مدیریّت انقلابی فعّال پُرتحرّک

به گزارش برنا، در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی از یکسو بحث کارآمدی نظام اسلامی مطرح است و از سوی دیگر وجود کارگزارانی در تراز انقلاب اسلامی که بتوانند این کارآمدی را محقق سازند. از اینرو هر کجا مدیریت لایقی بود، شاهد ظهور استعدادها و نتایج اعجاب آوری بوده ایم و وجود هر نقطه ضعفی در مدیر تأثیر اساسی در حوزه ی تحت اجرای او گذاشته است. با گذشت چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، شاهد ظهور نسل های مختلف مدیریتی در جمهوری اسلامی و به همان نسبت تاثیرگذاری آنها در فرآیند اجرا و آثار ونتایج آن بوده ایم. بر اساس این رویکرد جمهوری اسلامی که انقلاب اسلامی گام مهم در زنجیره ی به هم پیوسته جهت رسیدن به تمدن اسلامی است پرسش اساسی این است که چه کسانی نقش آفرینان تمدن اسلامی هستند؟ پاسخ کوتاه و پرمعنای رهبر معظم انقلاب اسلامی این است:«بدون شک مدیران جامعه جزو نقش آفرینانند». بر این اساس، ایشان بایدها و نبایدهای مدیریتی را به مناسبت های مختلف بیان کردند که می توانند پایه ای برای پرورش و شناسایی مدیریت انقلابیِ فعالِ پرتحرک باشد.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی اول فروردین ماه 1396 فرمودند:« ما هرجا یک «مدیریّت انقلابیِ فعّالِ پُرتحرّک» داشتیم، کار پیش رفته است. باید مدیرانمان ان‌شاءالله پُرانگیزه‌تر باشند، کارآمدتر باشند، تلاش بیشتری را انجام بدهند، و به حول و قوّه‌ی الهی همین‌جور هم خواهد شد. من به‌طور قاطع عرض میکنم که اگر مدیریّت در بخشهای مختلف کشور، متدیّن باشد، انقلابی باشد و کارآمد باشد، همه‌ی مشکلات کشور حل خواهد شد؛ ما مشکل غیرقابل حلّی در کشور نداریم.» و بر همین اساس بود که ایشان ورود نسل جوان به عرصه مدیریت را ضامن تداوم حرکت عمومی کشور خوانده و اظهار داشتند:« اگر نسل جوان وارد عرصه ی مدیریت شد، و مدیران ارشد نظام از جمله ی جوان های متعهد [شدند] – که من گفتم جوان های متعهد حزب اللهی، یعنی واقعاً باید حزب اللهی باشند؛ به معنای درست کلمه ی حزب اللهی -، آن وقت آن حرکت عمومی کشور طبعاً استمرار پیدا می کند، سرعت پیدا می کند و انجام می گیرد»

مدیران بسیاری منطبق با شاخص های مد نظر مقام معظم رهبری بعد از انقلاب اسلامی پرورش یافته و هر جا که وارد کار شده اند، منشأ اثر و تحول بوده اند. مصادیق زیادی را می توان به عنوان شاهد مثال آورد که نمود بارز آن در دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و ظهور مدیران جوانی است که جنگ را هدایت کرده و نظام اسلامی را  از این بحران بزرگ به سلامت عبور دادند. اما این زنجیره ی مدیر پروری که انقلابیِ فعالِ پر تحرک باشد محدود به دوره  خاصی از حیات جمهوری اسلامی نبوده و امروز هم می توان نمونه هایی از آن را در کشور شناسایی و معرفی نمود. بدون تردید یکی از این مدیران، دکتر محمدرضا کلائی، شهردار شهر مقدس مشهد است. وی جدا از دارا بودن ویژگی «مدیر جوان« به صفت های دیگری همچون انقلابی فعالِ پُر تحرک نیز موصوف می باشد. کارنامه شهردار مشهد در چهار سال گذشته او در سِمَت شهردار مشهد را می توان مبنایی برای این ارزیابی قرار داد.

یکی از بایدهای مد نظر مقام معظم رهبری، متعهّد، متدیّن و بانشاط و پرانگیزه بودن مدیران است. ایشان با تاکید بر این مهم، تصریح کردند:«ما بن‌بست نداریم؛ ما راهی که نتوانیم حرکت کنیم و پیش برویم نداریم؛ ما میتوانیم پیش برویم، یک خرده بایستی به خودمان تحرّک ببخشیم. یکی از الزامات، مدیریّت کارآمد و متعهّد و متدیّن است. مسئولان بالای کشور، برای بخشهایی که به تولید ارتباط پیدا میکند، مدیریّتهای کارآمد بگذارند؛ مدیریّتهای بانشاط، با حال؛ مدیریّتهای علاقه‌مند، پُرانگیزه، قوی.»

انگیزه خدمت در شهردارِ جوانِ مشهد، از او مدیر کارآمدی ساخته است که توانسته با تعهد و تدین، بر بسیاری از موانع موجود در کلان شهر مشهد فائق آید. مشهد مقدس با سه میلیون جمعیت و 30 هزار زائر و مسافر نیازمند نگاه کلان به حوزه حمل و نقل، خدمات شهری، شهرسازی، مدیریت فرهنگی- اجتماعی، اقتصادی، برنامه ریزی برای همسویی و ارتباط ارکان تصمیم گیری درحوزه مدیریت شهری است که این کلان نگری در حوزه عمل، در دوران مدیریت این شهردار مشهد به بار نشست.

مقام معظم رهبری در دیدار با رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت وقت(04/06/1381)، صداقت و مسئولیت‌پذیری را یکی دیگر از بایسته های مدیریت انقلابیِ فعالِ پرتحرک دانسته و تصریح کردند:«صداقت و مسئولیت‌پذیری باید در مدیران وجود داشته باشد. هنر یک مدیر این است که مسئولیت‌پذیری داشته باشد. بر مبنای یک پایه منطقی، کار را انجام دهید و مسئولیتش را هم به گردن بگیرید؛ بگویید این کار را کردم، مسئولیتش هم با من است. از مسئولیت نباید هراس داشت.»

در شرایطی که رکود اقتصادی و تحریم های گسترده، فرصت اجرای پروژه های بزرگ مقیاس را در نقاط مختلف کشور سلب کرده است، شهردار مشهد با مسئولیت پذیری و بر اساس منطقِ تعهد، تدین و انقلابی گری طرحهای مختلف و مهمی را در این کلانشهر تعریف و عملیاتی ساخته است. کلائی، شهردار مشهد مقدس، بیش از 27 هزار میلیارد تومان پروژه عمرانی در سطح این شهر انجام داده است. از سوی دیگر  بیش از 100 پروژه در زمینه های مختلف اعم از عمرانی، زیست محیطی و اجتماعی و فرهنگی و ... به بهره برداری رسیده است که می تواند او را به عنوان یک مدیر انقلابیِ فعالِ پُر تحرک معرفی نماید.

معظم له در مراسم تنفیذ حکم ریاست‌جمهوری حجت‌الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی(12/05/1372) از دیگر بایدهای مدیریت انقلابیِ فعالِ پُر تحرک را مردمدار و دلسوز بودن مدیر دانسته و تصریح کردند:« بنده بارها به مسؤولین مختلف کشور، در جاهای مختلف، عرض کرده‌ام: مردم فلان شهر یا فلان روستای دورافتاده‌ی کشور، نظام را در چهره‌ی همان بخشدار یا رئیس پاسگاه نیروی انتظامی یا آن مسؤول مربوطه مشاهده می‌کنند. برای آنان، رئیس جمهور و وزیر و رئیس و معاون و همه، همین است که با او مواجه است. اگر او سالم باشد، امین باشد، مردمدار و دلسوز باشد، نشان این است که کل تشکیلات دولت این‌گونه است. و اگر خدای ناکرده، قدم را کج بردارد، او مقایسه می‌کند و نمی‌شود جلو مقایسه‌اش را گرفت.» بر همین مبنا، مجموعه مدیریت شهرداری مشهد مقدس، همواره به فکر نظم بخشی در شهر بوده است به طوری که حضور حداکثری مردم، ذینفعان و مسئولان را در این نظم بخشی دنبال نموده است و مهم ترین اتفاقی که طی سالهای اخیر در استان خراسان رضوی افتاده، ایجاد امید در بین ذینفعان مختلف برای مشارکت در طرح های متفاوت و به کارگیری تمام ظرفیت ها و امکانات می باشد. از سوی دیگر دفاع از حقوق مردم در مقابل دولت مبنای عمل مدیریت شهری قرار گرفت؛ به این معنا که منابعی که باید در اختیار شهر قرار بگیرد و مجوزهایی که نیاز بود از وزارت اقتصاد و بانک مرکزی گرفته شود، انجام و  مکانیزم برقراری ارتباط با جامعه و دخیل کردن آن ها در فرایند انجام کارها، محقق شده است. یکی از رویکرد های مهم شهردار مشهد، تبدیل این شهر به شهر«امید و زندگی« بوده است. در چارچوب این طرح، پروژه های مختلفی طراحی و عملیاتی شده که نمونه های مهم آن را می توان به شرح زیر ملاحظه کرد: مجتمع شوق زندگی، اجرای پروژه محله ما و مشارکت شهروندان در اتخاذ تصمیمات محلی،  انتشار اطلس نیازهای شهروندان، رونمایی از منشور حقوق شهرنشینی، رونمایی از فرآیندهای نوین مرکز ارتباطات مردمی 137، اجرای کلان پروژه حق تقدم عابر پیاده، احداث پردیس تئاتر مشهد، سازمان فرهنگی، هنری کشورهای فارسی زبان، ایران، افغانستان و تاجیکستان(آیتا)،  احداث پردیس مادر و کودک افتتاح مجتمع آبی گلشن، گود کشتی با چوخه بابا نظر.  تمام این اقدامات، شهردار مشهد را در قامت یک مدیرِ انقلابیِ فعالِ پُر تحرک، به تصویر می کشد.

نظام جمهوری اسلامی ایران با تربیت و سازماندهی مؤثّر و هوشیارانه ی کارگزاران ترازِ دولت اسلامی توانسته است در افق تمدنی انقلاب اسلامی موثر و فعال وارد عمل شود و الگویی از مدیریت انقلابیِ فعالِ پرتحرک را ارائه نماید. این الگو ظرفیت آن را دارد در حوزه مدیریت کلان کشور به کار گرفته شود تا بتواند بر «نبایدهای مدیریتی» مد نظر مقام معظم رهبری(ضعیف، بی‌حال و ناامید،سرگرم اختلافات داخل کشور، به دنبال جمع ثروت برای خود، تنبل، بی‌حال و سهل‌انگار و عدم نفوذ فسار در دستگاه تحت مدیریت او)، فائق آید.