استرس‌زدایی با استفاده از علم نوین/ روانشناسان همراه سرنوشت‌ساز ورزشکاران/ قهرمانان به مربیان در سایه نیاز دارند

به گزارش گروه ورزشی خبرگزاری برنا؛ مبحث روا‌نشناسی ورزشی در کنار تیم‌های ملی این روزها بیشتر از هر چیر دیگری مورد توجه قرار دارد. هم اکنون بسیاری از مربیان ایرانی به این نتیجه رسیده‌اند در مواقع بحرانی حضور روانشناس در تیم ضرورت دارد. در کنار مربی‌ها نیز برخی از ورزشکاران عقیده دارند موفقیت ورزشکاران در شرایط تمرین تا 90 درصد به آمادگی جسمانی مربوط است ولی این موضوع در شرایط مسابقه کاملا برعکس است و 90درصدموفقیت به آمادگی روانی ورزشکار مربوط می‌شود. بنابراین به طور کلی در کنار دو فاکتور مهم  آمادگی جسمانی و آمادگی مهارتی که مولفه‌های اجرا و عملکرد خوب محسوب می‌شوند یک اصل مهم، یعنی آمادگی‌ روانی ورزشکار نیز نقش بسیار تاثیرگذاری در غلبه به حریف و کسب نتیجه دارد.

*وجود یک روانشناس در کنار تیم‌های ورزشی یک امتیاز محسوب می‌شود

فرید فدایی، روانپزشک، در این‌باره به خبرنگار برنا گفت: اصولا همیشه باید یک روانشناس آن هم به طور ثابت در کنار تیم‌های ورزشی باشد. روانشناس ورزشی می‌تواند با شناختی که از افراد پیدا می‌کند، در مورد هدفی که آن شخص در حوزه کاری و ورزشی خود دنبال می‌کند تاثیرگذار باشد. برای مثال ترس و اضطراب قبل از مسابقه مسائلی هستند که می‌توانند از طریق رفتار درمانی بهبود پیدا کنند. افزایش انگیزه افراد و برطرف کردن مشکلات روانی که بیشترهم به دلیل استرس‌های قبل از مسابقه به وجود می‌آید از وظایف اصلی یک روانشناس ورزشی است.

وی اضافه کرد: تجربه ثابت کرده تیم‌هایی که از روانشناس در کنار خود استفاده می‌کنند، عموما نتایج خیلی خوبی هم به ارمغان آوردند. عدم هماهنگی بین افراد در ورزش‌های گروهی یکی از مشکلاتی است که قطعا یک روانشناس می‌تواند در بهبود آن کمک کند. وقتی یک روانشناس شناخت کافی از افراد داشته باشد می‌تواند مشاوره‌های خوبی به سرپرست و مربی تیم‌ها بدهد. در مجموع معتقد هستم وجود چنین شخصی در کنار تیم یک امتیاز برای آن تیم است.

رضا شجیع، کارشناس ورزشی، می‌گوید: در کشور ما روی کاغذ وجود روانشناس ورزشی برای تیم‌ها بسیار مورد تاکید است ولی در عمل اهتمام جدی به حضور چنین عنصری مشاهده نمی‌شود و فقط در چند رشته محدود شاهد حضور روانشناس در کنار تیم هستیم.

وی افزود: فکر می‌کنم در این زمینه دو گروه نقش پررنگ‌تری دارند. روسای فدراسیون‌ها که باید به اهمیت حضور روانشناس در کنار تیم پی ببرند و دوم سرمربیان تیم‌ها هستند که باید به این موضوع پی ببرند که به تنهایی نمی‌توانند همه‌ کارهای لازم برای آماده سازی ورزشکاران را انجام دهند. قطعا در کنار کادر فنی که آمادگی جسمانی ورزشکاران را ضمات می‌کنند وجود یک روانشناس برای تقویت ذهنی ورزشکاران الزامی است.

*لزوم روانشناس ورزشی در کنار تیم‌های ملی فقط در حد حرف

میدان رقابت ورزشی همیشه دستخوش تغییرات زیادی مانند اشتباهات داوری، عملکرد بازیکن و تیم حریف و ... بوده، تجربه ثابت کرده تیم‌هایی که در شرایط عادی از روانشناس استفاده کردند بسیار موفق بودند. متاسفانه در اکثر مواقع ما فقط زمانی از وجود روانشناس در کنار تیم بهره بردیم که تیم دچار بحران بوده و شرایط نرمالی نداشته، بدون شک باید این نکته توجه کرد که اگر آمادگی جسمانی در طی یک زمان مشخص به دست می‌آید، آمادگی روانی به همین شکل است. لذا باید توجه داشت که قبل از مسابقات حداقل به مدت ۶ ماه یا یک سال روانشناس در تیم حضور داشته باشد.

رضا قره‌خانلو، کارشناس ورزشی، می‌گوید: درخصوص‌ عملکرد ورزشکاران و به ویژه ورزشکارانی که در سطوح بالای رقابتی قرار دارند، ابعاد مختلفی از آمادگی‌ها مورد نیاز است که یکی از این نیازها آمادگی ذهنی و روانی است. بر اساس تجارب موجود در دنیا و همانطور مبتنی بر مطالعات فراوانی که صورت گرفته بسیاری از شکست‌ها و پیروزی‌ها چه در رشته‌های انفرادی و چه در رشته‌های گروهی تا حد قابل توجهی وابسته به آمادگی ذهنی و روانی است. موضوع روانشناسی ورزشی و مهارت‌های ذهنی به همین دلیل از اهمیت بالایی برخوردار است.

وی ادامه داد: علاوه بر این ما همیشه با مطالعه درباره زندگی قهرمانان بزرگ شاهد این مسئله بودیم که اکثرا یا از ضعف و فقدان روانشناس ورزشی رنج بردند و یا از حمایت روانشناس خوب برخوردار بودند در موفقیت‌ها و یا شکست‌هایشان نقش پررنگی داشتند. مایکل فلپس، قهرمان جهان و المپیک در رشته شنا، همیشه عنوان می‌کرد در اکثر موارد رقبای خودم را قبل از شروع مسابقه و بیرون از استخر شکست داده بودم. در این زمینه طبق گفته این ورزشکار دلیل عملکرد خوبش به همان بحث آمادگی ذهنی و روانی مربوط می‌شود.

*بسیاری از شکست‌ها و پیروزی‌ها تا وابسته به آمادگی ذهنی و روانی

قره‌خانلو خاطرنشان کرد: موضوع حضور روانشناس در کنار ورزشکاران حائز اهمیت است. امروزه این مهارت‌های ذهنی را نه تنها برای ورزشکاران بلکه برای مربیان، سرپرست‌ها و مدیران ورزشی نیز لازم می‌بینند. خوشبختانه در این زمینه در آکادمی ملی المپیک و پارالمپیک مرکز مشاوره‌های روانشناسی  و مهارت‌های ذهنی را تدارک دیدیم که یکی از مراکز فعال ماست که به تمام فدراسیون‌ها که درخواست داشته باشند مشاوره مربوطه را ارائه می‌کنند و برای بسیاری از آن‌ها به طور مشخص فردی را به عنوان روانشناس ورزشی در نظر می‌گیریم. در همین زمینه طبق برنامه ریزی‌هایی که انجام دادیم و با توجه به اولویتی که بایستی برای ورزش قهرمانی زنان در نظر بگیریم قرار شده طی یک برنامه ریزی مشخص تا پایان سال 98 از بین افراد علاقه‌مند که خانم هستند، چند روانشناس را برای حضور درکنار تیم‌های ورزشی بانوان تربیت کنیم و در اختیار بانوان قرار بدهیم.

*حرف آخر

قطعا پیروزی در رقابت‌های ورزشی زمانی محقق می‌شود که مدیریت زمانی و مدیریت فنی با مدیریت روانی ورزشکار همراه باشد‌. با وجود اینکه در چند سال گذشته به روانشناسی ورزشی توجه شده ولی با توجه به اهمیت موضوع، هنوز این راهبرد جایگاه واقعی خود را در ورزش پیدا نکرده و متاسفانه در حال حاضر در ایران استقبال از روانشناس در کنار تیم‌های ملی در حد حرف است.