هزینه تأمین هر متر مکعب گاز طبیعی در ایران چقدر است؟

به گزارش خبرنگار نفت خبرگزاری برنا، زنجیره تأمین گاز طبیعی در ایران به صورت کلی شامل ۴ بخش اصلی است که تولید گاز در اختیار شرکت ملی نفت از طریق ۱۴ شرکت زیرمجموعه و بخش‌های پالایش تا خرده فروشی در اختیار شرکت ملی گاز است. تحلیل حاضر با هدف پاسخ به سوال باال در بخش گاز طبیعی و بر اساس تحلیل صورت‌های مالی ۵۵ شرکت فعال در زنجیره گاز طبیعی در بازه ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۱ انجام شده است. همچنین هزینه‌ها در هر بخش به سرمایه‌ای و جاری تفکیک شده است.


۵.۴ سنت؛ میانگین مجموع هزینه هر مترمکعب گاز در ۵ سال اخیر

با نگاهی گذشته نگر و مبتنی بر صورت‌های مالی، تأمین هر متر مکعب گاز طبیعی در ۵ سال اخیر به طور میانگین هزینه‌ای حدود ۵.۴ سنت داشته است. حدود %۴۳ از این ۵.۴ سنت مربوط به هزینه تولید از میادین پارس جنوبی و سایر میادین گازی، %۲۰ مربوط به هزینه‌های سرمایه‌ای و جاری پالایشگاه‌ها و مابقی هزینه‌ها از انتقال تا خرده فروشی و حدود %۲۰ نیز هزینه سربار پالایش تا خرده فروشی می‌باشد.

۵۰% هزینه بالاتر در آینده؛ برای حفظ و توسعه ظرفیت فعلی تأمین گاز

مجموع هزینه‌های جاری و سرمایه‌ای انجام شده از گذشته تاکنون با هدف رسیدن به ظرفیت روزانه فعلی حدود ۱ میلیاردمترمکعبی انجام شده است. اما با توجه به نیاز سرمایه گذاری ۷۱ میلیارد دلاری اعلام شده برای توسعه ظرفیت فعلی تولید به حدود ۱.۵ میلیارد مترمکعب، هزینه تمام شده هر مترمکعب گاز از حدود ۵.۴ سنت به افزایش حداقل ۸.۳ سنت پیدا خواهد کرد.

مقایسه هزینه تمام شده با قیمت فروش به بخش های اصل
تأمین هر مترمکعب گاز طبیعی با هزینه‌ای حدود ۵.۴ سنت در حالی بوده که به طور میانگین این گاز در داخل کشور با قیمت ۱.۱ سنت/مترمکعب
این گاز به مشترکین خانگی و نیروگاهی به ترتیب با قیمت حدود ۱ سنت و حدود ۰ فروخته شده است! همچنین با توجه به تغییر مبنای قیمت گذاری نرخ خوراک پتروشیمی از سال ۹۵ و از طرفی جهش شدید این نرخ در سال ۱۴۰۰ و، ۱۴۰۱ فاصله‌ای در حدود ۷ سنت به ازای هر مترمکعب بین هزینه تأمین و میانگین ۵ ساله نرخ فروش به پتروشیمی‌های خوراک گازی وجود داشته است.

مقایسه هزینه تأمین با عایدی صادرات گاز، متانول و یا اوره
از طرفی هزینه تأمین هر مترمکعب گاز را میتوان با حداقل ۳ گزینه ایجاد ارزش افزوده از گاز مقایسه کرد. به طور کلی در ۵ سال اخیر کمتر از %۱۰ از گاز طبیعی کشور درقالب قرارداد‌های صادرات گاز از طریق خط لوله و یا با تبدیل به اوره و متانول دو محصول اصلی و پایه پتروشیمی و نزدیک به گاز طبیعی در زنجیره فرآیند‌های پتروشیمی صادر شده است. با در نظر گرفتن ضریب تبدیل گاز طبیعی به متانول و اوره، میانگین عایدی حاصل از این ۳ گزینه حدود ۵ برابر هزینه تأمین این گاز بوده است.

فروش دو سوم گاز طبیعی با نرخ یک دهم هزینه تأمین گاز
در حالیکه هزینه تأمین هر متر مکعب گاز معادل ۵.۴ سنت بوده، اما به طور میانگین در سال ۱۴۰۱ این گاز در داخل کشور با قیمت ۲.۱۷ سنت/مترمکعب رفته است. همچنین درحالی که حدود دو سوم گاز طبیعی در بخش‌های خانگی و نیروگاه‌ها مصرف می‌شود، اما قیمت این دو بخش به طور میانگین یک دهم هزینه تأمین گاز بوده است.



انتهای پیام/