فساد اقتصادی، سانسور اقتصادی را به سینما آورده و دستمزدها را چندبرابر کرده / ناصر ملک‌مطیعی برای فیلمی که شکست خورد با تهیه‌کننده قرارداد بدون دستمزد بست

سیروس الوند کارگردان سینما در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: سینماگران ابزار و قدرت تشخیص پول تمیز و پول کثیف را ندارند، هر کارگردان یا تهیه‌کننده‌ای سعی می‌کند برای ساخت فیلمش بودجه‌ای فراهم کند و هر بودجه‌ای که وارد سینما می‌شود اگر به ارتقای کیفی سینما کمک کند می‌تواند اتفاقی مثبت باشد که به فرهنگ و هنر این کشور نیز کمک می‌کند.

الوند خاطرنشان کرد: مشکل از جایی شروع می‌شود که پول‌های وارد شده به سینما برای توجیه بیزینس‌های دیگر است و افراد از طریق انجام کار فرهنگی در سینما پولشویی می‌کنند و به راحتی از مالیات نیز معاف می‌شوند. این پول‌های بلاتکلیف و اصطلاحاً کثیف مشکلات بسیاری را برای سینماگران ایجاد کرده‌اند.

این کارگردان تصریح کرد: یکی از این مشکلات بالا رفتن بی منطق دستمزدها است. افراد با پول بادآورده به عواملشان بدون حساب و کتاب دستمزد می‌دهند و این در حالی است که بخش خصوصی توان پرداخت این دستمزد را ندارد و در نتیجه کم‌کم کنار می‌رود. پول‌های کثیف اکوسیستم اقتصادی سینمای ایران را به هم ریخته و پس از تلاش‌هایی که در جهت مبارزه با فساد صورت گرفت هم وضعیت به حالت عادی برنگشت و سینمای ما همچنان آسیب دیده از ضربه‌ای است که از پول‌های کثیف خورده است.

کارگردان فیلم سینمایی «پرتقال خونی» در ادامه گفت: در وضعیت عجیبی به سر می‌بریم که پول‌های کثیف عامل اصلی شکل‌گیری این وضعیت هستند. در همه جای دنیا اگر یک بازیگر فیلمش فروش نداشته باشد دستمزدش کمتر می‌شود اما در کشور ما اینگونه نیست و بازیگران هر بار بدون توجه به میزان فروش فیلم‌هایشان دستمزد بالایی طلب می‌کنند. اگر یک فیلم خوب بفروشد بازیگر خود را عامل فروش و اگر کم بفروشد ضعف کارگردان و فیلمنامه‌نویس را عامل شکست می‌داند و به همین دلیل به هیچ‌وجه دستمزد کمتر را نمی‌پذیرد.

او افزود: این در حالی است که پیش از انقلاب اینگونه نبود. به یاد دارم ناصر ملک‌مطیعی در یک فیلم به تهیه‌کنندگی مهدی ژورک ایفای نقش کرد، این فیلم فروش خوبی نداشت و ناصر ملک‌مطیعی پس از شکست فیلم در گیشه به خواست خودش قراردادی با مهدی ژورک نوشت که در فیلم بعدی‌اش بدون دریافت دستمزد ایفای نقش کند. هر چند که مهدی ژورک این قرارداد را نپذیرفت و در فیلم بعدی دستمزد ناصر ملک‌مطیعی را پرداخت کرد اما ملک‌مطیعی به عنوان یک ستاره در آن زمان حاضر شد به دلیل شکست فیلمش با ژورک بدون دستمزد در فیلم بعدی او بازی کند اما امروز هیچ بازیگری حاضر به انجام این کار نیست.

الوند در ادامه تصریح کرد: یکی دیگر از مشکلاتی که پول‌های کثیف برای سینمای ایران به وجود آورده مربوط به اعمال سلیقه‌ سرمایه‌گذارها است. در سینمای ما هر فیلم که ساخته می‌شود برای دریافت پروانه ساخت و پروانه نمایش از فیلترهایی می‌گذرد و در بسیاری مواقع سانسور می‌شود و حتی پس از اکران هم شاهد بودیم که با مخالفت سازمان‌ها و نهادهایی فیلم با وجود همه سانسورها از پرده سینما پایین کشیده شده یا دوباره اصلاحاتی به آن وارد می‌شود. پس از ورود پول کثیف شاهد سانسور جدیدی هستیم که من به آن سانسور اقتصادی می‌گویم. سرمایه‌گذارها پول بادآورده‌شان را می‌آورند و اظهارنظرهایی دارند که به هیچ‌وجه تخصصی نیست و به فیلمنامه‌، گروه بازیگری و... چیزهایی تحمیل می‌کنند که آسیبی جدی به آثار می‌زند و به نظر من این سانسور اقتصادی به مراتب از سانسور قانونی خطرناک‌تر است.

این کارگردان در پایان گفت: چنین وضعیتی را در طول تاریخ سینمای ایران شاهد نبودیم. شاید امروز با تلاش قوه‌قضاییه، رسانه‌ها و... فساد در سینمای ایران کمتر شده باشد اما به نظر می‌رسد که همچنان وجود دارد و برای از بین بردن این فساد نیاز به زمان بیشتری داریم./3