«تاریخ تلخ» کتابی برای ورود به لایه‌های پنهان و پیچیده افکار شاملو

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ محمد قراگوزلو توانسته مرزهای فکری و اندیشه‌ی شاملو را به طور خاص و با تاکید بر اندیشه‌های فاشیستی، سوسیالیستی و نئولیبرالیستی بررسی کند. و این در حالی است که خود شاملو گفته است: «این که می‌توان کل کار مرا به دوره‌یی تقسیم کرد یا نه چیزی است که من به‌اِش فکر نکرده‌ام، ولی تصور می‌کنم صورت بگیرد».

قراگوزلو با نوشتن این کتاب، دِینی را که جامعه‌ی ادبی ایران همیشه مدیون شاملو بوده را ادا کرده و نام خود را به عنوان یکی از جسورترین افشاگران ادبیات معاصر ایران ثبت کرده است. کتاب «تاریخ تلخ» در سال 96 در انتشارات نگاه منتشر شده است.

«تاریخ تلخ» اثری نوگرایانه است. نویسنده با جسارتی شگفت‌انگیز به روایتی تاریخی از زندگی و روزگار احمد شاملو پرداخته اما این روایت نه مبتنی بر اسناد رسمی یا آثار پرداخته شده قبلی که به طور کامل بر اساس سروده‌های شاعر است، نویسنده موشکافانه و البته با حوصله و صبری چندساله با آثار شاعر خوگر شده، شأن نزول و نکات مختلف و شعر را کاویده، دقایق و زوایای مختلف زیست و زمانه شاعر را از درون هر شعر برآورده و کتابی جذاب و خواندنی نوشته که پر از نکات تازه و بیان نشده از روزگار و زندگی شاعر است.

تاریخ تلخ خیلی زود مورد اقبال جامعه کتابخوان قرار گرفت و نسخه‌های چاپ اول آن به سرعت به اتمام رسید، اینک با پاره‌ای از اصلاحات و رفع کاستی‌ها چاپ دوم این اثر تقدیم دوستداران تاریخ و ادبیات معاصر ایران می‌گردد….

این کتاب شامل یک درآمد و سه دفتر است. درآمد این اثر «دایناسوری با هزار سر» نام دارد. در این بخش نویسنده ملاحظات ادبی و فرهنگی را کنار گذاشته و بی‌محابا از شاملو گفته، کسی که با هر خط و کلمه‌اش شگفتی‌ساز می‌شود و مصداق همان دایناسوری است که هزارتا سر دارد. درآمد این کتاب با لحن و کلام خاصی که دارد، در ستایش شاملو و اندیشه‌ی این مرد بزرگ است.

در دفتر اول «مبانی تاریخی سیر تطور اندیشه‌ی اجتماعی احمد شاملو از فاشیسم به سوسیالیسم» را می‌خوانیم. در این بخش از کتاب با روند تفکرات و مبارزات فاشیستی شاملو آشنا می‌شویم. همچنین چگونگی پیوستن این شاعر به جبهه‌ی سوسیالیست هم در همین فصل بررسی می‌شود. در این بخش اندیشه‌های سیاسی شاملو نه به عنوان یک سیاست‌مدار یا نظریه‌پرداز مباحث سیاسی، که به عنوان یک شاعر مورد بررسی قرار می‌گیرد.

دفتر سوم «دشنه‌ها و دشنام‌ها» نام دارد. این بخش درباره‌ی کاروند فکری شاملو و تفاسیر مختلفی است که از آثار او انجام شده است. آراء «نادر نادرپور» و «اخوان لنگرودی» در این باره، با تاکید بیشتری بررسی شده، تا جایی که نام فرعی «نادرپور و اخوان لنگرودی، دو روی سکه» برای این بخش انتخاب شده است. لیبرالیسم و نئولیبرالیسم در تقابل با نظام امپریالیستی و بازتاب این مکتب‌ها در ادبیات ایران هم از مباحثی است که در این بخش از کتاب با جزییات کافی بررسی شده است.

انتهای پیام //