میانداری جامعتین برای انتخابات ۱۴۰۰؟

به گزارش برنا؛ «جامعه مدرسین همگام با جامعه روحانیت مبارز وارد انتخابات 1400 می‌شود» این گزاره‌ای است که روز گذشته به صورت تلویحی از سوی مصباحی مقدم  اعلام شده است. او گفته است: «با جامعه مدرسین گفت و گو کرده‌ایم و امیدواریم آنها نیز ما را در انتخابات همراهی کنند.»

این گفته مصباحی‌مقدم در حالی است که جامعه روحانیت مبارز، از مدت‌ها پیش ورود جدی‌اش به انتخابات سال آینده را اعلام کرده اما خبری از فعالیت جامعه مدرسین نبود و یک بالِ جامعتین، انزوا را بر حضور ترجیح داده.

چندی پیش «آیت‌الله مرتضی مقتدایی، نایب رئیس جامعه مدرسین، در رابطه با نقش «جامعتین» در هدایت اصولگرایان در آستانه انتخابات سال ۱۴۰۰، گفته بود: «جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بنا ندارد تا در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده دخالت کند. جامعه مدرسین حوزه علمیه قم همه تلاش خود را برای تشویق مردم در زمینه مشارکت در امر انتخابات به کار خواهد بست، اما در موضوع معرفی کاندیدا، نقشی نخواهد داشت.»

اما روز گذشته سخنگوی جامعه روحانیت مبارز از اصرار بر همراهی جامعه مدرسین با جامعه روحانیت مبارز در انتخابات، سخن گفته و می‌گوید: «ما از آن‌ها با اصرار تقاضا کردیم که به جمع این حرکت بپیوندند و فقط مصوبه‌ای داشتند که اگر مایل باشند آن مصوبه را مورد بازنگری قرار دهند چون نگرانی آنها ناشی از وضعیت قبلی انتخابات بوده است و این وضعیت جدید، علی القاعده باید نگرانی آقایان را برطرف کرده باشد.»

غلامرضا مصباحی مقدم درباره این مصوبه توضیحی ارائه نداده اما به گفته او، جامعه مدرسین نگران است که برخی اتفاقات انتخابات قبلی رخ دهد.

در واقع این نگرانی جامعه مدرسین به انتخابات سال 88 و حمایتش از احمدی‌نژاد باز می‌گردد؛ انتخاباتی که در آن به گفته «محمد مهاجری»، احمدی‌نژاد نارنجکی بین اصولگرایان منفجر کرد و با اقداماتی که انجام داد، چیزی جز سرخوردگی و پشیمانی برای جامعتین و حامیان اصولگرایش به بار نیاورد.

در واقع سال ۱۳۸۴ نقطه عطفی در رابطه احزاب اصولگرا با جامعتین بود. تا این مقطع احزاب از نظرات جامعتین تمکین می‌کردند اما در این سال «محمود احمدی نژاد» تن به این نظرات نداد. همین امر باعث شد باب خروج از نظرات جامعتین در جریان اصولگرایی باز شود و با قدرت گرفتن طیف جوان و تندرو اصولگرایان، هم جامعه روحانیت و هم جامعه مدرسین به گوشه میدان سیاست رانده شوند.

«محمد مهاجری» درباره اعلام اخیر جامعه مدرسین مبنی بر کناره‌گیری از انتخابات، به خبرنگار سیاسی برنا گفته است: «جامعه مدرسین تشکیلاتی یکدست نیست و نظرات مختلفی در آن وجود دارد.»

او با بیان اینکه تشکلهای اصولگرا چندین سال است از جامعه روحانیت عبور کرده‌اند و نقش پدری آن را قبول ندارند، اظهار کرد: «احمدی نژاد در سال ۸۴ یک نارنجک بین همه اصولگرایان منفجر کرد و جامعه روحانیت هم در آن میان قربانی شد. جامعه روحانیت هم مثل جامعه مدرسین تشکیلاتی یکدست نیست و تاثیرگذاری اش متاسفانه به صفر رسیده است.»

مهاجری حتی سخنان مصباحی مقدم مبنی بر ورود جدی جامعه روحانیت به انتخابات 1400 را چندان جدی نمی‌داند و بر این باور است که به نظر نمی‌رسد جلسات آنها نتیجه آنچنان جدی به دنبال داشته باشد.

 همچنین «مهدی چمران» دیگر چهره سیاسی اصولگرا و نایب رئیس جمنا درباره عدم تمایل جامعه مدرسین به انتخابات 1400 به خبرنگار سیاسی برنا گفته است: «جامعه مدرسین مدتهاست که اصولا به صورت مشخص و مصداقی شرکت نکرده و پیش از این هم شرکت نمی‌کردند حال گاهی اوقات از بعضی‌ها حمایت می‌کردند یا برخی از اعضای جامعه از برخی کاندیداها حمایت می‌کردند اما اینکه بیایدند، مشخصا فرد خاصی را برای انتخابات معرفی کنند، عموما برنامه‌ای نداشتند.»

در سوی دیگر برخی چهره‌های اصلاح‌طلب همچون «مهدی آیتی» از کناره‌گیری جامعه مدرسین  از انتخابات دفاع کرده و به خبرنگار سیاسی برنا گفته است: «کناره‌گیری از انتخابات نوعی هوشمندی از سوی جامعه مدرسین است که خود را کنار کشید و وارد بازی انتخابات ۱۴۰۰ نشد، در واقع آنطور که پیداست یکی از اصولگرایان به میدان می‌آید و با مشارکتی در سطح پایین، شاهد انتخاباتی در حد انتخابات مجلس یازدهم خواهیم بود.»

به گفته آیتی، «به نظر می‌رسد اگر مجامعی، چون جامعه مدرسین و دیگرانی اعلام کنند که از انتخابات حمایت نمی‌کنند و از شخصی، حمایت ندارند، شاید به این دلیل باشد که برنده انتخابات ۱۴۰۰ از همین امروز معلوم است و نیازی نیست، افرادی خود را هزینه کنند و با بدنه جامعه درگیر شوند و در جامعه در مورد آنها، قضاوت‌های نادرستی بشود.»

هر چند به گفته حجت الاسلام حسین ابراهیمی، از اعضای جامعه روحانیت مبارز، «جامعه روحانیت تاکنون انتخابی که «خطا» باشد و نسبت به آن احساس «ندامت» کند، نداشته است. به عبارت دیگر نامزدهای مورد حمایت ما در هر دوره از انتخابات، در شرایط حاکم بر آن بهترین نامزد موجود بوده‌اند.»

از سوی دیگر در حالی که به گفته محمد مهاجری، «اصولگرایان کمتر به حرف روحانیت توجه می‌کنند.» اما برخی دیگر همچون «حمید رضا ترقی»، دیگر چهره سیاسی اصولگرا به خبرنگار سیاسی برنا گفته‌ است: «نقش پدری روحانیت، نقش مهمی است که همه گروه‌های اصولگرا از آن استقبال می‌کنند.»

به طور کلی آنچه همواره اصولگرایان، حداقل در فصل انتخابات‎ها بر آن تاکید داشته‌اند، نقش محوری روحانیت و تلاش برای رسیدن به وحدت حداکثری است به بیانی دیگر برخی به ضعیف شدن مراجع رأی‌ساز دینی در انتخابات‌ها طی سال‌های گذشته اشاره کرده‌اند، ضعفی که به گفته مصباحی مقدم باید تقویت شود.

به هر روی هر چند به گفته مصباحی مقدم، جامعه مدرسین می‌تواند حوزه علمیه قم را نمایندگی کند اما تاکنون فرایند وحدت اصولگرایان به نظر می‌رسد، روندی شبیه به انتخابات مجلس 98 پیدا کند چراکه با وجود تلاش جامعه روحانیت مبارز برای جمع کردن همه طیف‌های اصولگرایی زیر سایه وحدت، اما پایداری‌ها ساز جدا بودن خود را کوک کرده و هنوز در جلسات حضور پیدا نکرده‌اند البته سخنگوی جامعه روحانیت مبارز به این مسئله اشاره کرده که با پایداری‌ها نیز در حال گفت و گو هستند.

جملاتی همچون «جامعتین محور است» از بسیاری از اصولگرایان شنیده شده اما آنچه طی این سال‎‌ها دیده شده این بوده که تنها جامعه روحانیت مبارز برای افزایش نفوذ و نقش خود در جریان اصولگرایی تلاش کرده، در نتیجه تا حدودی به حاشیه رانده نشد. اما گویا سرنوشت جامعه مدرسین پس از انتخابات 88 و احمدی‌نژاد، به گونه دیگری رقم خورد و بروز برخی اختلافات، دودستگی‌ها، انتقادات دیگر جناح‌ها و عدم توجه به توصیه آنها، موجب شد که جامعه مدرسین چندی پیش اعلام کند که هیچ گونه ورود و دخالتی در انتخابات سال آینده نخواهد داشت اما در مجموع طی انتخابات‌های گذشته در معادلات سیاسی ایران، همواره نام جامعه مد‌رسین و جامعه روحانیت مبارز د‌ر کنار هم برای فعالیت‌های انتخاباتی آمده است. حال در نهایت باید دید آیا جامعتین به عنوان دوبال می‌توانند، جریان اصولگرایی را انسجام بخشیده و به سمت وحدت سوق دهند یا خیر؟۶