شفافیت و کاهش فساد نتیجه مستقیم اجرای پروژه دولت الکترونیک است

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری برنا، رضا باقری اصل دبیر شورای فناوری اطلاعات در نشست خبری اعلام نهمین دوره ارزیابی دولت الکترونیکی، با اشاره به اینکه دولت الکترونیک در چندین برهه در دولت‌های مختلف به صورت جدی پیگیری شد، گفت: در انتهای دولت دوازدهم و همزمان با دوران کرونا با نگاه جدیدی به دولت الکترونیک پرداخته شد و همین توسعه موجب نجات جان انسان‌های بسیاری می شود.

وی با اشاره به اینکه توسعه دولت الکترونیک در دولت سیزدهم هم از اولویت‌های رییس جمهور است، افزود: در این دولت نیز دولت الکترونیک با عنوان دولت هوشمند رنگ دیگری گرفت و بر اساس قانون بودجه سال جاری نیز برای دستگاه‌های مختلف به یک الزام قانونی تبدیل شد و فرصت بی نظیری برای رفع عقب ماندگی‌ها در این حوزه ایجاد کرده است.

باقری اصل با اشاره به تغییر شاخص‌ها با توجه به نیازمندی‌ها و فناوری‌های جدید، گفت: این شاخص‌ها بر اساس قوانین جاری و مصوبات شورای عالی فضای مجازی و مجلس به صورت الزامات رعایت می‌شود و دارای پیچیدگی و پویایی است که با تحولات به روز می شود.

وی با اشاره به اینکه در این دوره 170 دستگاه و 1662 خدمت مورد ارزیابی قرار گرفت، افزود: ارزیابی در محور دولت کاربر محور امتیاز 52، دولت یکپارچه امتیاز 35، دولت مشارکتی 41 و دولت شفاف 30 به دست آمده که در ارزیابی دوره هشتم این امتیازها به ترتیب 53، 31، 36 و 29 بوده است.

دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات به وضعیت دستگاه های اجرایی اصلی در این دوره اشاره کرد و گفت: وزارت ارتباطات با 74.17، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با 67.23 و وزارت امور اقتصاد و دارایی با 64.02 رتبه های نخست تا سوم دستگاه ها را به دست آورده‌اند و وزارت دادگستری با 13.29، وزارت امور خارجه با 18.31 و بانک مرکزی با 24.64 امتیاز سه دستگاه آخر در بین دستگاه‌های اصلی هستند.

وی، مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، سازمان فناوری اطلاعات و بیمه مرکزی ایران را سه دستگاه برتر بین دستگاه‌های پرمراجعه اعلام کرد و افزود: امتیاز کیفی نهایی ارزیابی این دستگاه ها به ترتیب 98.42، 98.42 و 97.92 شده است که نسبت به دوره قبل افزایش داشته اند.

باقری اصل گفت: مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، سازمان فناوری اطلاعات و بیمه مرکزی ایران را برترین ها بین تمام دستگاه های اجرایی در شاخص های دولت الکترونیک و هوشمند اعلام کرد و گفت: سازمان ملی استاندارد، شرکت ارتباطات زیرساخت، پست بانک ایران، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان بیمه سلامت ایران، سازمان حج و زیارت و وزارت امور اقتصادی و دارایی، رتبه های 4 تا 10 را در این شاخص ها به دست آورده اند.

وی سازمان توسعه تجارت ایران با امتیاز 8.91، سازمان زندان ها با امتیاز 9.29 و مرکز آموز ش مدیریت دولتی با امتیاز 12.19 را سه دستگاه آخر در رتبه بندی دستگاه های پرمراجعه اعلام کرد که وضعیت مناسبی از نظر شاخص های دولت الکترونیک ندارند.

دبیر شواری اجرایی فناوری اطلاعات برترین های شفافیت را مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، سازمان فناوری اطلاعات، سازمان ملی استاندارد و سازمان ملی بهره وری در رتبه نخست معرفی کرد و گفت: شرکت ارتباطات زیرساخت در رتبه دوم و بیمه مرکزی و وزارت امور اقتصادی در رتبه سوم این شاخص قرار دارند.

وی از موزه علم و فناوری، جهاد دانشگاهی و سازمان پژوهش های علمی و صنعتی به عنوان دستگاه هایی که بیشترین رشد را نسبت به دوره قبل داشتند یاد کرد.

باقری اصل درباره میزان الکترونیکی کردن خدمات نیز گفت: 21 درصد خدمات شامل 350 خدمت کاملا الکترونیکی شده و 1014 خدمت که 61 درصد خدمات است به صورت نیمه الکترونیکی ارائه می شود و 116 خدمت که 7 درصد خدمات است به ذات الکترونیکی نمی شود و هنوز برای 183 خدمت که 11 درصد خدمات است اقدامی برای الکترونیکی شدن آنها انجام نشده است.

وی در بخش دیگری از این نشست خبری به اقدامات انجام شده برای پنجره واحد خدمات اشاره کرد و افزود: 59 درصد دستگاه ها هنوز پنجره واحدی ندارند و 25 درصد دستگاه ها نیز با کمتر از 30 درصد خدمات راه اندازی کرده اند و 16 درصد دستگاه ها نیز با 30 درصد خدمات پنجره واحد خود ارائه کرده‌اند.

دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات در پایان نشست خبری از خبرنگاران و رسانه ها خواست از دستگاه هایی که در رتبه های پایین ارزیابی ها قرار دارند وضعیت توسعه دولت الکترونیکی و هوشمند را مطالبه کنند.

وی در ادامه نشست پاسخگوی سوالات خبرنگاران بود که شرح آن در زیر می‌آید؛

سوال: متاسفانه در بسیاری از موارد خدمت الکترونیک راه افتاده است اما کیفیت لازم را ندارد، برای مثال پنجره خدمت ارائه سوابق تحصیلی در آموزش و پرورش ایجاد شده اما در عمل کیفیت لازم را ندارد، برای ارتقاء این شاخص چه تمهیداتی دارید؟  سوال بعد این که آیا دولت برنامه‌ای دارد که ایجاد تجربه کاربری واحد برای استفاده از سایت های دستگاه‌های اجرایی ایجاد کند؟

باقری اصل: درباره مثالی که برای سوال اول به آن اشاره کردید, باید بگویم ضعف اصلی در این مسئله از ناحیه آموزش و پرورش اتفاق افتاده بود، اطلاعات سامانه وزارتخانه داده های پیش از سال ۹۲ را نداشت و همین مسئله کیفیت کار را تضعیف کرده بود. اما تلاش داریم که مشکلات کاهش پیدا کند.

نکته دیگر عدم توجه کافی به ارزش ذاتی داده‌ها در کشور ما است تا مادامی که مدیران ایران نپذیرند داده‌ها از ارزش ذاتی برخوردار هستند، هوشمندسازی در ایران محقق نخواهد شد و مردم طعم شیرین دولت هوشمند را به طور کامل نخواهند چشید.

باید اذعان کرد که داده‌ها سرمایه ملی ملت ایران هستند اما برخی از متولیان امر علیرغم تاکید ویژه شخص ریس جمهور به این مسئله توجه کافی ندارند. پردازش  گام دوم هوشمند سازی است که در مسائلی مانند ترویج نسخه الکترونیک شاهد آن بودیم. مرحله بعد هوشمند سازی نیز ارائه خدمات هوشمند است که باید برای دستیابی به آن تلاش کنیم.

درباره بهبود تجربه کاربری تلاش داریم تا دست کم ظاهر درگاه‌های دولتی و UI  آن‌ها روند یک پارچه‌ای داشته باشد تا مردم شرایط بهتری را تجربه کنند.

سوال: باید پذیرفت که شیوع کرونا سبب افزایش اقبال برخی از دستگاه‌ها به هوشمند سازی فرآیند ها شد، حال که کرونا تقریبا کنترل شده است ، فکر نمی‌کنید که بخشی از دستگاه‌های اجرایی دیگر انگیزه ارائه خدمات هوشمند نداشته باشند، برای حفظ رغبت آن‌ها چه برنامه‌ای دارید؟ سوال بعد اینکه بحث امنیت در ارائه این خدمات تا چه اندازه برای شما مهم است؟

باقری اصل: درباره رشد خدمات غیرحضوری بعداز شیوع پاندمی کرونا نمی‌توان آن را انکار کرد اما این طور نیست که بعد از کرونا کار تعطیل شود، البته باید بپذیریم که کرونا مقاومت برخی دستگاه ها در برابر هوشمندسازی را شکست، برای مثال یکی از خدماتی که سد آن از بین رفت بحث احراز هویت الکترونیک بود و بر اساس آن سامانه‌های سجام و ثنا رونق پیدا کردند به زعم بنده این مقاومت در برابر هوشمندسازی فرایندها تا حدی به خاطر سودهای پنهان عدم شفافیت است.

درباره مباحث امنیتی مرتبط با ارائه خدمات الکترونیکی علیرغم اینکه ما متولی حراست از سیستم ها نیستیم اما همه مصوبات شورای اجرایی فناوری اطلاعات پیوست امنیتی دارد و به آن توجه می‌شود، البته برای حفظ امنیت شبکه همواره هشدارهای لازم به روسای دستگاه‌ها داده شده است تا آن‌ها به عنوان مسئول امنیت سایبری دستگاه تمهیدات لازم برای حفظ امنیت شبکه را بیاندیشند و بی‌تفاوت نبودیم.

سوال: معیارهای شما برای ارزیابی کیفی خدمات چیست؟ علت وجود برخی ضعف‌ها علیرغم ارزیابی‌های دوره‌ای چیست؟

شورای اجرایی فناوری اطلاعات برای ارزیابی‌های کیفی خود به چند عامل عمده توجه می‌کند، نخست اینکه برای ایفای تعهدات دستگاه نیاز به گذر بازه زمانی قابل قبولی است تا آن‌ها از نظر کیفی و کاهش زمان بهتر شوند از سوی دیگر گروهی در فناوری اطلاعات مامور هستند تا همواره کیفیت خدمات را ارزیابی کنند و به روز بودن سیستم‌ها را حداکثر در بازه‌های زمانی ۱۵ دقیقه‌ای بررسی کنند، ما هم تلاش خواهیم کرد تا علاوه بر شاخص کیفیت، میزان رضایت‌مندی مردم را هم بررسی کنیم.

سوال: آیا شورای اجرایی فناوری اطلاعات فقط نقش ارزیاب دارد یا مباحث آموزشی را هم دنبال می‌کند و اینکه دستگاه‌ها باید به شما مراجعه کنند با شما به آن‌ها مراجعه خواهید کرد؟

کرونا علیرغم همه سختی‌ها، برای شورا حسن‌هایی هم داشت از جمله این که سامانه آموزشی فناوری اطلاعات( psp، دیتا ماینینگ، بلاک چین و...) راه اندازی شد تا دستگاه ها آموزش های مورد نیاز خود را ببینند تا مسئولین چالشی در سواد اطلاعات خود نداشته باشند. شورا قرار نیست صرفا نظارت انجام دهد، فعالیت‌های اجرایی و آینده پژوهی هم مورد توجه ما قرار دارد همینطورجلسات مشاوره هم در دبیرخانه انجام می‌شود تا دستگاه‌ها فرصت داشته باشند که کار خود را اصلاح کنند، 

سوال: شبکه ملی اطلاعات چه تاثیری بر ارتقاء کیفیت خدمات دولت الکترونیک دارد؟ آیا توسعه دولت الکترونیک، خدمات زیرساختی که توسط سکوهای ایرانی به عنوان یک مزیت رقابتی ارائه می‌شود تعطیل خواهد کرد؟

نقش شبکه ملی اطلاعات ارتقای حاکمیت داده کشور است. در مقوله امنیت بسیاری از مشکلات ما بر مبنای ضعف های درون سیستمی شکل است و لزوما حملات سایبری به معنای قدرت دشمن نیست، گاهی سیستم خود ما ضعف‌های اساسی دارد که باید رفع شود، همین تغافل بود که سبب شد تا قانون به جرم انگاری بی مبادلاتی در حفظ امنیت شبکه نیز ورود پیدا کند. شبکه ملی اطلاعات لایه های مختلفی دارد

ما در این مدت به خصوص در بخش مربوط به محتوای کودکان شبکه ملی اطلاعات، تلاش‌های قابل توجهی انجام داده‌ایم اما تشریح آن را بهتر است که مسئولین مستقیم این حوزه انجام دهند به طور کل نقش شبکه ملی اطلاعات افزایش سرعت و پهنای باند برای خدمات دولت الکترونیک است و در مقوله امینت تاثیری مبنایی ندارد.

معتقدم ایجاد مزیت رقابتی خدمات دولت در اپ های داخلی با راه اندازی درگاه مشترک ارائه خدمات از بین نمی‌رود.

شورای عالی فضای مجازی مصوبه ای دارد که خدمات دولت براساس اخذ تعدادی شروط مورد نیاز به برنامک های داخلی داده شود ( مانند برخورداری از تعداد کاربران مشخص ) ، ضمن اینکه ما از نظر ظرفیت اپراتورهای خصوصی ارائه خدمات برای رشد کیفیت خدمات استفاده خواهیم کرد و البته خدمات الکترونیکی محدود به سرویس های مشمول دولت الکترونیکی نیست و دستگاه های مختلفی هستند که میتوانند با اتکا به توان سکوهای داخلی خدمات خود را ارائه دهند و قرار نیست انحصار ایجاد کنیم، ضمن اینکه در پنجره واحد سرویس ارائه نمیشود. شبکه بر مبنایSSO  شکل و دریافت داده شکل گرفته است. ما در بحث سرویس تلاش خواهیم کرد تا ارائه دهندگان سرویس نیز به این درگاه مشترک برای احراز هویت متصل کنیم تا رضایت مندی مردم از خدمات افزایش پیدا کند.

انتهای پیام/

خبرنگار: زهراوجدانی