشتی پهلوانی قطعا یکی از رشته‌های باستانی و مورد علاقه مردمان این مرزوبوم است. وزنه برداری یکی دیگر از رشته‌های المپیکی به شمار می‌ورد که طرفداران زیادی در کشورمان دارد. اما کم نبوده‌اند ورزشکارنی که در این رشته‌ها که  ادعای پهلوانی هم دارند از خود رفتاری را به نمایش گذاشتند که بار دیگر مسئله نبود اخلاق در ورزش را پررنگتر کرد.

سعید عبدولی ملی پوش کشتی فرنگی کشور بدون شک یکی از ورزشکاران پرحاشیه چند سال اخیراست. زمانی نیست که مسابقه ای برای کشتی فرنگی برگزار شود و نامی از این کشتی گیرجنجالی برده نشود. هنوز زمان زیادی از خلق فاجعه این ورزشکار در المپیک ریو نمی گذشت که بازهم اسم این کشتی گیر بر سر زبان ها افتاد. قهرمان کشتی فرنگی جهان چندی پیش قبل از اعزام به مسابقات جهانی بوداپست مجارستان در رقابت‌های انتخابی تیم ملی بار دیگر اخلاق حرفه‌ای را زیر سؤال برد. او با حرکات و رفتار ناشایستی که انجام داد، ثابت کرد نمی‌تواند در ورزشی که جوانمردی و فتوت حرف اول را در آن می‌زند، ادعایی داشته باشد.

*ورزشکاران مدعی آفت جان ورزش

کیانوش رستمی ملی پوش وزنه برداری کشورمان هرچند که در حوزه قهرمانی حرفی برای گفتن دارد اما در زمینه اخلاق حرفه ای کاستی‌های دارد که به راحتی می‌توان نام او را به عنوان یکی از ورزشکاران پر حاشیه و به دور از اخلاق پهلوانی نام برد. رفتاری که کیانوش رستمی، اولین طلایی کاروان ایران در المپیک ریو نیز از خود به نمایش گذاشت تاسف برانگیز بود. او بعد از قهرمانی و رکورد شکنی شیرینش در المپیک در اولین جمله های خود اعلام کرد که هیچ کس او را کوچ نکرده است و خودش این کار را انجام داده و پاسخ زحماتش را گرفته است.

در تلاش هیچ یک از ورزشکاران و تاثیر فراوان خودشان در موفقیت به دست آمده شکی وجود ندارد اما ناسپاسی رفتاری بود که در صحبت های رستمی دیده شد. البته ماجرای بی اخلاقی‌های این ورزشکار به این جا ختم نشد او اینبار در بازی‌های آسیایی جاکارتا مغرورتر از همیشه پا به میدان گذاشت و روی تخته آمد ولی این بار با دست خالی برگشت و مانند همیشه حرف های گذشته خود را تکرار کرد.

سعید معروف والیبالیست پرآوازه ایران و البته همیشه مدعی که بارها پا را فراتر از حیطه کاری خود می‌گذارد  و با تکراراشتباهات همیشگی و دخالت‌های بی جای خود، ورزش کشور را وارد حاشیه می‌کند. معروف بارها ثابت کرده است که هر چقدر در بحث فنی رشد کرده است از پیشرفت در حوزه اخلاق کاملا دور بوده است.

بدون شک همه این ورزشکاران به لحاظ فنی و در حوزه ورزش قهرمانی مورد تایید اکثر مردم و مسئولین هستند. ولی آیا فقط بحث قهرمانی در ورزش برای محبوبیت یک ورزشکار کفایت می‌کند؟ مشکل اصلی کجاست که ورزش  ایران نمی‌تواند از این دایره بسته خارج شود؟

ابراهیم صادقی بازیکن اسبق تیم فوتبال سایپا که در لیگ چهاردهم  به عنوان بازیکن اخلاق انخاب شد، در این رابطه اظهار کرد: با توجه به این که ورزش روز به روز به سمت حرفه‌ای شدن می رود همه ورزشکاران تلاش می‌کنند فقط کسب نتیجه کنند و حتی در برخی موارد برای رسیدن به نتیجه دلخواه متاسفانه اخلاق را زیر پا می‌گذارند.

وی افزود: علاوه براین رسانه‌ها نیز در ترویج این بی‌اخلاقی بی تاثیر نیستند. وقتی رسانه‌ای علاقه‌مند است به حاشیه بپردازد به نوعی ورزشکار را ترغیب می‌کند که برای به دست آوردن شهرت خودش را وارد حاشیه کند. حاشیه در خیلی مواقع مساوی با زیر پا گذاشتن اخلاق است. بنابراین نمی‌توان انتظار داشت اخلاق مانند سابق از بحث قهرمانی پیشی بگیرد.

*ورزش پهلوانی و زورخانه‌ای نیازمند آسیب شناسی

بدون تردید زورخانه مکتب تربیت جسم و روح است. فرهنگ پهلوانی میراثی است که جهان پرآشوب امروز، که در آن ارزش‌های والای انسانی روز به روز کمرنگ تر می‌شود از هر لحاظ نیازمند آن است. این ورزشی قدیمی ایران که یا در کوچه‌ها و خیابان‌ها یا در گود زورخانه بود حالا یک فدراسیون بین المللی هم دارد. اما چرا مانند گذشته رسالت کاری خود را به خوبی انجام نمی‌دهد. چرا روز به روز علاقه مندان این رشته بومی و باستانی کم تر می‌شود. یا نبود اخلاق پهلوانی در ورزش را نمی‌توان به کم رنگ شدن فعالیت این رشته باستانی ارتباط داد؟

مجتبی جوهری رئیس فدراسیون ورزش‌ پهلوانی و زورخانه ای می گوید: ورزش در گذشته مالامال از مسائل اخلاقی بود. حتی می توان گفت در سال‌های نه چندان دور بحث اخلاق در ورزش خیلی پررنگتر بحث قهرمانی بود. ولی رفته رفته اخلاق جوانمردی جای خودر را به قهرمانی داد و بحث قهرمان پروری در ورزش در راس امور قرار گرفت.

وی اضافه کرد: زمانی زورخانه‌ها مکانی به شمار می‌رفتند که علاوه بر انجام حرکات ورزشی کارهای خیرخواهانه نیز در آن برگزارمی‌شد وهمین موضوع باعث پررنگ شدن بحث اخلاق می‌شد. ولی در حال حاضر وقتی همه توجه‌ها روی قهرمان پروری است کاملا مشخص است که اخلاق رنگ میبازد.

جوهری افزود: ورزش پهلوانی و زورخانه ای با این که در حال حاضر فدراسیون جهانی هم دارد اما دیگر رونق سابق را ندارد. قطعا باید در این زمینه آسیب شناسی کنیم. هرچند که من متعقد هستم در زمینه ترویج اخلاق و فرهنگ پهلوانی نمی‌توان فقط از این ورزش انتظار داشت. بلکه باید همه دستگاه‌ها کمک کنند. ما در کنار تبلیغ قهرمانی باید اخلاق جوانمردانه ورزشکاران را هم نشان بدهیم.

*کلام آخر

بدون تردید دولت تدبیر و امید وبالطبع وزارت ورزش و جوانان در طول  چند سال اخیر برای حفظ اخلاق پهلوانی در جامعه ورزش تلاش‌های فروانی انجام داده است که از آن جمله می‌توان برگزاری مراسم تجلیل از ورزشکاران با اخلاق و همچنین تجلیل از مدال‌آوران آسیایی و جهانی را نام برد و گام های مثبتی برای ترویج این اخلاق برداشت. ولی انتظار می‌رود در کنار وزارت ورزش و جوانان، دستگاه‌های اجرایی دیگری که قطعا می‌توانند در این زمینه تاثیر بسزایی بگذارند وارد عمل شوند و همکاری‌های لازم را انجام دهند.

البته که با بررسی نابسامانی‌های اخلاقی در ورزش نمی‌توان همه این جریان‌ها را پای لنگ قوانین مبارزه با این بی اخلاقی‌ها گذاشت. بدون شک جای خالی  فرهنگ سازی از طریق رسانه‌ها  و دستگاه‌های مرتبط مانند سازمان تبلیغات شهری و شهرداری کاملا حس می‌شود. در این میان گرچه رسانه ملی آن هم در سال‌های خیلی دور با تولید سریالی با موضوع اخلاق پهلوانی نقش مهمی را در آگاه سازی مردم انجام داد ولی چرا در حال حاضر که این سرمایه معنوی نه تنها در ورزش بلکه در کل جامعه تا این حد کاهش پیدا کرده است رسانه‌ای که بیننده میلیونی دارد به جای پرداختن به چنین موضوع مهم و حیاتی عرصه را خالی گذاشته است.