شانس من برای کسب سهمیه با دیگر سنگنوردان آسیا یکی است/ برای تامین مخارج راهی به جز مربیگری ندارم/ شاگردم رقیب اصلی من است/ برای کسب موفقیت روحیه رقابت‌طلبی دارم

به گزارش گروه ورزشی خبرگزاری برنا، سنگنوردی یکی از رشته‌های ورزشی است که در چند سال اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته و مخاطبان زیادی را جذب کرده است. در کشور ما نیز طبعا این رشته متقاضیان زیادی چه در بخش بانوان و چه در بخش آقایان پیدا کرده است. الناز رکابی بانوی سنگنورد تیم ملی ایران که در حال حاضر با حضور در مسابقات بین‌المللی برای به دست آوردن سهمیه المپیک 2020 توکیو برای اولین بار تلاش می‌کند، طی گفتگو با خبرنگار برنا در خصوص وضعیت آمادگی خود صحبت کرد.

*چطور وارد رشته سنگنوردی شدید؟

اوایل برادر من سنگنوردی کار می‌کرد، مسابقات او را می‌دیدم و با سنگنوردی آشنا شدم. ابتدا نوع رقابت من را جذب کرد نه خود سنگنوردی. متوجه شدم روحیه رقابت‌طلبی دارم و  علاقه‌مندم که در مسابقات ورزشی شرکت کنم. فکر می‌کردم صعود روی دیواره خیلی آسان است، اگر شروع کنم خیلی زود موفق می‌شوم و به درجات بالا می‌رسم. اما بعدها که فعالیتم را شروع کردم، متوجه شدم این رشته واقعا سخت است. هرچقدر از زمین فاصله می‌گیریم و ارتفاع بیشتر می‌شود، ترس غلبه می‌کند. ولی همین برای من جذاب بود، در واقع غلبه به ترسم خیلی شیرین بود و خیلی هم زود توانستم به ترسم غلبه کنم. کم کم با سختی‌های دیگر کار مواجه شدم، سختی‌های تکنیکی و قدرت فیزیکی که این‌ها برای من جذاب بود. سنگنوردی یک مشغله جالب را در زندگی من ایجاد کرد که برای من جذابیت داشت. تقریبا الان سنگنوردی تمام زندگی من شده است. هم از طریق مربیگری آن درآمد کسب می‌کنم و هم تفریح من شده است. به عنوان یک هنر به آن نگاه می‌کنم به خصوص این‌که باید خودت یک سری حرکت‌ها را خلق کنی. این‌ها تمام ابعاد زندگی من را پوشش می‌دهد و در واقع من را سیراب می‌کند. در کنار سنگنوردی بدنسازی و فیتنس‌هایی را انجام می‌دهم، همه این‌ها باعث شده سبک زندگی سالمی داشته باشم و از این بابت خوشحالم.

*بزرگ‌ترین رقیب یک سنگنورد چه چیزی است؟

گرانش زمین، اما بعد از مدت‌ها عادی و تکراری می‌شود و باید یاد بگیرید که هرچقدر از زمین فاصله می‌گیرید با قدرت بر آن غلبه و با توجه به حرکت‌هایی که یاد گرفتید به سمت بالا حرکت کنید. ولی واقعا رقیب هرکسی در سنگنوردی دیگران نیستند، رقیب او خودش است که باید بهتر از دیروزش باشد. این طور نیست که روند پیشرفت کند و خسته‌کننده باشد، هر روز با یک چالش جدیدی روبرو هستی و هر روز بازی جدید و معمای جدید. این‌ها باعث می‌شود سنگنوردی را به عنوان یک ورزش سالم و مهیج قبول کنیم.

*چه سختی‌هایی در این راه تجربه کردید؟

من تقریبا از سال 80 سنگنوردی را شروع کردم، آن موقع زمانی که در سالن‌ها به بانوان اختصاص داشت خیلی محدود بود، شاید دو روز در هفته و 1 و نیم ساعت بود. تا این‌که الان به حدی رسیده که تقریبا یک روز در میان کامل در اختیار خانم‌ها است و شرایطشان با آقایان برابر شده. سخت‌افزارها در گذشته آنقدر زیاد نبود و با توجه به پیشرفتی که ورزشکاران در سطح جهان کردند و آشنایی‌هایی که در سطوح جهانی بدست آوردیم با امکانات آن‌ها توانستیم تجهیزات را وارد یا تولید کنیم. ما تولید‌کننده‌های ایرانی داریم که در  سطوح جهانی می‌توانند تولید و امکانات را برای ما مهیا کنند. الان تقریبا در هر شهری یک دیواره داریم، اما در گذشته این مسائل نبود، دیواره‌ها محدود بود و همه با سنگنوردی آشنا نبودند. الان خوشبختانه این امکانات مهیا شده حالا درست است در مقایسه با کشورهای دیگر کمبودهایی داریم ولی نسبت به گذشته اوضاع بهتر شده است.

*محدودیتی در تهیه امکانات ندارید؟

سنگنوردی 3 رشته دارد، بلدرینگ، سرطناب و سرعت. تأمین امکانات بلدرینگ راحت‌تر است و خیلی با ارتفاع سر و کار ندارد. یک سری سخت‌افزارهای گیره و حجم نیاز است که به خاطر محدودیتی که در واردات داریم و وجود تحریم‌ها این واردات انجام نمی‌‌شود. ولی مشابه آن‌ها را تأمین کردیم و تولیدکنندگان ایرانی مشابه آن‌ها را می‌سازند. در رشته سرعت قضیه فرق می‌کند و باید عین گیره‌ها و امکاناتی که در مسابقات  جهانی است در کشور داشته باشیم، اگر حتی خیلی کم تفاوت داشته باشد ممکن است در صدم ثانیه ببازیم. همانطور که رضا علیپور امکاناتش را در قزوین دارد ولی سنسور سرعت را ندارد دیواره‌اش در یک فضای باز است و همین محدودیتی برای تمریناتش در زمستان ایجاد می‌کند که نتیجه‌اش را امسال دیدیم. با توجه به این‌که پتانسیلش را دارد و سال‌ها توانسته رکورد خودش را ثابت نگهدارد و بهتر کند ولی الان کشورهای دیگر جلو افتادند، این نشان می‌دهد که امکانات چقدر تأثیر دارد. در رشته سرطناب هم دیواره‌های خوبی در ایران داریم ولی نیاز است گسترش بیشتری پیدا کنند. چون دیواره‌ها شیب‌ها و شکل‌های مختلفی دارند و باید شکل و مدل دیگری هم داشته باشیم. مثلا دیواره‌ای که در تهران داریم، شیب خیلی کمی دارند اما در مسابقات بین المللی شیب دیواره‌ها خیلی زیاد است. پس باید سالن‌هایی را فراهم کنند که انواع شیب‌ها را داشته باشد و همچنین گیره‌ها و سخت افزارهایی که با آن‌ها بالا می‌رویم. تولید کنندگان داخلی سعی دارند آن‌ها را شبیه‌سازی کنند به دلیل عدم توانایی در واردات، جنس گیره‌ها و تماسی که با پوست دارند مهم است که شبیه‌سازی شود تا بتوانیم به سطوح جهانی نزدیک‌تر شویم.

*همه این ورزش را برای آقایان می‌دانند اما چطور شد که بانوان در این رشته پیشرفت بیشتری داشتند؟

وقتی کسی برای  اولین بار نام ورزش سنگنوردی را می‌شوند، فکر می‌کنم ورزش زمختی است و این را به مردانه بودن آن نسبت می‌دهد. ولی از لحاظ فیزیکی اول باید توجه داشته باشیم مسابقات آقایان و خانم‌ها جدا است. خانم‌ها با آقایان رقابت نمی‌کنند و این نشان می‌دهد فیزیک آن‌ها خیلی متفاوت است و باید در شرایط جدا با هم مقایسه شوند. سنگنوردی به غیر از این‌که ورزش زمختی به نظر می‌آید ظرافت‌های بالایی دارد، تکنیک‌ها و حرکت‌هایی را می‌طلبد که با استفاده از هوش و ظرافت بدنی آن‌ها را طراحی می‌کنیم. این باعث شده سنگنوردی برای خانم‌ها هم مناسب باشد. چون خیلی‌ها با تکنیک‌های این ورزش آشنا نیستند، این حرف را می‌زنند. اگر آشنایی بیشتری داشته باشند قطعا می‌فهمند که نه از نظر جنسیتی، بلکه هر آدمی با هر پتانسیل، فیزیک و شرایطی می‌تواند این ورزش را شروع کند. ما حتی رشته‌ای داریم که معلولین هم می‌توانند سنگنوردی کنند.

*چقدر سنگنوردی روی زندگی شخصی شما تاثیرگزار بوده است؟

خیلی تأثیر گذاشته است، سنگنوردی مهم‌ترین مشخصه‌اش این است که به کسانی که این ورزش را شروع می‌کنند، اعتماد به نفس خیلی خوبی را در زندگی برای حل مسائلشان می‌دهد. در واقع وقتی که سنگنوردی می‌کنیم هر روز با  مسئله و راه جدیدی روبرو هستیم. باید با خلاقیت و غریزه خودت این مسیر را حل کنی و یک رضایت خاطری در ذهن به وجود می‌آید، همین رضایت باعث می‌شود تأثیر مثبتی در زندگی‌ بگذارد. این را تزریق می‌کند در زندگی شخصی خودت که اگر با مسئله‌ای مواجه می‌شوی صبوری به خرج بدهی و بتوانی این مسئله را حل کنی.

*در حال حاضر چه مشکلاتی برای کسب سهمیه المپیک دارید؟

مشکلات زیادی وجود دارد که بخشی از آن قابل پذیرش است، چون وقتی نسل من شروع به فعالیت کردیم این رشته خیلی نوپا بود و قهرمانان محدودی در شهرهای مختلف داشتیم. آن‌ها هم کنار گذاشتند و ادامه نداند تا بتوانند این ورزش را به روز کنند و تجربه‌هایشان را در اختیار ما بگذارند. ولی من که مربی نداشتم و باید خودم روی پای خودم بایستم و اطلاعات کسب کنم تا بتوانم این‌ها را بعدها برای شاگردانم به کار ببرم. درست است راه سختی بود چون 17 سال طول کشید تا من این‌جا قرار بگیرم، راهی که شاگردانم با توجه به تجربیات ما توانستند در 6 سال طی کنند. این سختی‌ها بخشی از زندگی است ولی یک سری از مشکلات قابل قبول نیست.

*حرفه مربیگری و ورزش حرفه‌ای کنار یکدیگر سخت نبوده است؟

وقتی ورزش حرفه‌ای انجام می‌دهیم باید تمام توجه روی ورزش باشد و صددرصد وقت خود را روی آن بگذاریم، باید تمرکز روی تمریناتی باشد که قرار است فردا انجام دهیم یا تصویرسازی‌های ذهنی بکنیم. اما متأسفانه چون ورزش ما به صورت حرفه‌ای نیست، از این نظر که وقتی ورزش می‌‌کنیم از همان ورزش حقوقی داده نمی‌شود، مجبورم برای تأمین مایحتاج زندگی خودم کار کنم و مربیگری  بهترین گزینه است. با سنگنوردی سر و کار دارم و کار را برای من راحت‌تر می‌کند. بخش دیگر این که خیلی دوست دارم تجربیات خودم را  که این همه سال بدست آوردم در اختیار دیگران و شاگردانم که پتانسیلش را دارند، قرار دهم. عمر قهرمانی کوتاه است و امکان دارد به نسل ما کفاف ندهد، حداقل آرزویی که برای خودم دارم که قهرمانی جهان و انتخابی  المپیک است، اگر برای خودم محقق نشود حداقل شاگردانم بتوانند  این را محقق کنند. این خودش باعث راضی شدن روح من می‌شود تا بتوانم از کار و انتخابی که در زندگی‌ام داشتم راضی باشم.

*شاگردان شما تا به حال چه موفقیت‌هایی کسب کردند؟

من شاگردی دارم که خیلی قوی است و در بزرگسالان کشوری دوم می‌شود یعنی رقیب خود من است. او پتانسیل خیلی بالایی دارد، در یک بازه سنی انرژی خیلی بالا است، اگر تکنیک‌های یک ورزش را بلد باشی نیاز به انرژی خیلی زیادی داری تا بتوانیم موفق شویم. الان شاگرد من رقیب خود من است که از این قضیه خیلی لذت می‌برم. این بخش قضیه که مربی هستم بیشتر من را راضی می‌کند تا زمانی که به عنوان ورزشکار هستم. چون خوشحالم که توانستم شاگردی را پرورش دهم که به سطح خودم برسد و با من رقابت کند. درست است کم تجربه است ولی به مرور با مسابقاتی که خودش شرکت می‌کند تجربه‌اش بیشتر می‌شود و قطعا می‌تواند نتیجه‌ای که سال‌ها دنبالش هستیم را بدست بیاوریم.

*چه مسابقاتی را برای کسب سهمیه پیش رو دارید؟

من امسال در مسابقات زیادی شرکت کردم که بیشتر آن‌ها برای کسب رنکینگ در سطح جهان بود. باتوجه به این رنکینگ توانستم در مسابقات کسب سهمیه شرکت کنم. در 4 رقابت بلدرینگ جام جهانی، 2 مسابقه سرطناب جام جهانی و 3 جام جهانی رشته سرعت شرکت کردم. خوشبختانه توانستم رنکینگ خوبی را کسب کنم تا در مسابقات کسب سهمیه فرانسه جزو 20 نفر اول دنیا شوم. آخرین مسابقه‌ من رقابت‌های فرانسه بود که آن‌جا خیلی خوب کار نکردم. با توجه به این‌که پتانسیلش را داشتم ولی از نظر روحی آمادگی نداشتم، اواخر روحیه‌ام را از دست داده و انرژی بدنم فوق‌العاده افت کرده بود. یک مسابقه مهم دیگر که آخرین شانس من برای کسب سهمیه المپیک است، پیش رو دارم. رقابت‌های ژاپن در سطح آسیا برگزار و فقط 1 نفر انتخاب می‌شود. شانس من با شانس رقبایم برابر است ولی من کمبود امکانات دارم، به خصوص در رشته سرعت. در رشته‌های دیگر امکانات لازم را مهیا کردم ولی رشته سرعت نیاز به دیواره و گیره‌های سرعت دارد. امیدوارم بتوانم حداقل 10 جلسه روی دیواره استاندارد تمرین کنم تا رکورد مطلوبی که در تمریناتم دارم را روی دیواره استاندارد به ثبت برسانم.