آیین سنتی علم بندان ماسوله

به گزارش خبرگزاری برنا گیلان؛ «علم بندی» یکی از آئین های ماه محرم در ماسوله هست که در آئینه زمان شکل گرفته است. قدمت آیین علم بندان در شهر تاریخی ماسوله به ۸۰۰ سال می رسد ،اهالی ماسوله به این رسم «طوق بندی» می گویند.

در ماسوله پنج امامزاده وجود دارد: عون ابن علی(ع) (در مرکز ماسوله)، عین علی زین علی (در یک کیلومتری ماسوله)، امامزاده هاشم (در فاصله 3 کیلومتر دامنه کوه)، امامزاده ابراهیم (در بالای ماسوله).

ماسوله 6 محله دارد که عبارتند از: مسجد بر، ریحانه بر، خانه بر، کشه سرعلیی، کشه سر سفلی و اسد محله. ناحیه ریحانه بر و مسجد بر را که مجاور همدیگرند به نام مسجد بر و کشه سر علیی و سفلی را نیز به نام کشه سر می شناسند.

محلات اصلی چهارگانه ی ماسوله هر کدام یک علم دارند که شکلی عمودی دارد تا متناسب با ساختار معماری خاصی که ماسوله دارد، بتوان آن را به راحتی در کوچه های باریک و تو در توی ماسوله حرکت دارد. در بالای برخی علمها پنجه ای فلزی که نماد دست بریده ی ابوالفضل است قرار دارد. علم ها در سراسر سال تا روز هفتم محرم، در مساجد محله ها نگهداری می شوند.  

محرم در ماسوله از غروب 29 ذی الحجه با مراسم سنج زنی آغاز می گردد. اولین صدای سنج حوالی ساخت 5 عصر از کوچه های مسجد بر شروع می شود و پس از آن صدای سنجهای محلات خانه بر، کشته سر و اسد محله نیز آغاز می گردد و طنینشان در هم می آمیزد و بدین ترتیب آغاز ماه محرم رسما اعلام می شود.  

در روز پنجم محرم اعضای هیات عزاداری کشه سر تشتی را که درون آن مقدری آب ریخته شده و روی آن را با پارچه سیاهی پوشانده اند دور مسجد می گردانند و مردم بر حسب وسع خود نذورتی را داخل آن می ریزند که خرج مراسم عزداری و تهیه لباس برای علم می شود.  

در روز ششم ماه محرم، ریش سفیدان هیات های چهار محله ماسوله علم های هیات های عزداری را به بقعه عون ابن علی (ع) می برند. علم ها به وسیله ریش سفیدان محله ها همراه با مشایعت مردم به دسته ها اعطا می شوند. علم های محلات، توسط هیأت امنای هر محله با پارچه های سبز رنگ و نمادهایی عاشورایی ملبس می شوند.

دسته ها به نوبت و اولویت  ومیل علمدار گویان وارد صحن  امامزاده شده و به سینه زنی و نوحه خوانی بر سلسله مردم ازاد میخوانند (که دسته «مسجد بر» به احترام وجود بقعه، اولین علم را دریافت می کند) و باقی هیئت ها و محله ها علم خود را از هیئت امنای محله خود توسط علمدار خود تحویل میگیرند،سپس هر یک از محله به محله خود بازگشته ومراسم سینه زنی وگردش در ماسوله وارد هسته مرکزی بازار ماسوله شده و به نوبت شروع به سینه زنی میکنند.

بر طبق سنت های گذشته، هر محله چند علمدار از خانواده های قدیمی دارد که وظیفه علمداری، نسل به نسل به آنان رسیده است. آنان نیز بر اساس یک نظام گردشی سالانه در محله خود نوبت خانواده علمدار را مشخص می کنند تا این مشارکت جلوه ی عامتر و مردمی تری به مراسم محرم ببخشد. دسته های عزاداری ماسوله را دور می زنند و با رسیدن به مسجد هر محل،علم درون مسجد گذاشته می شود.