بروز بددهنی در جوانان ریشه در خشم آن‌ها دارد

«سارا گلستانی» کارشناس ارشد مشاور خانواده در گفت‌وگویی با خبرنگار باشگاه جوانی خبرگزاری برنا در خصوص فحاشی و ناسزاگویی که در میان قشر جوان جامعه رایج شده است گفت: اینکه آلودگی زبانی و فحاشی ریشه‌هایش در کجاست باید بگویم در واقع نوعی رفتار است که به یادگیری افراد مربوط می‌شود. این را هم باید در نظر بگیریم که چه وقت‌هایی این آلودگی زبانی دیده شده است.

این روانشناس ادامه داد: اگر بخواهیم به آن‌چه که در عرف جامعه است بپردازیم مثل حرف‌هایی که قبلا ارزش نبوده و الان پذیرفته شده است باید به چند علت اشاره کنیم: در ابتدا دلیل سطحی‌اش این است که یادگیری اتفاق افتاده است یعنی با شنیدن، دیدن و حرف‌هایی که مطرح شده به جوانان و نوجوانان آموزش داده می‌شود.

گلستانی با اشاره به علت دوم فحاشی و بد دهنی در جوانان گفت: در سطح دوم این سوال مطرح می‌شود که الفاظ بد معمولا در چه وضعیت‌هایی استفاده می‌شود؟ افراد در دو وضعیت دست به فحاشی می‌زنند، وقت‌هایی که پرخاشگری می کنند و عصبانی هستند و همچنین زمانی که با دوستان خود شوخی می‌کنند و دنبال ابراز صمیمیت‌ و با دوستان هم سن و سالان‌شان هستند. آنها اغلب برای شکستن چارچوب و ایجاد احساس صمیمیت و نزدیکی از این نوع ادبیات سخیف استفاده می‌کنند.

وی ادامه داد: در وضعیت اول یعنی زمانی که پرخاشگر و عصبانی هستند دلیل‌اش این است که ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که مهارت مدیریت هیجان و به خصوص خشم را آموزش ندیده‌ایم و خشم‌های طبیعی، روزمره و حتی خشم‌های‌مان را سرکوب می‌کنیم. در نتیجه سرکوب بیش از حد به بمب قابل انفجاری که دیگر کنترلش دست ما نیست در می‌آید و به پرخاشگری و خشونت تبدیل می‌شود و در ادامه آن از الفاظ بد استفاده می‌شود. به این دلیل از الفاظ بد در زمان خشم استفاده می‌کنیم  چون آن الفاظ می‌تواند میزان خشم ما و حس آزار و اذیتی که دریافت کرده‌ایم، انتقال دهد.

گلستانی درباره استفاده از الفاظ بد در زمان صمیمیت توضیح داد: زمانی که می‌خواهیم صمیمت ایجاد کنیم از الفاظ بد استفاده می‌کنیم، بنابراین چارچوب‌هایی که اتفاقا یکی از اصول آن استفاده از لفظ‌های مودبانه است را زیر سوال می‌بریم و با شکستن چارچوب‌ها و دیدن واکنش طرف مقابل به این نتیجه می‌رسیم که آیا صمیمت در رابطه ما وجود دارد یا نه؟

وی افزود: سوال این است که چرا ما از این طریق دنبال کسب صمیمیت هستیم؟ به نظر می‌رسد صمیمیت متاع کمیابی است و به روش‌های ساده به دست نمی آید. ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که اغلب به خاطر یک سری بایدها و نبایدها، و درست و غلط‌ها، سنت‌های مذهبی و فرهنگی و حتی احساسی کارهای‌مان را پیش می‌بریم. بنابراین صمیمیتی که برای سلامت روان به آن نیاز داریم شکل نمی‌گیرید با این حساب از روش‌های پیچیده‌تر و دفاعی‌تری نظیر استفاده از الفاظ بد استفاده می‌کنیم.

این روانشناس با ارائه راهکارهایی برای این موضوع گفت: راه حل ها به جنس و موقعیت بد دهنی بستگی دارد. یعنی اگر ما می‌خواهیم استفاده از الفاظ بد را در فرد یا گروهی تغییر دهیم باید ببینیم که دلیل استفاده از این الفاظ در این گروه‌ها چیست؟ مثلا بددهنی در نوجوانان به این دلیل است که آن‌ها در حال تجربه موقعیت‌های مختلف خودشان هستند و میزان هیجانات در آنها بالاست بنابراین از الفاظ منفی استفاده می‌کنند. آن هم در فضاهایی که در آنجا پذیرفته شده است خیلی چیز عجیبی نیست ولی باید با همدلی و همراهی به  او کمک کنیم تا این سبک را تغییر دهد.

وی در خصوص بددهنی در بزرگسالان عنوان کرد: اما در میان بزرگترها و در روابط مهمشان لازم است مداخله ای داشته باشیم و این درک به وجود بیاید که اثرات جانبی این کار برای آن فرد چیست. باید ببینیم که ریشه کار کجاست و فرد به چه دلیل این رفتار را انجام می‌دهد و بعد می‌توانیم راهکار ارائه دهیم.

سارا گلستانی روانشناس در پایان اظهار داشت: در مورد کودکان باید ببنیم او در چه موقعیتی بوده و چرا خشمگین شده است و علت را بررسی کنیم تا دیگر در موقعیت خشم قرار نگیرد.

اکرم رضایی ثانی