آنالیز تلفیقی شبکه بیان ژن در بررسی نقش جنسیت در بیماری اختلالات طیف اوتیسم

خبرگزاری برنا؛ اختلالات طیف اوتیسم مجموعه ای از مشکلات رشدی-عصبی است که با بروز ناهنجاری در ارتباطات اجتماعی و رفتارهای غیرمعمول تکرارشونده شناخته می شود. این اختلالات در کودکی و بیشتر در پسرها، تحت تاثیر عوامل محیطی و ژنتیکی رخ داده و عموما با بیماری های همراه ظاهر می شود.

پری ماه عمادی که این پژوهش در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد وی در رشته بیوفیزیک انجام شد با بیان این مقدمه افزود: تفاوت رخ داد بیماری در دو جنس به خوبی مورد مطالعه قرار گرفته است اما دانش ما در مورد مکانیزم های مولکولی وابسته به جنسیت در این تفاوت ها بسیار محدود است.
وی افزود: از آنجایی که که اکثر تصمیم های حیاتی سلول به صورت تغییرات الگوهای بیان ژن منعکس می شوند، مطالعه بیان ژن ابزار مناسبی جهت درک عناصر عملکردی ژنوم دخیل در رشد و بیماری است.
مجری این پژوهش اضافه کرد: در این مطالعه، با هدف جستجوی تفاوت های مسیرهای زیستی و مولکولی دو جنس به بررسی الگوهای بیان ژن در نمونه های خونی-پیرامونی اوتیسمی از طریق رویکرد زیست سامانه ها پرداختیم. در این تحقیق با روش های محاسباتی توسط ادغام چندین مجموعه داده در دسترس بیان ژن از مطالعات اوتیسم به بررسی الگوهای بیانی وابسته به جنس در بیماری پرداختیم.
وی ادامه داد: پس از انجام تحلیل افتراقی ژن وشبکه وزن دار ژنی، ۷۴ژن مشترک با بیان معنادار بین نمونه های دختر و پسر با مقادیر p-value زیر۰.۰۵و۴ماژول با همبستگی معنادار بالا با وضعیت بیماری گزارش کردیم. سپس از طریق تحلیل های هستی شناسی و مجموعه ژنی، مسیرهای کاندید در بیماری را شناسایی کردیم. نتایج غنی سازی مسیرهای وابسته به ایمنی، مسیرهای پساسیناپسی و تغییرات هیستونی را نشان دادند که نقش مهمی در سوگیری های جنسیتی در سبب شناسی بیماری ایفا می کنند.
عمادی در پایان تأکید کرد: این مطالعه به شناسایی برخی ژن های کاندید دخیل در اختلالات اوتیسم انجامید که می تواند قدمی در مسیر شناخت بیشتر عوامل ژنتیکی دوریختی های جنسی در بیماری و ایجاد رویکردهایی در جهت طراحی اهداف پزشکی دقیق باشد.
گفتنی است این پژوهش در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد پری ماه سادات عمادی صفوی و با راهنمایی دکتر جواد ظهیری و دکتر سید شهریار عرب در دانشکده علوم زیستی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد.