آب ، توسعه ، امنیت

آبادانی هرجامعه به آب موجود در آن جامعه بستگی دارد. این بزرگترین نعمت خداوند بدون هیچ منتی در اختیار بشریت قرار گرفته است و مایه حیات و مبنای طبیعت است. جغرافیایی ملل به شکلی است که برخی نقاط دارای آب و هوای خشک،نیمه خشک ، معتدل و... می باشد.

ایران کشوری است که در آب و هوای نیمه خشک قرار دارد.  لزوما در مناطق نیمه خشک آب ،مهمترین مایه حیات هست که باید با مدیریت و علم روز در مصرف آن وسواس به خرج داد، تا این نعمت خداوند همیشه در خدمت بشریت باشد و خللی در زندگی روزمره ایجاد نشود. استان اردبیل از نعمت های عظیم خدادادی برخوردار است. از شمال استان رود "ارس" در حال جریان است و از جنوب استان رودخانه "قزل اوزن" عبور می کند. و  کوه سر به فلک کشیده "سبلان" همچون یخچالی عظیم منبع عظیمی از برف را در خود ذخیره می کند و در طول فصول بهار و تابستان منابع خود را در خدمت شهروندان اطراف خود قرار می دهد.و در دل خود آب های گرم و معدنی را از مشکین تا سرعین و نیر بیرون می دهد و بدین وسیله سالانه پذیرای میلیون ها گردشگر داخلی و خارجی است  با این حال با توجه به این منابع عظیم الهی استان اردبیل از محرومترین استان های کشور است که درآمد شهروندانش کمتر از دوبرابر درآمد متوسط کشوری است.

 درباره کناره های رود ارس باید اذعان کرد که متاسفانه ما حداقل استفاده را از این سرمایه می بریم البته با آمدن حاجی اروجعلی محمدی به مدیریت کشت و صنعت مغان و همچنین با طرح منطقه آزاد تجاری استاندار خدابخش می توان به آینده کناره های ارس امیدوار بود اگر حاجی اروجعلی محمدی مدیرعامل کشت و صنعت مغان در این شرکت بماند و طرح منطقه آزاد به سرانجام رسد در شمال استان اردبیل و منطقه مغان با تحولی عظیم روبرو می شویم که خود به تنهایی می تواند اقتصاد استان و منطقه شمالغرب کشور را متحول کند.در منطقه مغان آب موجب آرامش و امنیت شهروندان است و شهروندان مغانی با تکیه بر این مایه حیات زندگی خود را با آرامش سپری می کنند و همچنین مدیران توانمند با استفاده از رود ارس  در حال برنامه ریزی و سرمایه گذاری در مغان هستند. قبل از انقلاب 57 شرکت کشت و صنعت مغان بنیان نهاده شده است و از این شرکت سال هاست که مردم منطقه و دولت استفاده می برند. و اگر برنامه های حاجی اروجعلی محمدی به بار بنشیند خوزستان دوم را در منطقه مغان شاهد خواهیم شد. و باز بوسیله آب وبا تکنولوژی مدرن می توان هم اشتغال پایدار و هم توسعه پایدار را ایجاد کرد. البته سوال اساسی این است که چرا تا به امروز کشت و صنعت مغان و دیگر بخش های مغان به صورت سنتی و با حداقل راندمان کار می کند؟ چرا از سرمایه های طبیعی نتوانستیم استفاده کنیم؟ پاسخ این سوالات به حوزه سیاسی و مدیریت پیشین استان بر می گردد که خارج از بحث ما می باشد در هر روی آب درمنطقه مغان در کنار خاک حاصلخیز این منطقه از زیربنایی ترین شاخص ها برای پیشرفت می باشد.

اما از پایین دست شهرستان خلخال و گیوی رودخانه قزل اوزن بدون استفاده عبور می کند استان های بالادستی و پایین دستی از این رودخانه در صنعت و کشاورزی و تولید برق استفاده می کنند ولی متاسفانه استان اردبیل هنوز اندر خم اختلافات گیر کرده است. درست است که از رود ارس در منطقه مغان استفاده کمتری می برند ولی از رودخانه قزل اوزن منطقه خلخال و گیوی اصلن استفاده نمی کنند. کناره های رودخانه قزل اوزن مناطق مستعدی است که می توان کناره های سراسر رودخانه را به زیر کشت صنعتی برد و سالیانه میلیاردها تومان از این صنعت سود برداشت نمود. علاوه بر آن زمین های حاصلخیز هشجین و دشت گیوی هم می تواند از آب رودخانه قزل اوزن استفاده برد هم جلوی مهاجرت گرفته می شود و هم از نقطه نظر کشاورزی،صنعتی و اقتصادی منطقه متحول می شود و این توسعه همچنان توسعه پایدار می باشد.  چندی پیش که حقابه استان اردبیل از قزل اوزن مطرح شد مسئولان استانی در این رابطه با یک تصمیم یک طرفه آب قزل اوزن را برای دشت اردبیل می خواستند استفاده کنند و شهروندان خلخالی درباره این موضوع موضع گیری کردند با استاندار خدابخش دیداری داشتند و حتی طوماری برای استفاده آب قزل اوزن در خلخال امضا کردند همه این اختلافات و موضع گیری دو طرف بر روی آب است. البته مسئولان می توانستند با سیاست مناسب همه این اختلافات را کم رنگ کنند منظورم از بازگویی این مسئله نقش آب در امنیت منطقه است. طبق نظر کارشناسان نزاع در دهه های آینده بر روی نژاد،مذهب،سیاست و مرز نخواهد بود بلکه نزاع بر سر آب خواهد شد. از کل آب در ایران و منطقه 90 درصد در بخش کشاورزی مصرف می شود،6درصد در بخش صنعت و 4 درصد در مصرف خانگی استفاده می شود. در این میان اگر بخواهیم در زمینه آب صرفه جویی شود باید سطح زیر کشت در بخش کشاورزی با سرعت ماکزیمم از شیوه سنتی به سمت صنعتی متحول شود.با صنعتی شدن و استفاده بهینه ،با حدااقل آب می توان حداکثر کشت نمود.این عمل علاوه بر اینکه در مصرف آب و صرفه جویی آب کمک شایانی به جامعه می کند امنیت و آسایش را نیز در جامعه تقویت می کند. بحران آب رابطه مستقیمی با بحران امنیت در جامعه دارد. هر چه میزان و شدت بحران آب از بین برود بر شدت امنیت در جامعه افزوده می شود. و هر چه بحران آب در جامعه ملموستر باشد متاسفانه جامعه با بحران امنیت اجتماعی مواجه خواهد شد طوری که شهروندان بر سر منبع آب با هم به نزاع خواهند پرداخت.نزاع بر سر مایه حیات خیلی سخت و دردآور است ، البته این اتفاق به نظر نمی رسد که عملی شود چون هر روز علم بشر رو به پیشرفت می رود و بشریت با استفاده از علم در تولید آب نیز حرکت هایی خواهد داشت ولی با تمامی این تفاسیر برای بقا نیازمند آب هستیم برای داشتن طبیعت، جنگل و فضای سبز آب مبنای اصلی و اساسی طبیعت است. در هر روی آب مایه حیات و مبنای طبیعت است وظیفه همگان است که ازاین نعمت الهی به بهترین وجه خفظ و نگهداری کنند.