حس برتری جویی در منطقه وجود دارد/ عربستان حالت انفعال به خود گرفته است

علی‌اصغر زرگر، کارشناس مسائل خاورمیانه، در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری برنا در خصوص حمایت ترکیه از آذربایجان گفت: میان ایران و ترکیه برای به دست آوردن هژمونی، رقابتی از مدت‌ها قبل وجود داشته و سه قدرت ایران، عربستان و ترکیه از قبل در منطقه حضور دارند و میان این کشورها رقابتی جهت برترجویی وجود دارد. اخیرا عربستان به دلیل جهت‌گیری سیاست خارجی بایدن و بعد با شکست‌هایی در عراق و سوریه و یمن، حالت انفعال به‌خودش گرفته است.

او ادامه داد: ترکیه از مدت‌ها قبل به دنبال دو سیاست کلی حرکت کرده؛ عثمانی‌گرایی جدید یا نو عثمانی‌گرایی. تحرکاتی همچون دخالت در سوریه و فرستادن نیرو به لیبی و همراهی با ناتو، فرستادن نیرو به افغانستان به نمایندگی از ناتو توسط ترکیه انجام شده چون ضلع شرقی یا ستون اصلی ناتو ترکیه است بنابراین ترکیه نمی‌تواند بدون نظر ناتو لشگرکشی‌ کند و نیرو بفرستد. 

این کارشناس مسائل خاورمیانه افزود: مدتی است سیاست نوعثمانی‌گرایی در منطقه عربی پروبال گرفته و ترکیه سعی بر اجرای آن دارد. سیاست کلی از طریق تبلیغات رسانهای انجام می‌شود، در واقع ترکیه سعی کرده از احساس پان ترکیسم استفاده کند. ترکیه در تلاش است از طریق جمهوری نخجوان به آذربایجان متصل شود و از آذربایجان به دریای خزر و بعد ترکمنستان و یک گونه مسئله پان ترکیسم را در یک خط مستقیمی از ترکیه به آسیای مرکزی امتداد بدهد؛ این کلیت سیاست ترکیه است. 

او گفت: اقتصاد ترکیه و ملیتی به نام کرد عمولا جمعیت عمده‌ای را تشکیل می‌دهد ضعف‌هایی است که ترکیه دارد و برای فرافکنی در هر صورت این دو سیاست را پیگیری کرده است. پیرو همین سیاست علنا در جنگ آذربایجان با ارمنستان، به صورت آشکار ترکیه از آذربایجان طرفداری و حمایت تسلیحاتی و نیروی نظامی کرد. نیروهایی که معمولا به‌صورت عامل ترکیه در سوریه عمل می‌کردند را به شمال قفقاز و شمال رود ارس منتقل کرد و رسما از آذربایجان علیه ارمنستان طرفداری و حمایت کرد لذا آذربایجان هم برنده جنگ شد و سرزمین‌هایی که مورد اختلاف بود، پس گرفت.

او تاکید کرد: در گذشته سیاست ایران به این صورت بود که یک اتحاد نانوشته بین ایران، ارمنستان و یونان داشتیم و سالانه یک جلساتی برگزار می‌شد. یونان دشمن ترکیه است و هر دو در ناتو هستند و یونان در جامعه اروپا حضور دارد. معمولا یونان از نظر تاریخی اختلافاتی با ترکیه دارد و الان هم روی بعضی از جزایر، منابع انرژی و در همین‌طور قبرس با هم اختلافات عدیده‌ای دارند.

زرگر ادامه داد: ارمنستان هم با توجه به کشتاری که ترک ها از ارامنه در طول جنگ جهانی اول کردند، دشمنی و سوء ظن دیرینه ای با ترکیه دارند بنابراین این سه کشور یعنی ایران، ارمنستان و یونان در یک اتحاد نانوشته بودند که بتوانند علیه سیاست های توسعه گرایی ترکیه تعادلی را برقرار کنند. اما در این جنگی که اتفاق افتاد، چه از نظر مذهبی و ایدوئولوژیک و محلی در واقع ایرانی ها از لحاظ احساسی سعی کردند، از آذربایجان حمایت کنند. 

او تصریح کرد: رسما آقای ولایتی، که مشاور رهبری است و خود رهبری و دولت ایران علنا اعلام کردند ما در این جنگ، اگر موضوع این باشد که سرزمین‌هایی که متعلق به آذربایجان است پس گرفته شود از آذربایجان حمایت می‌کنیم. این حمایت به‌صورت علنی اعلام و حتی تظاهراتی هم به نفع آذربایجان در ایران برگزار شد و تا حدودی آذربایجان را کمک کرد به این صورت که می‌تواند به این پیشروی را ادامه بدهد.

زرگر افزود: این موضع چندگانه هم بود، یکی این‌که موضع آذربایجان را در این جنگ به حق می‌دانستند، دوم این‌که بخاطر احساس ترک‌های خودمان در آذربایجان، چنین موضعی انتخاب شد که مبادا مثلا به یکسری تنش‌های داخلی بیانجامد. در هر صورت چه اشتباه و چه درست این موضع انتخاب شد و الان ترکیه و آذربایجان فکر می‌کنند ایران باتوجه به شرایط اقتصادی و مسائل داخلی، این موضع را اتخاذ کرده و این را نشانه ضعف ایران می‌دانند و از این منظر مقداری سوءاستفاده می‌کنند.

او در پایان گفت: آذربایجان با توجه به روابطی که از مدت‌ها قبل با اسرائیلی‌ها داشت مقداری سلاح و پهپادهایی از رژیم صهیونیستی خرید و با کمک ترکیه علیه منافع ایران، اتخاذ موضع می‌کند.

انتهای پیام/ 4