
به گزارش خبرگزاری برنا، در آستانه یکسالگی تشکیل دولت چهاردهم، فرصت مناسبی فراهم شده تا نگاهی دوباره به عملکرد دستگاه سیاست خارجی کشور انداخته شود؛ دولتی که از ابتدای استقرار، شعار «تعادل، تعامل و تدبیر» را محور رویکردهای دیپلماتیک خود قرار داد و تلاش کرد در میانه تحولات پرشتاب منطقهای و بینالمللی، جایگاه ایران را بهعنوان بازیگری مؤثر و مسئولپذیر بازتعریف کند.
به همین مناسبت، گفتوگویی داشتهایم با عابد اکبری، کارشناس مسائل بینالملل، تا ارزیابی دقیقتری از دستاوردها، چالشها و چشماندازهای سیاست خارجی دولت چهاردهم در سال نخست فعالیتش ارائه دهد. آنچه در ادامه میخوانید، تحلیلی است بر خطوط اصلی سیاست خارجی این دولت در مواجهه با پروندههای منطقهای، موضوع هستهای و نظم نوظهور جهانی.
این کارشناس مسائل بینالملل، در این گفتوگو با مرور یکساله عملکرد دولت چهاردهم در حوزه سیاست خارجی، اظهار کرد: اکنون میتوان با نگاهی تحلیلیتر به ارزیابی خطوط اصلی سیاست خارجی این دولت پرداخت؛ دولتی که تلاش کرده با پرهیز از مواضع هیجانی یا گسستهای ناگهانی، مسیری متوازن و تدریجی برای ارتقای موقعیت بینالمللی کشور ترسیم کند. آنچه در سال نخست دیده شد، نه نفی میراث گذشته، بلکه تلاشی برای نوسازی تدریجی سیاست خارجی بر پایه تجربیات پیشین، اقتضائات ژئوپلیتیکی جدید و تبیین مجدد اولویتهای امنیتی ایران در نظم نوظهور جهانی بود.
اکبری افزود: یکی از دستاوردهای برجسته سیاست خارجی دولت چهاردهم، تثبیت روابط ایران با کشورهای منطقه و نهادینهسازی نوعی گفتوگوی پایدار با همسایگان است.
او با اشاره به ازسرگیری روابط با عربستان سعودی که در دولت پیشین آغاز شده بود، عنوان کرد: این روند در دولت چهاردهم به سطحی از اعتماد متقابل، گفتوگوی راهبردی و پیگیری توافقات اجرایی رسید.
به گفته این کارشناس، توسعه تعاملات با امارات، قطر و کویت و حضور فعال در اجلاسهای منطقهای نیز گواهی است بر این تلاشهای هدفمند.
وی در ادامه گفت: مواجهه ایران با بحران جنگ دوازده روزه و حمله مستقیم اسرائیل به خاک کشور، آزمونی جدی برای سیاست منطقهای تهران بود. دولت چهاردهم با ترکیبی از واکنش بازدارنده و دیپلماسی خویشتندار توانست در این بحران، تصویری از مدیریت بحران همراه با عقلانیت راهبردی ارائه دهد.
این کارشناس مسائل بینالملل در ادامه تصریح کرد: تحولات ناشی از جنگ اخیر، فضای پرونده هستهای ایران را بهطور محسوسی تغییر داده است. تا پیش از این، مذاکرات عمدتاً در چارچوب فنی و اقتصادی پیش میرفت، اما اکنون این پرونده به بخشی از معادله بازدارندگی ملی ایران تبدیل شده است.
اکبری گفت: دولت چهاردهم، با حفظ سطحی از تعامل با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و میانجیهای منطقهای، تلاش کرده است ظرفیت چانهزنی خود را حفظ کند.
وی تاکید کرد: امروز، تاکید رسمی بر استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای همچنان وجود دارد، اما در عمل، افزایش ظرفیت غنیسازی و توسعه فناوری بومی به عناصر قدرت سخت و نرم ایران بدل شدهاند.
اکبری خاطرنشان کرد: سیاست خارجی دولت چهاردهم همچنین در پی گسترش پیوندهای راهبردی با بازیگران غیرغربی است. عضویت کامل ایران در بریکس، افزایش تعاملات با سازمان همکاری شانگهای و توسعه روابط با چین، روسیه، هند و کشورهای آمریکای لاتین، تلاشهایی برای ورود به ساختارهای قدرت در نظم پساغربی تلقی میشود.
او ادامه داد: این تحرکات نه در تقابل با غرب، بلکه بهمنظور ایجاد توازن ساختاری در روابط خارجی ایران دنبال شده است. سال نخست سیاست خارجی دولت را باید دورهای از «تثبیت و بازتنظیم» دانست؛ دورهای که در آن، دیپلماسی نه صرفاً ابزار نرم، بلکه بخشی از راهبرد کلان بازدارندگی ملی به شمار میآید.
اکبری در پایان تأکید کرد: چالشها همچنان پابرجاست، اما جهتگیری کلی دولت در حوزه سیاست خارجی حاکی از تلاشی هوشمندانه برای عبور از منازعات فرسایشی، حفظ آرامش راهبردی و ارتقای جایگاه ایران بهعنوان یک بازیگر مستقل، منعطف و مؤثر در تحولات منطقهای و جهانی است.
انتهای پیام/