جشنواره باید مشوق مخاطب باشد نه رقابت شرکت کنندگان!/ بررسی کیفی جشنواره هایی با قدمت چهل ساله !

کیوان کثیریان روزنامه نگار،منتقد سینما و کارگردان تئاتر که مدیر سینماتک خانه هنرمندان،سردبیر سابق سایت ایران تئاتر، عضو سابق کانون ملی منتقدان تئاتر ایران در خصوص جشنواره تئاتر فجر و اعتبارش به خبرنگار فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا گفت: به نظر من هیچ یک از جشنواره های ما چه فیلم، موسیقی و تئاتر و... به اندازه جشنواره هایی با قدمت چهل ساله، اعتبار و کیفیت ندارند چون ساز و کارها و روش ها با عوض شدن یک مدیر و یک دولت تغییر می کنند و شما هرگز احساس نمی کنید که این جشنواره راه خود را می رود چون این جشنواره هر دو سه سال یک بار از صفر شروع می کند و این اتفاق بدی در تمام جشنواره ها است. در مورد تئاتر هم همینطور است. یک بخش به عدم ثبات در مدیریت ها بر می گردد و یک بخش به این بر می گردد که با تغییر دولت ها در همه موارد از صفر شروع می شود و شیوه های دولت قبلی را منکر می شوند  در تئاتر هم به همین صورت نهایتا دو سه سال یک دبیر در جشنواره تئاتر فجر ثابت باشد و به دلیل عدم همین ثبات نمی توان برنامه ریزی دراز مدت یا میان مدتی داشت و مدیران نمی دانند آیا سال دیگر در این سمت خواهند ماند یا نه ، آیا مدیران دیگر این کارها را قبول خواهند داشت یا نه؟! برخورد مدیران اینگونه است که انگار نظام عوض شده است درحالی که مدیران قبلی هم روش هایی را رفته اند که برای همین سیستم بوده است. اشکال اصلی جشنواره های ما این است که هم ضوابط جشنواره عوض می شود و هم ضوابط کارها تغییر می کند و مدیر و هنرمند گیج هستند و نمی دانند چه اتفاقی قرار است بیفتد معلوم نیست که سیاست کلی جشنواره چیست و به کجا می رود؟ امسال یک جور است و سال دیگر جور دیگری است.

او ادامه داد: بیست سال پیش چهره ها و آدم های درجه یک زیادی در جشنواره تئاتر می دیدید اما در حال حاضر  دیگر حضور ندارند، بسیاری در جشنواره کار نمی کنند و کیفیت به این شکل پایین می آید و شما شاهد کارهای درجه دو و سه خواهید بود.در گذشته بسیار زیاد تئاتر های خارجی خوب در جشنواره فجر دیده ایم اما چند سال است که هیچ رغبتی وجود ندارد چون نمایش های خارجی خوبی در جشنواره نیست و رابطه جشنواره با تئاتر دنیا قطع شده درحالی که اینگونه نبود. در دنیا جشنواره ای با سابقه چهل ساله نداریم و انگشت شمارند وقتی چهل ساله می شوید به اوج بلوغ و عقلانیت می رسید، می گویند آدم چهل ساله تکلیفش را با دنیا معلوم کرده است. ولی تئاتر ما عقب مانده است. خیلی از مردم نمی دانند مدیر جشنواره آوینیون کیست و چه زمانی عوض شده است، اما جشنواره آوینیون معتبر است و همه دوست دارند آنجا کار داشته باشند و هر سال بر اعتبارش افزوده می شود. در ایران هم زمانی کارگردانان خوبی از تئاتر دنیا وارد جشنواره فجر می شدند و کار ارائه کردند اما امروز این ارتباطات را دیگر نداریم، و هر کسی با توانایی فردی خود و با سلیقه خودش مسیر را تغییر داده است و همین اعمال سلیقه لطمه زننده است از این رو جشنواره فجر با اینکه چهل سال از عمر جشنواره می گذرد و باید شرکت، در این جشنواره آرزوی همه باشد اما دیگر جایگاه رفیعی ندارد.

کثیریان در خصوص اینکه جشنواره فجر چه میزان در آینده حرفه ای شرکت کننده ها نقش دارد تصریح کرد: امروز بودن یا نبودن در جشنواره تاثیر زیادی ندارد و فقط یک جایزه ای است که آن هم معلوم نیست چه کسی می گیرد و چه کسی نمی گیرد. ارزش جایزه زمانی بالاست که رقبایی که در جشنواره شرکت کرده اند کم شده باشند و تو از بین اسم ها و رقبای باقی مانده جایزه بگیری اما زمانی که اینگونه نیست رفته رفته اعتبار جشنواره کم می شود.

او تاکید کرد: جشنواره باید ساز و کار مدونی داشته باشد که باعث شود همه تئاترها دور هم جمع شوند و جشنواره فجر به کانونی تبدیل شود که همه حضور و از جشنواره فجر استقبال کنند.در حال حاظر کسانی که در شهرستان‌ها هستند بیشتر شرکت می کنند و این جشنواره تبدیل به جایی شده است که همه تئاتر ها نخواهند در آن حضور پیدا کنند. جشنواره باید با سیاست های درست اعتبار خود را پیدا کند و اعتماد شرکت کننده را جلب کند و این مسئله چند سال طول می کشد.

سردبیر سابق ایران تئاتر درخصوص اعتقاد برخی از کارشناسان پیرامون برگزاری جشنواره به سبک رقابتی یا تشریفاتی و غیر رقابتی می گوید: به نظر من جشنواره فجر نباید رقابتی باشد. جشنواره درواقع یک بیشتر جشن است و باید پانورامای تئاتر ایران باشد و مردم بیننده تئاترها باشند. هیأت انتخاب و رقابت و جایزه این وضعیت را از حالت جشن خارج می کند. بالاخره جشنواره چهل ساله باید امروز در جایگاه ویژه ای باشد اما شاهد این هستیم که خیلی ها امروز حتی در این جشنواره شرکت نمی کنند.

انتهای پیام//