نخستین گنبد حرم امام رضا (ع) + تصاویر قدیمی از حرم در مشهد

۱۴۰۲/۰۳/۱۰ - ۰۹:۳۱:۳۷
کد خبر: ۹۱۷۱۸۵
شهر مشهد که به دلیل اینکه امام رضا (ع) در این شهر به دست مامون به شهادت رسید، به نام مشهد یعنی محل شهادت نام گذاری شد.

به گزارش برنا ؛ آرامگاه امام رضا (ع) در مشهد به دلیل برخورداری از متنوع‌ترین و زیباترین عناصر معماری ایرانی اسلامی سالیانه میلیون ها زائر را به مشهد می کشاند. تاریخچه ی بنا شدن این حرم به زمان پس از شهادت امام رضا (ع) بر می گردد. طی مدت چند هزار سال و ساخت بناهای مختلف در کنار آرامگاه امام، حرم مطهر به وسعت بی نظیر کنونی خود رسیده و چندین بار هم در ادوار مختلف مورد تعمیر و بازسازی قرار گرفته است.

14-9-7-135046عکس استثنایی از حرم امام رضا (ع) در سال۱۳۵۰

گنبد حرم امام رضا (ع)

مشهد که در ابتدا روستای کوچکی بود، در خاک توس و در دهکده سناباد بنا شد. این مکان با دفن هارون الرشید در آن اهمیت یافت و به «بقعه هارونیه» شهرت یافت. پس از دفن هارون، به دستور مأمون آرامگاهی به سبک معماری خراسانی در اطراف قبر ساخته می‌شود.

امام رضا (ع) پیش از سفر به مرو، این مکان را به عنوان محل دفن خود به همراهانش نشان داد. پس از شهادت امام در توس، پیکر او را در همین بقعه به خاک سپردند و نام آنجا به «مشهدالرضا» تغییر کرد. تا زمان ظهور سربداران، قبر هارون‌الرشید در پایین قبر امام قابل رؤیت بود، اما سربداران صورت قبر هارون را محو کردند.

حرم در مشهد قدیم

پس از شهادت امام، او را در قسمت بالای قبر هارون‌الرشید دفن کردند. این بقعه در دوران سامانیان، دیالمه و غزنویان بارها مورد تعمیر و افزودن تزیینات قرار گرفت، اما نخستین گنبد بر روی حرم امام رضا در دوران حکومت سلطان سنجر سلجوقی بر فراز قبر ایشان نصب شد. جنس این گنبد از کاشی و دارای مقرنس‌های آیینه‌کاری شده بود که تا به امروز هم به جا مانده است. سلطان محمد خوارزمشاه نیز از کسانی بود که حرم را با مرغوب‌ترین کاشی‌های آن زمان تزیین کرد و دستور داد دو محراب به حرم اضافه کنند. مناره گنبد در دوره غزنویان و به دستور ابن معتز حاکم شیراز بنا شد. طبق اسناد به جا مانده از مورخان دوره‌های مختلف، حرم امام رضا (ع) از معدود بناهایی بود که در حمله مغولان به ایران تخریب نشد و تنها آسیب‌های جزئی به آن وارد شد. مغولان با اینکه با حمله به خراسان، شهر را غارت کرده و مردم را به قتل رساندند، اما پس از غارت اموال حرم، به بنای اصلی آن آسیبی نرساندند. آسیب‌های جزئی حاصل از حمله مغول بعدها در دوره‌های مختلف ترمیم شد.

گنبد قدیمی حرم امام رضا

این گنبد بارها مورد بازسازی و تعمیر قرار گرفت. گنبد حرم از آجر ساخته شده، و سپس روی آن را با الواح مسی، که روکشی از طلا دارد پوشانده‎اند. تذهیب این گنبد برای آخرین بار در سال ۱۰۱۰ تا ۱۰۱۶، در زمان شاه عباس صورت گرفته، و به طوری که از گفته‎های محققان برمی‎آید، رویه و سطح این گنبد پیش از آن کاشی‎کاری بوده است. گنبد طلای حرم امام رضا (ع) دارای دو پوشش در سقف حرم و بالای آن است. پوشش سقف که به صورت مقعر و مقرنس است به نام «قبه» شناخته می‌شود. کتیبه‌هایی که در اطراف گنبد وجود دارند که از نکات جالب آن اشاره به ماجرای پیاده رفتن شاه عباس صفوی از اصفهان به مشهد است که به خط ثلث توسط علیرضا عباسی نوشته شده است.

گنبد رضا

گنبد حرم امام رضا

 

 

 

نظر شما