منوچهر اکبرلو: «جیران» مدعی روایت دقیق تاریخ نیست که او را محکوم به تحریف کنیم / هنرمند به جای منبع اقتباس باید به اثر خود وفادار باشد

منوچهر اکبرلو منتقد سینما در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: هر اثر دراماتیک بنا به اقتضاعات خود عمل می‌کند، نه بر اساس آنچه که از آن الهام گرفته یا اقتباس کرده است چرا که در آن صورت محصول نهایی یک گزارش روزنامه‌ای یا یک کتاب تاریخی می‌شود.

اکبرلو خاطرنشان کرد: نویسنده یا فیلمساز از تاریخ، آثار دیگران و تجربیات شخصی خود الهام می‌گیرد و آن‌ها را در ساختار یک اثر دراماتیک تئاتر یا سینما قرار می‌دهد؛ بنابراین در نهایت هنرمند باید به جای منبع اقتباس باید به اثر خودش وفادار باشد.

وی افزود: تنها در یک صورت است که باید به منبع کاملاً وفادار بود و آن زمانی است که فیلم یا سریال در ژانر مستند باشد. برای ساخت یک اثر مستند باید به تمام جزئیات آن واقعه تاریخی وفادار بود. علاوه بر این در ساختار غیر مستند هم اگر هنرمند مدعی باشد که آنچه می‌بینیم یا می‌خوانیم یک روایت دقیق از تاریخ است باید واقعیت‌ها در اثرش به دقت لحاظ شود. طبیعتاً تنها در این صورت است که باید اثر را با واقعیت تاریخی تطبیق داد و در غیر این صورت مولف موظف به موشکافی و رعایت جزئیات نیست.

این منتقد در ادامه اظهاراتش تأکید کرد: با این وجود باید این نکته را هم مدنظر داشته باشیم که در کتب تاریخی نیز از یک رویداد و علل به وجود آمدن آن روایت‌های مختلفی وجود دارد که حتی برخی مواقع این روایت‌ها با هم در تضاد هستند. به عنوان مثال از وقایع دوره قاجار به تعداد نویسنده‌ها، فیلمسازها و نمایشنامه‌نویس‌ها می‌توان روایت ارائه داد؛ همانطور که در تمام دنیا در صنعت سینما و تئاتر اینچنین است و از روایت قصه زندگی عیسی مسیح فیلم‌های متعددی ساخته شده که هیچ‌کدام شبیه یکدیگر نیستند اما در ایران از آنجا که تعداد تولیدات سینمایی، تئاتری و تلویزیونی ما از وقایع تاریخی اندک است این تصور و توقع وجود دارد که فیلمساز یا نویسنده فقط باید با ظرافت تاریخ را تصویر کند که مطمئناً توقع صحیحی نیست اما فیلمساز یا نمایشنامه‌نویس باید در نریشن‌ها یا در بخش‌های مختلف اثر خود نشانه‌هایی بگنجاند که مستقیم یا غیرمستقیم بیان کند که آنچه مشاهده می‌کنید یا می‌خوانید برداشت او از تاریخ است و قصد او روایتگری یا تصویرگری دقیق از تاریخ نیست.

اکبرلو در پایان گفت: با این توضیحات باید بگویم که نمی‌توان سریال «جیران» ساخته حسن فتحی را محکوم به تحریف تاریخ کرد. تنها در صورتی این اتهام به او وارد است که چنین ادعایی داشته باشد و بسیار بعید است که یک فیلمساز این کار را انجام دهد چرا که این ادعا شروع مسئولیت است و معمولاً فیلمساز ترجیح می‌دهد این مسئولیت را نپذیرد.

انتهای پیام //