نمره مخاطب‌شناسی فیلم‌های جشنواره امسال زیر صفر است/ «شنای پروانه» کشف مهم امسال

شهاب شهرزاد، منتقد سینما و تلویزیون، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، در یک ارزیابی کلی درباره سی‌وهشتمین جشنواره فیلم فجر گفت: در بهترین حالت می‌توان گفت درجا زده‌ایم‌ و درجا زدن، فاجعه‌بار است. این درجا زدن را در تفکر و کیفیت می‌بینم اما در گونه‌گونی و فناوری یک گام به پیش رفته‌ایم و این از سینما، پدیده‌ هشلهفی می‌سازد.

او افزود: برخی فیلم‌ها از جهت جلوه‌های بصری غیر‌صحنه‌ای در مقایسه با آثار سینمایی روز دنیا، کیفیت قابل قبولی پیدا کرده‌اند. در جلوه‌های ویژه و فیلمبرداری جلو رفته‌ایم و از دنیا، چندان عقب نیستیم. اما در جهان‌بینی و تفکر با یک اضمحلال واقعی روبه‌روییم. با سینماگرانی منهای مطالعه و اندیشه روبه‌روییم؛ با لمپنیسمی روبه‌روییم که برای جامعه بر پرده‌ی سینما معلمی می‌کند. برخی فیلم‌ها خواسته یا ناخواسته فردیت و ناامیدی و روی‌آوری به مخدر را ترویج می‌کنند بی آن‌که مطالعه‌ای روی باور جامعه‌ مخاطبان انجام داده باشند. اصولا نمره‌ مخاطب‌شناسی در جشنواره‌ امسال، زیر صفر بود و به جز سه چهار فیلم، در آثار ارائه شده، نشانی از اصالت و اندیشه دیده نمی‌شد.

این منتقد در ادامه گفت: اما همین که دو سینماگر از دو نسل متفاوت یعنی حاتمی‌کیا و کیمیایی، در مقایسه با آثار اخیرشان، پذیرفتنی‌ترند و مجید مجیدی هم یکی از بهترین فیلم‌های کارنامه‌اش را در این جشنواره ارائه کرده، خوشحال‌کننده‌ است. «شنای پروانه» را هم می‌توان کشف مهم امسال دانست. 

او در ادامه گفت: از نظر تنوع گونه‌ها در مقایسه با  چندسال اخیر، وضع کمی بهتر است؛ هرچند این ارتباطی با سیاستگذاری و مدیریت سینما نداشته و نتیجه‌ تصمیم  سینماگران بوده است. اما در مجموع در اکثریتِ فیلم‌های بخش مسابقه، اصلا نشانی از قاب سینما دیده نمی‌شد. یعنی کارگردان پیش از شناخت مدیوم پشت دوربین سینما رفته، در حالی که حداکثر می‌بایست یک فیلم کوتاه تلویزیونی یا آماتوری می‌ساخته. 

شهرزاد با اشاره به ضعف‌‌های موجود در مبحث اجرایی جشنواره، گفت: بی‌نظمی‌ها در نمایش و نشست‌ها، بی‌ضابطه بودن انتخاب فیلم‌ها و بر خلاف برنامه عمل‌کردن‌ها همچنان از باقیمانده‌ اعتبار جشنواره می‌کاهد. متاسفانه هنوز در اجرای جشنواره، هدفمندی و شفافیت از استانداردهای لازم فاصله داریم و «دورهمی سینمایی» برای این جشنواره، همچنان نام برازنده‌تری‌ست. با این حال جشنواره از نظر بهره‌مندی مناسب از شرایط نمایش فیلم‌ها و وضعیت و تعداد سالن‌های نمایش‌دهنده در پردیس سینمایی ملت در مقایسه با دوره‌های برگزاری در برج میلاد، به مراتب به انتخاب بهتری دست زده است.