کمبود آب جبران پذیر نیست

شهریار خالدی، اقلیم شناس و استاد دانشگاه شهید بهشتی، در گفت و گو با خبرنگار محیط زیست خبرگزاری برنا گفت: منابع آب در دنیا ثابت است. کره زمین حدود 800 میلی متر بارندگی دارد و سهم ایران 250 میلی متر است. این آمار نشان می دهد کشور ما نسبت به خیلی از مناطق دنیا یک منطقه کم بارش است و اعلام عدد 85 درصد یک عدد هشدار دهنده است؛ یعنی ممکن است درصد کمتری مصرف شده باشد.

خالدی افزود: حدود نیمی از مناطق کشور خالی از سکنه است و فقط افراد در نیمی از این شهرها ساکن هستند. در نتیجه باید برنامه ریزی های دقیقی درنظر بگیریم و الگوهای مصرفی مناسبی ارائه دهیم تا شاید بتوان این آمار از کمبود آب را جبران کرد.

وی در خصوص علت این کم آبی ها اظهار داشت: در درجه اول بیشتر منابع آبی ایران را بخش کشاورزی مصرف می کند. در واقع حدود 2 درصد از منابع آبی به خاطر روش های غلط آبیاری هدر می رود.

این اقلیم شناس راهکار جلوگیری از هدر رفتن منابع آبی از طریق کشاورزی را این چنین عنوان کرد: باید سیستم های کشاورزی را مکانیزه کرد و آبیاری ها را از روش سنتی و غرقابی به روش آبیاری قطره ای و فواره ای تغییر داد.

خالدی ادامه داد: باید از کشت هایی استفاده کنیم که به منابع آبی کمتری نیاز دارد. گیاهانی که به آب فراوان نیاز دارندرا در مناطق مرطوب پرورش دهیم و گیاهانی که آبیاری کمتری را می طلبند به مناطق خشکتر انتقال دهیم.

وی در پاسخ به این سوال که در چند درصد از این کم آبی ها، انسان ها دخیل هستند، گفت: بیش از اینکه منابع طبیعی در امر خشکسالی دخیل باشند، انسان ها با نداشتن الگوی مصرفی مناسب باعث بحران آب در کشور می شوند.

این اقلیم شناس در خصوص آلودگی آب ها اذعان داشت: نه تنها منابع آب شیرین ایران کم شده است، بلکه مقدار زیادی از این آب ها نیز آلوده شده است. در اقلیم شناسی اگر آب ها شور شوند نیز آن را آلوده می دانند.

خالدی در پاسخ به این سوال که آب ها چگونه شور می شوند اینگونه پاسخ داد: در امر کشاورزی اگر آبیاری در زمین ها به صورت بی رویه صورت گیرد، خاک شور می شود و در آبیاری های بعدی این آب ها به همراه خاک وارد رودها می شود و با خود املاح را وارد رودخانه ها می کند. در برخی از نقاط نیز برداشت بیش از حد از آب های زیرزمینی موجب می شود تا آب شور دریا جایگزینی برای آب های زیرزمینی شود.

تاثیر آب و هوا بر محیط زیست

 شهریار خالدی در خصوص تاثیر تغییر آب و هوا بر محیط زیست، بیان داشت: آب و هوای کره زمین کاهش یافته است و علت آن هم  وجود گازهای گلخانه ای است.

خالدی در ارتباط با گازهای گلخانه ای بیان داشت: برخی از گازهای گلخانه ای  بطور طبیعی در جو زمین وجود دارند، درحالی که برخی دیگر در اثر فعالیت های بشری به وجود می‌آیند. به طور طبیعی گازهای گلخانه‌ای موجود شامل بخار آب، دی اکسید کربن، متان، اکسید نیتروژن و ازن هستند. اما، فعالیت های خاص بشری، بر سطوح بسیاری از گازهای موجود طبیعی در جو می‌افزاید. از مشهورترین گازهای گلخانه ای که توسط بشر تولید می شود می توان به "کلروفلوروکربن" اشاره کرد.

این اقلیم شناس سوزاندن سوخت های فسیلی و تخریب جنگل ها را موجب افزایش غلظت مقادیر دی اکسید کربن دانست و ادامه داد: چارپایان و کشت شالیزاری برنج، استفاده از زمین و تغییرات در ناحیه تالابی، خسارات مربوط به خط لوله ها و پراکنش های ناشی از تهویه مناطق تحت پوشش دفن زباله، سبب تمرکزهای بیشتر متان در جو می‌شود. بسیاری از سیستم های سرپوشیده دفع زباله با تهویه کامل و به سبک های جدیدتر هستند که فرآیند تخمیر را افزایش و بهبود می‌دهند که منابع اصلی تولید متانند.

وی با تاکید بر افزایش گاز کربنیک در جو زمین، افزود: دمای هوا در شهرها بیش از میانگین اصلی بالا رفته است و نتیجه این گرما خطرات زیادی را به همراه دارد.

خالدی در پایان از مضرات و خطرات کاهش دما گفت: یخچال ها و برف کوه ها  ذوب می شود و کشوری مثل ایران که منابع آبی اش کوه ها هستند، دچار بحران کم آبی می شود.