شرایط دریافت اولین پروانه ساخت، برای پولدارها راحت‌تر است / با استعدادهای بسیاری هستند که هیچ‌گاه کارگردان نمی‌شوند

مریم بحرالعلومی کارگردان سینما در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: مسائل بسیاری به پروسه صدور مجوز ساخت برای یک کارگردان که قصد دارد فیلم اولش را بسازد، آسیب می‌زند. طبیعتاً باید یک فرد که می‌خواهد فیلمی بسازد رزومه‌ای مشخص داشته باشد، این پروسه امکان دارد که درست چیده شده باشد اما از آنجایی که مناسبات به شکل دیگری اجرا می‌شود تبعیض به وضوح در اجرای این قوانین به چشم می‌خورد.

بحرالعلومی تصریح کرد: در همه جای دنیا خروجی فیلمساز است که اهمیت دارد، ممکن است یک کارگردان با کمترین تجربه یا سواد سینمایی فیلمی بسازد که همه را به تحسین وادار کند. در واقع پروسه صدور پروانه ساخت و سنگ اندازی‌هایی که در مسیر یک نفر برای رسیدن به مرحله کارگردانی وجود دارد چندان به سینمای ایران کمک نمی‌کند که خروجی مناسبی داشته باشد.

او افزود: افراد بسیاری هستند که در زمینه فیلمسازی بسیار علاقه‌مند و توانمند هستند اما هیچ‌گاه شرایط برای رسیدن به مرحله کارگردانی برای آنها فراهم نمی‌شود. به نظرم اگر قرار است پروسه پروانه ساخت به خروجی سینما کمک کند و امکان بروز استعدادهای مختلف در سینما را فراهم سازد باید شرایط برای دریافت این مجوز برای کسانی که اولین تجربه خود در زمینه فیلمسازی را کسب می‌کنند آسانتر باشد.

کارگردان فیلم سینمایی «پاسیو» در ادامه اظهاراتش گفت: ممکن است یک فرد شرایط مالی خوبی داشته باشد و بدون هیچ سختی به محض اینکه فکر فیلمسازی به سرش زد چند فیلم کوتاه بسازد یا حتی فیلم‌هایی که ساخته شده‌اند را به نام خود با تغییر تیتراژ معرفی کند، رزومه‌ای برایش فراهم شود، با تهیه‌کننده‌ای به نتیجه برسد و مجوز را دریافت کند و ممکن است فردی با استعداد و توانمند سال‌ها برای رسیدن به این شرایط تلاش کند و هیچ‌گاه امکان دریافت مجوز برایش فراهم نشود. 

او افزود: افراد بسیاری با ساخت چند فیلم کوتاه به لطف فضای مجازی مطرح می‌شوند و وقتی فیلم می‌سازند به عنوان فیلمساز مطرح شده و تهیه‌کننده دلخواه خود را دارند. شرایطی که امروز برای دریافت اولین پروانه ساخت وجود دارد مناسب افرادی است که از بضاعت مالی خوبی برخوردار هستند و در آن کمتر توجهی به استعداد و توانایی افراد می‌شود.

بحرالعلومی اظهار داشت: به نظر من برای کسب تجربه تا رسیدن به سمت کارگردانی کارهایی مثل دستیار بودن در پروژه‌های سینمایی به افراد بسیار کمک می‌کند تا تجربیات لازم را کسب کنند. افراد در پروژه‌های سینمایی ممکن است با اهداف کارگردانی حتی در سمت دستیار صحنه حضور داشته باشند، این تجربیات می‌تواند به آنها درک بیشتری درباره کارهای مختلف در سینما بدهد تا تجربیات عملی بسیاری کسب کنند. هر چند که بحث تئوریک نیز از اهمیت بالایی برخوردار است اما قطعاً مناسبات سینمای ایران که بسیار پیچیده است را نمی‌توان در کلاس‌ها به هنرجویان آموزش داد و منتقل کرد.

این کارگردان در پایان تأکید کرد: ساز و کار سینمای ایران در مباحث مختلف باید به نسبت وضعیت و جهانبینی سینمای خودمان طراحی شود، مراحل اداری و شرایطی که وضع شده‌اند شاید الگوبرداری از کشورهای دیگر باشند اما با وضعیت امروز سینمای ما همخوانی ندارند. اگر قرار است شاهد ظهور فیلمسازان آینده‌داری باشیم بهتر است سازوکارهای بسیاری از جمله مراحل دریافت پروانه ساخت را نیز تغییر داده و اصلاح کنیم.