بزرگ‌ترین بازار خارجی گوهرسنگ‌های ایرانی کشور عراق است/ اعراب فیروزه ایرانی را بیش از هر گوهرسنگی دوست دارند/ گوهرسنگ‌ها بدون مجوز برداشت می‌شود

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، تولید و صادرات گوهرسنگ‌ها موضوعی است که به تازگی مورد توجه ایمیدرو قرار گرفته است. صنعتی که بخش خصوصی بیشترین سهم را در آن دارد و در همان حال، صادرات آن از ضعف قوانین گمرکی در رنج است. از جمله مشکلات صادرات این است که بیشتر گوهرسنگ‌های ایرانی در حالی صادر می شوند که سوار بر فلز هستند. پایه فلزی را بانک مرکزی قیمت‌گذاری می‌کند و سنگ آن را وزارت صنعت، معدن و تجارت و این دوگانگی، قیمت‌گذاری محصول نهایی را با مشکلاتی رو‌به‌رو کرده است. از سویی دیگر برخی قوانین سازمان محیط زیست نیز دست و پای این صنعت را بسته است. علاوه بر اینها مسائل دیگری نیز وجود دارد.

علیرضا رضایی، کارشناس حوزه گوهرسنگ‌ها، در این باره به خبرنگار برنا می‌گوید:  در دنیا 200 نوع گوهرسنگ شناخته شده است که ذخایر بیشتر این 200 نوع در ایران وجود دارد اما اصلی‌ترین ذخایر گوهرسنگ ایران را فیروزه تشکیل می‌دهد. فیروزه نیشابور مشهورترین، باکیفیت‌ترین و زیباترین فیروزه دنیاست.

او می‌افزاید: این سنگ‌ها علاوه بر اینکه به عنوان نگین جواهرات استفاده می‌شوند، جذابیت‌های معنوی و مذهبی و حتی گفته می‌شود خواص درمانی بر اعصاب و روان هم دارند. بازار اصلی آنها را در داخل کشور شهرهای مذهبی مانند قم و مشهد تشکیل می‌دهد و بزرگ ترین بازارهای خارجی هم در عراق و شهرهای کربلا و نجف، است. در عراق تقاضای زیادی برای فیروزه ایرانی وجود دارد و در کل مردمان کشورهای عرب فیروزه ایرانی را از هر گوهرسنگی بیشتر دوست دارند.  

او همچنین توضیح می‌دهد: قیمت فیروزه در دو سال اخیر به شدت افزایش یافته است. من کلوخه سنگ فیروزه را سال گذشته 40هزار تومان در هر کیلو می‌خریدم اما امسال هر کیلو از 1.5میلیون بیشتر شده است. علاوه بر عراق، چین و تایلند نیز متقاضی گوهرسنگ‌های ایرانی هستند این کشورها در واقع سنگ ایرانی وارد می‌کنند و به نام محصول تایلندی و چینی، به شمار چشمگیر گردشگران حاضر در این کشورها می فروشند.

رضایی اضافه می‌کند: فروش گوهرسنگ‌های ایرانی ارتباط زیادی به حضور گردشگران دارد به طور مثال اگر این گوهرسنگ‌ها در اصفهان خوب به فروش می‌رود، به این دلیل است که شمار گردشگران داخلی و خارجی در اصفهان بسیار زیاد است. با این حال در کل بازاریابی خوبی برای این محصول در داخل و خارج از کشور انجام نشده و فیروزه ایران هم، به دلیل قدمت 2000ساله آن است که در جهان شناخته شده است. در همین راستا گفتنی است که نمایشگاه گوهرسنگ‌های امارات که هر سال در دوبی برگزار می‌شود، فرصت خوبی برای ارائه دستاوردهای ایرانیان است. البته تاکنون نیز ایرانی‌ها در این نمایشگاه حضور داشته‌اند اما می‌توان از پتانسیل‌های این صنعت بیش از این بهره برد.

این کارشناس همچنین خاطرنشان کرد: بیشترین ذخایر گوهرسنگ‌های ایران در خراسان به‌ویژه خراسان جنوبی و شهرستان نهبندان است ذخایری هم در سمنان، کردستان، آذربایجان و کرمان یافت می‌شود.

رضایی افزود: مشکل اصلی این صنعت در ایران این است که متصدی خاص خود را ندارد. در حال حاضر زیرمجموعه صنایع دستی فعالیت می‌کند. برداشت ذخایر آن نیز در چارچوب قانون صورت نمی‌گیرد و نظارتی بر برداشت ذخایر وجود ندارد. گاه این گوهرسنگ‌ها به عنوان محصول فرعی یک معدن کشف و بدون دریافت مجوز جدید برداشت می‌شود. البته معادن فیروزه خراسان به صورت شرکتی استخراج می‌شود، اما سایر گوهرسنگ‌ها بدون مجوز برداشت می‌شود.